Παλιές και νέες μορφές τρομοκρατίας – Το προφίλ του τρομοκράτη

Με τον όρο “τρομοκρατική ομάδα” νοείται μια δομημένη ομάδα με περισσότερα από δύο πρόσωπα, η οποία συγκροτείται για μακροχρόνια περίοδο και ενεργεί συντονισμένα με σκοπό την τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων. Υπάρχουν κάποιες κατηγορίες ανάλογα και την επίθεση που γίνεται. Πιο συγκεκριμένα, η κάθε κατηγορία έχει, κυρίως, κάποια ιδεολογικά στοιχεία:

• Η Θρησκευτική Τρομοκρατία διαπράττεται από άτομα, ομάδες, δίκτυα ή οργανώσεις που επικαλούνται τη θρησκεία για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους. Στοχεύει, κυρίως, σε δημόσια μέρη (στάδια, καφετέριες) με σκοπό το θάνατο μαζικών πολιτών.
• Οι Εθνικιστικές και οι Αυτονομιστικές Τρομοκρατικές Ομάδες υποκινούνται από εθνικισμό, την εθνότητα ή / και την θρησκεία.
• Οι Αριστερές Τρομοκρατικές Ομάδες επιδιώκουν να αλλάξουν ολόκληρο το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα ενός κράτους σύμφωνα με ένα εξτρεμιστικό αριστερό μοντέλο.
• Οι Δεξιές Τρομοκρατικές Ομάδες επιδιώκουν να αλλάξουν ολόκληρο το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα σύμφωνα με ένα εξτρεμιστικό δεξιό μοντέλο.
• Η Τρομοκρατία για μεμονωμένο ζήτημα διαπράττεται με την επιθυμία να αλλάξει μια συγκεκριμένη πολιτική ή πρακτική εντός μιας κοινωνίας.

 

Νέες μορφές

Συναντάμε, επίσης, και νέες μορφές, οι οποίες θα λέγαμε ότι απέχουν από την αυθεντική πολιτική τρομοκρατία, των περασμένων δεκαετιών:

• Ο Ισλαμικός Εξτρεμισμός. Αποτελεί, ίσως και την πιο σημαντική μορφή σύγχρονης τρομοκρατικής δραστηριότητας. Επιδίδεται σε πολύνεκρες επιθέσεις και συνήθως, ο ισλαμιστής τρομοκράτης δεν ενδιαφέρεται για την αποκόμιση άμεσου πολιτικού οφέλους, αλλά στην πρόκληση εκτεταμένης καταστροφής αδιαφορώντας για το ανθρώπινο κόστος.
• “Τρομοκρατία κατά παραγγελία”. Αποτελεί μια ιδιόμορφη κατηγόρια που σχετίζεται κυρίως από εξτρεμιστές ισλαμιστές μισθοφόρους, οι οποίοι έναντι αμοιβής αναλαμβάνουν και εκτελούν πράξεις βίας, όπως δολοφονίες, εμπρησμούς.
• “Τρομοκρατία του ενός θέματος”. Η συγκεκριμένη μορφή βίας αναφέρεται σε εξτρεμιστικές ενέργειες που διαπράττονται από ομάδες ή άτομα όταν διαμαρτύρονται για θέματα που αποδίδονται σε κυβερνητικές πράξεις. Αναλαμβάνουν την ευθύνη επώνυμα, έχουν συγκεκριμένους στόχους και ιδεολογικό υπόβαθρο.
• Πυρηνική Τρομοκρατία. Οι καταστροφικές συνέπειες των όπλων αυτών δεν συνάδουν με τα πολιτικά κίνητρα των περισσότερων οργανώσεων. Σκοπός είναι η ενεργοποίηση της αποδοχής των πράξεων τους από την κοινή γνώμη.
• Χημική Τρομοκρατία. Έχει ως αποτέλεσμα μαζικούς θανάτους, χρησιμοποιείται κυρίως από παραθρησκευτικές οργανώσεις. Τα χημικά όπλα ανήκουν στην κατηγορία των όπλων μαζικής καταστροφής, άρα οι επιθέσεις με χημικές ουσίες συγκαταλέγονται στις πλέον επικίνδυνες και καταστροφικές για τον άνθρωπο.
• Βιολογική Τρομοκρατία. Αποτελεί το τρίτο σκέλος των Όπλων Μαζικής Καταστροφής και αποτελεί μια εξίσου σημαντική απειλή για τη διεθνή ασφάλεια, λόγω της μεγάλης ευκολίας με την οποία μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή και να πλήξει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Ο πιθανός τύπος τρομοκρατικής οργάνωσης που καταφεύγει σε αυτού του είδους την τρομοκρατική βία είναι οι παραθρησκευτικές οργανώσεις ή μικρές τρομοκρατικές οργανώσεις με ακραίες αντιλήψεις.
• Ηλεκτρονική Τρομοκρατία. Αποτελεί συνέπεια της εξέλιξης της τεχνολογίας και αφορά κυρίως την ικανότητα παράνομης πρόσβασης μέσω του διαδικτύου σε στρατιωτικούς κώδικες, τραπεζικά δίκτυα ή άλλες κυβερνητικές βάσεις δεδομένων.

Προφίλ & πιθανές αιτίες

Το προφίλ των ανθρώπων που τελικά θα προχωρήσουν σε μια τέτοια τρομοκρατική πράξη δεν είναι ενιαίο και διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση. Η σκιαγράφηση του “προφίλ” ενός τρομοκράτη είναι αρκετά δύσκολη, καθώς δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία και χαρακτηριστικά, τα οποία να συμβάλλουν στην κατηγοριοποίησή του.

Μπορεί να είναι οποιασδήποτε φυλής, καταγωγής και ηλικίας. Ίσως, για τα κίνητρα θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι κάπως κοινά, τα οποία αφορούν συνήθως ιδεολογικές και πολιτικές απόψεις, θρησκευτικές πεποιθήσεις και τα “πιστεύω” του καθενός. Όπως φαίνεται, το προφίλ ενός τρομοκράτη δεν μπορεί να δημιουργηθεί εύκολα ούτε και να μελετηθεί, γιατί έχει παρατηρηθεί ότι ακόμα και αν συλληφθεί από τις Αρχές, δεν συνεργάζεται εύκολα, επομένως και οι Αρχές δεν μπορούν να έχουν μια “καθαρή” εικόνα, όσον αφορά τα χαρακτηριστικά του.

 

Οι αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν κάποιον στο να διαπράξει μια επίθεση, είναι επίσης πολλές και διαφορετικές. Κάποιες φορές έχει να κάνει με την ισχυρή ιδεολογία που μπορεί να έχει κάποιος και για την οποία είναι έτοιμος να δώσει και τη ζωή του και κάποιες άλλες με την πεποίθηση ότι με αυτή την πράξη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.

Άλλες φορές έχει να κάνει με το γεγονός πως αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν κοινωνικά αποκλεισμένοι. Νιώθουν ότι κανείς δεν τους παίρνει στα σοβαρά, άρα η επίθεση είναι πολύ συχνά ένα είδος εκδίκησης για την κοινωνία. Ένας ακόμη παράγοντας που μπορεί να παίξει ρόλο, εάν συνδυαστεί με τα παραπάνω, είναι και οι ψυχικές διαταραχές, καθιστώντας ωστόσο σαφές πως από μόνα τους τα ψυχικά προβλήματα δεν αποτελούν παράγοντα κινδύνου για να γίνει κάποιος τρομοκράτης.