Νέες ισορροπίες στη πολιτική σκηνή μετά τη νίκη Ανδρουλάκη
14/10/2024Δύο παράλληλες εξελίξεις είχαμε το Σαββατοκύριακο που αλλάζουν τις ισορροπίες στο πολιτικό σύστημα και στον χώρο της Κεντροαριστεράς.
Στο μεν ΠΑΣΟΚ ο Νίκος Ανδρουλάκης επανεξελέγη με 60% βάζοντας τέλος στην αμφισβήτησή του, διασφαλίζοντας, σε πρώτη ανάγνωση τουλάχιστον, την ενότητα του κόμματος και εξασφαλίζοντας ανοιχτό ορίζοντα μέχρι τις επόμενες εκλογές οψέποτε γίνουν.
Η προοπτική της σταθερότητας, έστω και με χαμηλή πτήση νίκησε την προσδοκία για ένα άλμα με προοπτική.
Αντίθετα στον ΣΥΡΙΖΑ με τον αποκλεισμό του Στέφανου Κασσελάκη έκαναν ένα ακόμη βήμα προς την αποδυνάμωση του κόμματος και ενδεχομένως προς μία ακόμη διάσπαση που θα στοιχίσει στο κόμμα την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Βουλή. Ο Στέφανος Κασσελάκης έδωσε ραντεβού στο Συνέδριο στο οποίο θα γίνει η τελική μάχη.
Το Συνέδριο παρά την διχογνωμία που ήδη καταγράφηκε είναι το ανώτατο όργανο που θα ανακηρύξει τις υποψηφιότητες και αποφασίσει οριστικά για το αν θα είναι ή όχι υποψήφιος για την ηγεσία. Ότι και αν προκύψει η επόμενη ημέρα θα βρει τον ΣΥΡΙΖΑ με μία ακόμη αποχώρηση ή διάσπαση. Ο ψυχικός δεσμός μεταξύ των στελεχών, όπως έδειξε και η Κεντρική Επιτροπή του Σαββάτου, έχει διαρραγεί ανεπανόρθωτα. Ο διχασμός πλέον περνάει στην βάση του κόμματος. Υπάρχει στο τραπέζι και το σενάριο περί αναβολής του Συνεδρίου και της εκλογής αρχηγού αλλά δεν είναι βέβαιο εάν θα βοηθήσει τον ΣΥΡΙΖΑ ή εάν θα συμβάλλει στη περαιτέρω απαξίωσή του.
Επιστροφή του ΠΑΣΟΚ
Σε κάθε περίπτωση το ΠΑΣΟΚ με την διαδικασία που ακολούθησε διατήρησε την ενότητά του και απέκτησε νέα δυναμική. Ήδη είναι δεύτερο κόμμα στις δημοσκοπήσεις και είναι θέμα χρόνου να κερδίσει και την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Γενικότερα η εντύπωση που υπάρχει είναι ότι αποτελεί πλέον την δεύτερη πολιτική δύναμη.
Ωστόσο αυτή η εξέλιξη επήλθε όχι λόγω της πολιτικής δυναμικής που προσέδωσε στην πρώτη φάση της η ηγεσία Ανδρουλάκη, αλλά λόγω της αποσύνθεσης του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Νίκος Ανδρουλάκης στις ευρωεκλογές δεν κατάφερε να εκμεταλλευτεί τις ευνοϊκές συνθήκες που είχε δημιουργήσει η υποχώρηση της ΝΔ και η περιδίνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη και το φάντασμα του ΣΥΡΙΖΑ που κατέβηκε στις ευρωεκλογές κέρδισε την δεύτερη θέση.
Κάπως έτσι το ερώτημα παραμένει: γιατί να πετύχει ο Νίκος Ανδρουλάκης εκεί που απέτυχε στα πρώτα τρία χρόνια της ηγεσίας του. Άλλωστε και η χθεσινή του νίκη ήταν περισσότερο μία νίκη των μηχανισμών και μία αποτυχία των αντιπάλων του. Κατ’ αρχήν του Χάρη Δούκα που δεν πέτυχε να δημιουργήσει ρεύμα στην κοινωνία και να εμπνεύσει δυναμική. Το 70% που στον πρώτο γύρο δεν ψήφισε Ανδρουλάκη κατακερματίστηκε και δεν εκφράστηκε με στοιχειώδη ενότητα στον δεύτερο, με αποτέλεσμα να επικρατήσει ο νυν πρόεδρος. Το επισήμανε στις δηλώσεις της η Άννα Διαμαντοπούλου που ανέφερε πώς «Δεν εκφράζει ο Ανδρουλάκης το 60% και ο Δούκας το 40%» και πρόσθεσε ότι «αναμένει από τον κ. Ανδρουλάκη να συνθέσει αυτή τη νέα ανθρωπογεωγραφία που προέκυψε, και να οδηγήσει σε ένα συνέδριο που πρέπει να εκφραστούν όλοι».
Μπορεί ο Ανδρουάκης να νικήσει τη ΝΔ;
Αμέσως μετά τη νίκη του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ περιέγραψε το αυτονόητο: «Έχουμε χρέος πάνω απ’ όλα να νικήσουμε στις επόμενες εθνικές εκλογές τη ΝΔ» είπε. Μόνο που η ΝΔ με ή χωρίς τον Κυριάκο Μητσοτάκη είναι πολύ πιο δύσκολος αντίπαλος και δεν δείχνει καμία διάθεση να αυτοκτονήσει όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.
Το ζητούμενο για τον Νίκο Ανδρουλάκη δεν είναι να διατηρήσει ένα μικρομεσαίο κόμμα του 15%-17%, αλλά να διαμορφώσει ένα πλειοψηφικό ρεύμα που θα ανατρέψει την πολιτική κυριαρχία της ΝΔ. Το να ανοίξει το εσωτερικό σύστημα μοιράζοντας ρόλους πχ στον Παύλο Γερουλάνο, στην Άννα Διαμαντοπούλου και τον Χάρη Δούκα είναι το αυτονόητο. Κάτι που δεν έκανε στην πρώτη φάση της ηγεσίας του και δέχθηκε κατηγορίες ότι διατήρησε ένα κλειστό και φοβικό σύστημα ελέγχου του ΠΑΣΟΚ.
Δύσκολα το ΠΑΣΟΚ σε μία αυτόνομη πορεία αμφίπλευρη διεύρυνσης -όπως έχει περιγράψει ήδη ο πρόεδρος του-, θα γίνει πλειοψηφικό ρεύμα στην κοινωνία. Τα πολιτικά χαρακτηριστικά του κόμματος, η πρόσφατη ιστορία που ακόμη το βαραίνει, αλλά και τα προσωπικά χαρακτηριστικά του Νίκου Ανδρουλάκη δεν συνάδουν προς αυτή την κατεύθυνση. Μία εναλλακτική λύση απέναντι στη ΝΔ προϋποθέτει ευρύτερη σύμπλευση ή ακόμη και εκλογική συνεργασία των δυνάμεων της Αριστεράς και Κεντροαριστεράς, όταν θα ξεκαθαρίσει και το τοπίο στον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης έδωσε στίγμα προθέσεων χθες. Απευθύνθηκε σε «όλους τους πολίτες, που είναι απογοητευμένοι από την κυβερνητική πολιτική», δηλώνοντας ότι ο ΠΑΣΟΚ στοχεύει «να ενώσει τον ελληνικό λαό σε ένα προοδευτικό σχέδιο, που θα αγωνιστούμε να γίνει κυβερνητικό πρόγραμμα στις επόμενες εθνικές εκλογές». Κάλεσε τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ να σηκώσει «την σημαία της Δημοκρατικής Παράταξης» για να μπει ένα τέλος στην κυβέρνηση της ΝΔ. Δεν υπάρχει κάτι που να παραπέμπει σε άνοιγμα στην Κεντροαριστερά. Μάλλον επιμονή στην ίδια τακτική που ακολούθησε τα τρία πρώτα χρόνια δείχνει με την προσδοκία ότι επειδή καταστράφηκε ο ΣΥΡΙΖΑ τώρα θα αποδώσει.
Άλλωστε η εκλογική διαδικασία έδειξε ότι το ΠΑΣΟΚ είναι διχασμένο. Οι ψηφοφόροι του Παύλου Γερουλάνου και της Άννας Διαμαντοπούλου σε σημαντικό ποσοστό δεν πήγαν στην κάλπη γυρίζοντας την πλάτη στην διαδικασία εφόσον δεν συμμετείχε η δική τους πρώτη επιλογή. Αυτό παρατηρείται και στις εθνικές κάλπες. Πέραν αυτού η Άννα Διαμαντοπούλου επέστρεψε για να διασφαλίσει ότι το ΠΑΣΟΚ δεν θα προσανατολιστεί προς τα κεντροαριστερά αλλά προς τα κεντροδεξιά.
Οι δυσαρεστημένοι πολίτες όμως έχουν κι άλλες διεξόδους.