Οι ΗΠΑ μεθοδεύουν την απομάκρυνση Ζελένσκι;
17/11/2024Η εκλογή του Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ φέρνει δραματικές αλλαγές στις προτεραιότητες των διεθνών συνόδων, όπως το G20, ενώ ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν επιχειρεί να αφήσει το στίγμα του πριν αποχωρήσει. Σύμφωνα με τους New York Times, οι ΗΠΑ έδωσαν “πράσινο φως” στο Κίεβο για τη χρήση αμερικανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς. Αν και κατά το Μέσο, η απόφαση συνδέεται με την εμπλοκή Βορειοκορεατών στο μέτωπο, δεν μοιάζει τυχαίο το timing, δύο μήνες πριν την ορκωμοσία Τραμπ. Ο Λευκός Οίκος δεν σχολίασε το δημοσίευμα.
Καθώς θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η κρίση στη Μέση Ανατολή, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η καταπολέμηση της φτώχειας κυριαρχούν στην ατζέντα του G20 στο Ρίο ντε Τζανέιρο, η δε αναμονή για τη διακυβέρνηση Τραμπ προκαλεί αβεβαιότητα. Ο Τραμπ έχει ήδη δηλώσει ότι σκοπεύει να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τη στάση του να προκαλεί ανησυχίες για την συνοχή των δυτικών συμμάχων.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, σε δηλώσεις του στο αεροπλάνο προς τη Βραζιλία, τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της υποστήριξης προς την Ουκρανία: «Πρέπει να διπλασιάσουμε την υποστήριξή μας στην Ουκρανία, και αυτό είναι το κύριο θέμα στην ατζέντα μου για το G20», είπε, παρά τις ρωγμές στη συμμαχική ενότητα».
Ο Τραμπ, με την επιλογή του υπουργού Εξωτερικών του να έχει αντιταχθεί σε περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, αλλάζει την κατεύθυνση της αμερικανικής πολιτικής. Παράλληλα, η επικοινωνία του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν για πρώτη φορά εδώ και δύο χρόνια, προκάλεσε έντονη δυσαρέσκεια στον Ζελένσκι, αλλά και στον Πολωνό πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ.
Η δε κλιματική αλλαγή και η παγκόσμια φορολογία αποτελούν νέα σημεία σύγκρουσης, με τον πρόεδρο της Αργεντινής και σύμμαχο του Τραμπ, Χαβιέρ Μιλέι, να απειλεί να μπλοκάρει κοινές αποφάσεις. Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου επιδιώκει ενίσχυση της οικονομίας μέσω συμφωνιών με χώρες όπως η Κίνα και η Βραζιλία, ενώ προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κρίση των μεταναστών μέσω συμφωνιών με την Τουρκία, το Ιράκ και το Βιετνάμ.
Η νέα εποχή στην παγκόσμια πολιτική, με την εκλογή Τραμπ, φαίνεται να διαμορφώνει διαφορετικές ισορροπίες, με προκλήσεις για τους συμμάχους και τον απερχόμενο πρόεδρο Μπάιντεν να προσπαθεί να διασφαλίσει την κληρονομιά του.
Υπό πίεση ο Ζελένσκι
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να μας αναγκάσουν να “καθίσουμε και να ακούσουμε” στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Είμαστε μια ανεξάρτητη χώρα», δήλωσε προηγουμένως ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε συνέντευξή του στο Radio Ukraine, με τον Ίλον Μασκ αμέσως να σχολιάζει με ανάρτησή του: «Η αίσθηση του χιούμορ του είναι εκπληκτική», προφανώς υπενθυμίζοντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι κάθε άλλο παρά ανεξάρτητη χώρα είναι η Ουκρανία, η οποία έχει καταχρεωθεί, είναι υποχρεωμένη να αποδώσει αυτά που έχει δανειστεί και ότι οι ΗΠΑ είναι δυσαρεστημένη με τον Ζελένσκι.
Οι Ουκρανοί στρατηγοί αποκρύπτουν αντικειμενικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση στο μέτωπο από τον επικεφαλής του καθεστώτος του Κιέβου, Ζελένσκι, με σκοπό να τον απομακρύνουν από την εξουσία. Αυτή την εκτίμηση έκανε ο κορυφαίος Βρετανός αναλυτής Alexander Mercouris, στο κανάλι του στο YouTube.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι στρατηγοί παρέχουν στον Ζελένσκι πιο ενθαρρυντικές πληροφορίες, γεγονός που αποτελεί μέρος ενός σύνθετου σχεδίου για την απομάκρυνσή του από την ηγεσία. Όπως αναφέρει, ο Ζελένσκι δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί αρνητικές ειδήσεις και το περιβάλλον του τον προστατεύει, παρέχοντάς του μόνο ευχάριστες πληροφορίες.
Προηγουμένως, το περιοδικό The Economist, επικαλούμενο υψηλόβαθμο Ουκρανό αξιωματούχο, είχε αναφέρει ότι το περιβάλλον του Ζελένσκι δεν του παρέχει επίκαιρες πληροφορίες από τη ζώνη των μαχών, καθώς η κατάσταση για τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας επιδεινώνεται ραγδαία. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, δεν είναι μόνο ότι τον κρατούν σε μια «ζεστή μπανιέρα», αλλά ουσιαστικά σε μια «σάουνα».
Σύμφωνα δε με την Wall Street Journal, η εκλογή Τραμπ και η ταχεία προέλαση του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία, έχει οδηγήσει σε μεταστροφή ακόμα και τους πιο ισχυρούς Ευρωπαίους υποστηρικτές της Ουκρανίας, οι οποίοι πλέον υποστηρίζουν ότι πρέπει να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις.
Η επίσκεψη Ζελένσκι στην Πενσυλβάνια
Νωρίτερα φέτος και πριν από τις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Μάικ Τζόνσον, ζήτησε από τον Ζελένσκι, να απομακρύνει την πρέσβη της χώρας στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι επέκριναν την επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου σε εργοστάσιο πυρομαχικών στην Πενσυλβάνια, προ των αμερικανικών εκλογών, χαρακτηρίζοντάς την ως πολιτικό θέατρο. Σημειωτέον ο Τζόνσον, ο οποίος διατηρεί στενές σχέσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ, ανέφερε πως κανένας Ρεπουμπλικάνος δεν προσκλήθηκε στην εν λόγω περιοδεία του Ζελένσκι, την οποία χαρακτήρισε ως διοργάνωση της πρέσβειρας, Οξάνα Μαρκάροβα.
Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Επιτροπής Εποπτείας της Βουλής, Τζέιμς Κόμερ, ανακοίνωσε έρευνα για το αν η κυβέρνηση Μπάιντεν-Χάρις χρησιμοποίησε πόρους που χρηματοδοτούνται από φορολογούμενους για να μεταφέρει τον Ζελένσκι στην Πενσυλβάνια, ως μέρος εκστρατείας υπέρ της Κάμαλα Χάρις.
Η αυστηρή απαίτηση του Τζόνσον για άμεση απομάκρυνση της Μαρκάροβα, μιας διπλωμάτη που έχει αναγνωριστεί θετικά στην Ουάσινγκτον επί κυβέρνησης Μπάϊντεν, και έχει παίξει σημαντικό ρόλο στο Κογκρέσο από την έναρξη του πολέμου, έρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο για την Ουκρανία. Ο Ζελένσκι προσπαθεί να διασφαλίσει τη συνεχιζόμενη υποστήριξη των ΗΠΑ στην πολεμική προσπάθεια. Ενώ ο Μπάιντεν και οι Δημοκρατικοί παρείχαν δισεκατομμύρια δολάρια βοηθώντας την Ουκρανία, η νέα κυβέρνηση Τραμπ έχει στρέψει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα προς το δόγμα “America First”, που προτιμά τον περιορισμό της αμερικανικής εμπλοκής στο εξωτερικό και συχνά μιλά με θαυμασμό για τη Ρωσία και τον πρόεδρό της, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Business as usual ή αλλιώς οι επιχειρήσεις δεν περιμένουν
Στην Ουκρανία, παρά τις συνέπειες του πολέμου, παρατηρείται αύξηση στις επιχειρηματικές συμφωνίες, το 2024. Σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας KPMG στο Κίεβο, πραγματοποιήθηκαν 36 συγχωνεύσεις και εξαγορές (M&As) αξίας 643 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ το 2023 πραγματοποιήθηκαν 37 συμφωνίες, αξίας 625 εκατομμυρίων δολαρίων. Παρά τη ρωσική εισβολή, οι ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν, με 10 εισερχόμενες συμφωνίες αξίας 473 εκατομμυρίων δολαρίων.
Οι τομείς τεχνολογίας και καινοτομίας προσέλκυσαν τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση, με 290 εκατομμύρια δολάρια για έξι συμφωνίες. Επιπλέον, οι εγχώριες συμφωνίες αντιπροσωπεύουν το 44% του συνόλου, αλλά μόλις το 18% της αξίας τους, ενώ οι εξερχόμενες επενδύσεις σημείωσαν αύξηση, κυρίως στον τομέα της ενέργειας. Οι μεταρρυθμίσεις στη γη αναμένονται να ενισχύσουν τις επενδύσεις στον γεωργικό τομέα, καθώς επίσης, στον κατασκευαστικό τομέα Real Estate (σ.σ. επενδύσεις).
Μερικές ακόμη σημαντικές επιχειρηματικές συμφωνίες ξένων επενδυτών στην Ουκρανία:
1. Φαρμακευτική εταιρεία Farmak και Novartis
Η ελβετική φαρμακευτική εταιρεία Novartis αγόρασε μερίδιο στη μεγάλη ουκρανική φαρμακευτική εταιρεία Farmak, δημιουργώντας συνεργασία για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και την ενίσχυση της παραγωγής στην Ουκρανία.
2. Cargill και ουκρανικές γεωργικές επενδύσεις
Η αμερικανική πολυεθνική Cargill, που είναι ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες στον τομέα της γεωργίας, ενίσχυσε τις επενδύσεις της στην Ουκρανία, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση γεωργικών εκτάσεων και αναπτύσσοντας έργα αποθήκευσης και εμπορίας σιτηρών.
3. Еngie και Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ουκρανία
Η γαλλική εταιρεία Εngie, η οποία δραστηριοποιείται στο χώρο της ενέργειας, υπέγραψε συμφωνία για τη δημιουργία έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ουκρανία, ειδικά στον τομέα της αιολικής και ηλιακής ενέργειας, με στόχο την αύξηση της βιωσιμότητας της χώρας.
4. ArcelorMittal και Ουκρανικές βιομηχανικές μονάδες
Η παγκόσμια βιομηχανική γιγαντιαία εταιρεία ArcelorMittal, η οποία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς χάλυβα στον κόσμο, επενδύει στην Ουκρανία με την αναβάθμιση των παραγωγικών μονάδων χάλυβα της στην περιοχή του Κριβίι Ριχ.
5. Coca-Cola και το εργοστάσιο εμφιάλωσης στην Ουκρανία
Η Coca-Cola έχει συνεχίσει να επενδύει στην Ουκρανία, διατηρώντας και επεκτείνοντας τις γραμμές παραγωγής και εμφιάλωσης, παρά τις δυσκολίες που έχουν προκύψει από την πολιτική και οικονομική κατάσταση.
6. Nestlé και ανάπτυξη της παραγωγής στην Ουκρανία
Η ελβετική εταιρεία Nestlé επέκτεινε τη δραστηριότητά της στην Ουκρανία, αυξάνοντας τη παραγωγή τροφίμων και ποτών, καθώς και τη διανομή των προϊόντων της στην ανατολική Ευρώπη.
7. IKEA και ανάπτυξη καταστημάτων στην Ουκρανία
Η σουηδική εταιρεία IKEA επένδυσε στην Ουκρανία με τη δημιουργία καταστημάτων επίπλων και προϊόντων για το σπίτι, ενισχύοντας την παρουσία της στην περιοχή και εξυπηρετώντας τις αυξανόμενες ανάγκες της αγοράς.
Οι περισσότερες από τις παραπάνω επιχειρηματικές συμφωνίες πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022. Παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις του πολέμου, η Ουκρανία εξακολουθεί να προσελκύει ξένες επενδύσεις, καθώς οι επιχειρηματίες και οι μεγάλες εταιρείες αναγνωρίζουν τις στρατηγικές ευκαιρίες που προσφέρει η χώρα, παρά τις σοβαρές αντιξοότητες.