Η επίσκεψη Φιντάν στο μικροσκόπιο των τουρκικών ΜΜΕ

Ρεπορτάζ της εφημερίδας Milliyet περί επίσκεψης του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν στην Αθήνα και συνάντησης με τον Έλληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη, με τίτλο «Νέο βήμα στο διάλογο για το Αιγαίο»:

Ο τ/Υπουργός Εξωτερικών Φιντάν θα πραγματοποιήσει αύριο επίσκεψη εργασίας στην Αθήνα στο πλαίσιο του διαλόγου και της θετικής ατζέντας που καθιερώθηκε πρόσφατα μεταξύ των δύο χωρών. Ο Φιντάν και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης αναμένεται να συζητήσουν τις προετοιμασίες για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας και να επικεντρωθούν στις δύσκολες διαφορές στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.

Ο Τούρκος υπουργός Φιντάν ταξιδεύει στην Ελλάδα

Ένα νέο βήμα στο διάλογο για το Αιγαίο

Η δυναμική στις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας τα τελευταία δύο χρόνια συνεχίζεται. Ο Φιντάν θα πραγματοποιήσει αύριο επίσκεψη εργασίας στην Αθήνα. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μεταξύ του τ/Υπουργού Fidan και του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, θα επανεξεταστούν οι προετοιμασίες για την 6η συνάντηση του ΑΣΣ, που προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα στις αρχές του 2025. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης θα καθοριστούν επίσης οι ημερομηνίες των συνεδριάσεων του Πολιτικού Διαλόγου και του Κοινού Σχεδίου Δράσης Θετικής Ατζέντας.

Τι περιλαμβάνει η ατζέντα;

Τα προβλήματα του Αιγαίου θα αποτελέσουν την κρίσιμη ατζέντα της επίσκεψης. Σύμφωνα με πληροφορίες από τ/διπλωματικές πηγές, ο Φιντάν θα μεταφέρει την προσδοκία του ότι οι προκλήσεις στη ρητορική και επί του πεδίου θα πρέπει να αποφεύγονται σύμφωνα με το περιεχόμενο και το πνεύμα της Διακήρυξης των Αθηνών. Μεταξύ των θεμάτων στα οποία θα δώσει έμφαση ο Φιντάν είναι η κατάσταση της “Τουρκικής Μειονότητας” (sic) στη “Δυτική Θράκη”, καθώς και των “Τούρκων ομογενών” στη Θεσσαλονίκη, τη Ρόδο και την Κω.

“Πολλοί λόγοι για αισιοδοξία”

Ανταπόκριση από την Αθήνα για το πρακτορείο Anadolu, με τίτλο «Ο ΥΠΕΞ Φιντάν δήλωσε ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για αισιοδοξία στις σχέσεις με την Ελλάδα» παρουσιάζει εκτενώς το περιεχόμενο συνέντευξης που παραχώρησε ο Fidan σε ελληνική εφημερίδα και η οποία δημοσιεύεται σήμερα.

Περιεχόμενο του δημοσιεύματος του Anadolu:

Υπογραμμίζοντας ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι αισιοδοξίας στις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας, ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν ΦΙντάν δήλωσε τα εξής: «Δεν βλέπω άλλο δρόμο από το διάλογο και τη συνεργασία για την ασφάλεια και την ευημερία των μελλοντικών γενεών».

Επισημαίνοντας τη θετική δυναμική που έχει επιτευχθεί εδώ και σχεδόν δύο χρόνια στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, ο Φιντάν δήλωσε τα εξής: «Η κύρια αιτία είναι η αποφασιστικότητα των ηγετών και των δύο χωρών και η δύναμη που παίρνουν από τους ψηφοφόρους τους. Όπως είναι γνωστό, και τα δύο κυβερνώντα κόμματα, στην Τουρκία και την Ελλάδα, έλαβαν σημαντική υποστήριξη από τον λαό στις τελευταίες εκλογές. Και οι δύο ηγέτες, μαζί, χάρη σε αυτήν τη δύναμη, έδειξαν την αποφασιστικότητά τους στο θέμα της βελτίωσης των σχέσεων Τουρκίας-Ελλάδας».

Ο Φιντάν τόνισε ότι ο πρόεδρος Ερντογάν έχει διαμορφώσει ένα όραμα δράσης με ενότητα και αλληλεγγύη στο διεθνές σύστημα, το οποίο βρίσκεται σε κρίση, αφήνοντας στην άκρη τα ιστορικά προβλήματα, και έχει θέσει ως στόχο τη μετατροπή του Αιγαίου σε θάλασσα ειρήνης.

Οι αναπτυσσόμενες διμερείς σχέσεις

Αναφέροντας ότι η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν αυξήσει τη συνεργασία τους σε πολλούς τομείς στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, ο Φιντάν συνέχισε ως εξής:

«Αναπτύσσουμε τις εμπορικές μας σχέσεις. Ενισχύουμε περαιτέρω την υπάρχουσα φιλία μεταξύ των λαών μας. Ο δικός μας στόχος είναι να διαμορφώσουμε το μέλλον αυτής της γεωγραφίας που μοιραζόμαστε με βάση ένα κοινό όραμα θεμελιωμένο στην αμοιβαία καλή βούληση. Ούτως ή άλλως αυτό είναι και το λογικό για δύο γείτονες και συμμάχους όπως η Τουρκία και η Ελλάδα. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουμε ότι οι λαοί μας θα μπορούν να ζουν σε ένα ειρηνικό, ασφαλές και ευημερούν περιβάλλον, κάτι που αποτελεί πρωταρχικό καθήκον κάθε κράτους».

Ο Φιντάν ανέφερε ότι είναι απαραίτητο να εξηγήσουμε σε όσους επικρίνουν αυτή την προσέγγιση της Τουρκίας και της Ελλάδας πως μόνο μέσα από τη φιλία και τη συνεργασία μπορούν να διασφαλιστούν τα εθνικά συμφέροντα τόσο της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας και πρόσθεσε: «Βέβαια, για να γίνει αυτό, πρέπει να ενεργήσουμε ρεαλιστικά και να κάνουμε σωστές διαγνώσεις των προβλημάτων μας».

Ανοιχτοί δίαυλοι διαλόγου

Δίνοντας έμφαση στη σημασία της διατήρησης ανοικτών και λειτουργικών διαύλων διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών, ιδίως στα ανώτατα επίπεδα, ο Fidan υπενθύμισε ότι και η Διακήρυξη των Αθηνών για τις φιλικές σχέσεις και την καλή γειτονία που υπέγραψαν η Τουρκία και η Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2023 επισημαίνει επίσης τον ρόλο που διαδραματίζουν οι αποτελεσματικοί δίαυλοι επικοινωνίας στη διατήρηση των εντάσεων σε χαμηλά επίπεδα.

Ο Φιντάν δήλωσε: «Ο φίλος μου ο Γιώργος (Γεραπετρίτης) και εγώ αξιοποιούμε με τον πιο αποδοτικό τρόπο τον ειλικρινή διάλογο μεταξύ μας, τόσο για να μειώσουμε πιθανές εντάσεις όσο και για να προχωρήσουμε τις σχέσεις μας προς τα εμπρός. Τα τηλέφωνα του ενός για τον άλλον είναι διαθέσιμα 24 ώρες το 24ωρο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αποτρέψουμε την κλιμάκωση των προβλημάτων μας σε κρίσεις. Συζητάμε ήρεμα και ανοιχτά τα θέματά μας. Με τον Γιώργο είχα μια μακρά συνομιλία και θέσαμε τις βάσεις για τον σημερινό μας διάλογο. H ανοιχτή, εποικοδομητική και επικεντρωμένη στα αποτελέσματα προσέγγισή μας στον διάλογο έχει θετικό αντίκτυπο στις διμερείς σχέσεις».

Αναφέροντας ότι με αυτή την αντίληψη που έχει διαμορφωθεί, υπό τον συντονισμό των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών, δεν επιταχύνεται μόνο η αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο υπουργών, αλλά και η αλληλεπίδραση διαφόρων θεσμών, ο Φιντάν δήλωσε ότι, αν και υπάρχουν πολλά σημαντικά θέματα στα οποία δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία, η διατήρηση των ανοικτών διαύλων επικοινωνίας είναι ωφέλιμη και για τις δύο πλευρές, ανέφερε δε πως, από την άλλη πλευρά, οι κύκλοι που τρέφονται από την κρίση ενοχλούνται από αυτή την κατάσταση.

Θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο

Ο Fidan σημείωσε ότι από την πρώτη κιόλας ημέρα που τέθηκε στην ημερήσια διάταξη το θέμα των θαλάσσιων πάρκων, η Τουρκία έδειξε ότι είναι ανοιχτή για συνεργασία με την Ελλάδα και σε αυτό το ζήτημα στο Αιγαίο και πρόσθεσε:

«Ούτως ή άλλως και το διεθνές δίκαιο της θάλασσας ενθαρρύνει την συνεργασία σε περιβαλλοντικά ζητήματα μεταξύ παράκτιων κρατών σε μερικώς κλειστές θάλασσες όπως το Αιγαίο. Θεωρώ ότι δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε τις ευαισθησίες μας σε αυτό το θέμα. Είμαστε κατά της εκμετάλλευσης οικουμενικών αξιών όπως το περιβάλλον για πολιτικούς σκοπούς. Δεν είναι σωστό να εκδηλώνονται συμπεριφορές σαν να μην υπάρχουμε εμείς στην απέναντι όχθη του Αιγαίου. Διότι το περιβάλλον που πρέπει να προστατευτεί αφορά και εμάς. Εμείς είμαστε ανοιχτοί για κάθε είδους συνεργασία».

Ο Δρόμος της λύσης

Υπογραμμίζοντας ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για να είμαστε αισιόδοξοι στις διμερείς σχέσεις, ο Φιντάν δήλωσε τα εξής: «Δεν βλέπω άλλο δρόμο από τον διάλογο και τη συνεργασία για την ασφάλεια και την ευημερία των μελλοντικών γενεών μας. Αρκεί να ακολουθήσουμε τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών για την επίλυση των προβλημάτων. Εάν δεν μπορέσουμε να καταλήξουμε σε ολοκληρωμένες λύσεις ως αποτέλεσμα ενός ουσιαστικού διαλόγου, προσφεύγουμε στη διεθνή δικαιοσύνη με μια ολιστική προσέγγιση. Αλλά για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητο να αρθούν οι επιφυλάξεις και τα εμπόδια και πρώτα απ’ όλα να απαλλαγούμε από τις αυταπάτες».

Ο Φιντάν επεσήμανε ότι η κυριαρχική ισότητα, ο αμοιβαίος σεβασμός και ο εποικοδομητικός διάλογος είναι πολύ σημαντικά για την Τουρκία, όπως και για κάθε χώρα, και σημείωσε ότι η γεωγραφία της Μεσογείου έχει γίνει μάρτυρας των πυκνότερων ανθρώπινων αλληλεπιδράσεων σε όλη την Ιστορία.

«Κατά την γνώμη μου, και στις διμερείς σχέσεις θα είμαστε πιο επιτυχημένοι αν αρχίσουμε να συζητάμε σκεπτόμενοι ότι “και η απέναντι πλευρά έχει δικαιώματα και προτεραιότητες” καθώς και αν γίνουμε καλύτεροι ακροατές. Σε τελική ανάλυση, έχουμε πολλά αλληλένδετα προβλήματα που δεν είναι δυνατόν να περιοριστούν μόνο στην υφαλοκρηπίδα και την αποκλειστική οικονομική ζώνη. Πιστεύουμε ότι έχει έρθει η ώρα να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα ζητήματα στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της συνεργασίας».

Παράτυπη μετανάστευση

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο ενός νέου μεταναστευτικού κύματος, ο Φιντάν υπέδειξε ότι η διαχείριση της μετανάστευσης καθίσταται ολοένα πιο σημαντικό θέμα στην ημερήσια διάταξη της εξωτερικής πολιτικής τα τελευταία 15 χρόνια. Επισημαίνοντας ότι η Τουρκία καταβάλλει τις μέγιστες δυνατές προσπάθειες τόσο για τη διαχείριση της μετανάστευσης όσο και για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης, ο Φιντάν δήλωσε τα εξής: «Κατ’ αρχάς, αναμένουμε και από τους ομολόγους μας να συνεχίσουν τον αγώνα τους κατά της παράτυπης μετανάστευσης, λαμβάνοντας υπόψη τις ευθύνες τους που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο».

Ο Φιντάν δήλωσε ότι η καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης είναι ένας τομέας που απαιτεί πολυδιάστατη εργασία, πέραν της ασφάλειας των συνόρων, από σχέδια λύσεων έως πολιτικές προσαρμογής στις χώρες προέλευσης, και σημείωσε ότι η Τουρκία και η Ελλάδα είναι δύο χώρες που βρίσκονται σε μια από τις βασικές οδούς της παράτυπης μετανάστευσης.

Αναφέροντας ότι είναι σημαντικό και από πλευράς Τουρκίας να διατηρηθούν λειτουργικοί οι δίαυλοι διαλόγου με την Ελλάδα στον τομέα της μετανάστευσης, ο Φιντάν δήλωσε: «Η συνεργασία σε αυτόν τον τομέα είναι προς όφελος των χωρών μας. Θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη η συνέχιση των τριμερών συναντήσεων, ιδίως με τη Βουλγαρία, για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης».

Κυπριακό

Ο Φιντάν σημείωσε ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει διαδικασία διαπραγμάτευσης, καθώς υπάρχουν βαθιές διαφορές απόψεων σχετικά με το τι πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης.

Αναφέροντας ότι η έλλειψη κοινού εδάφους μεταξύ των μερών καταγράφηκε και από τα Ηνωμένα Έθνη, ο ΦΙντάν είπε ότι η διευρυμένη άτυπη συνάντηση που θα διοργανωθεί το επόμενο διάστημα θα καταστήσει δυνατή μόνο την ανταλλαγή απόψεων για το τι μπορεί να γίνει στη συνέχεια. Ο Φιντάν τόνισε ότι, από την άλλη πλευρά, θα πρέπει πλέον να γίνει κατανοητό ότι η σελίδα της “επανένωσης” του νησιού της Κύπρου έχει κλείσει, ωστόσο είναι εφικτό να υπάρξει πρόοδος προς μια λύση.

Υποδεικνύοντας ότι μπορεί να υπάρξουν διαφορετικές οδοί προς τη λύση, ο ΦΙντάν είπε: «Τα πολιτικά ζητήματα δεν είναι σαν τους νόμους της φυσικής. Εάν είναι αδύνατο να καταλήξουμε σε ένα αποτέλεσμα από τον έναν δρόμο, ακολουθείται άλλος δρόμος. Και εμείς ως τουρκική πλευρά αυτό κάνουμε. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να λάβουμε τις πραγματικότητες στο νησί ως βάση για μια λύση. Στο νησί υπάρχουν δύο ξεχωριστοί λαοί και δύο ξεχωριστά κράτη. Αυτοί μπορούν να ζήσουν δίπλα-δίπλα ως γείτονες, σε συνεργασία. Το πώς θα το πετύχουν αυτό θα το αποφασίσουν από κοινού οι δύο λαοί. Υπάρχει ανάγκη για ένα νέο πνεύμα που θα καταστήσει δυνατή την ευημερία, την ασφάλεια, την ελευθερία, την ειρήνη και την κυριαρχία τόσο των Ελληνοκύπριων όσο και των Τούρκων [sic] στο νησί».