Ήρεμα νερά στο Αιγαίο: Το παραμύθι επαναλαμβάνεται

«Οι σχέσεις βελτιώνονται» και το μομέντουμ δεν θα πρέπει να… χαθεί, λένε οι διάφοροι εκφραστές της “φωνής του ρεαλισμού” για τα “ήρεμα νερά”. Είναι προφανείς οι λόγοι, που Ελλάδα και Τουρκία, για διαφορετικούς λόγους θέλουν να κρατήσουν ζωντανή τη διαδικασία των συζητήσεων.

Φάνηκε από την τελευταία συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας, στην Αθήνα, ότι οι διαφωνίες στο Κυπριακό παραμένουν. Η ελλαδική πλευρά απέφυγε επιμελώς να αναδείξει την ουσία της διαφοράς αλλά και την ουσία του Κυπριακού. Να εξηγήσει γιατί υπάρχει διαφωνία. Είναι γνωστό ότι η κατοχική πλευρά ζητά αναγνώριση των “πραγματικοτήτων”, που για αυτήν σημαίνει αποδοχή των αποτελεσμάτων της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής εδαφών της Κύπρου από την Τουρκία.

Και ποια ήταν η απάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη; Να “απαγγείλει” το γνωστό “ποίημα”- κλισέ, που χρησιμοποιούν όλοι οι αξιωματούχοι τρίτων χωρών, περί λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, χωρίς να απαντά στον Χακάν Φιντάν. Χωρίς να θέτει την ουσία του ζητήματος της Κύπρου. Ένα γενικό λογύδριο, το οποίο ανασύρεται από το ράφι, “απαγγέλλεται” και δεν ενοχλεί.

Το διπλό παιχνίδι της Άγκυρας

Ταυτόχρονα, στην αντίπερα όχθη, η Τουρκία υιοθετεί μια τακτική με δυο άξονες: Πρώτο, παρουσιάζεται να διαχωρίζει, σε αυτή τη φάση, το Κυπριακό από τα ελληνοτουρκικά. Προτάσσει μια λογική σύμφωνα με την οποία είναι έτοιμη να τα βρει με την Ελλάδα στο Αιγαίο, αλλά στην Κύπρο υπάρχουν κόκκινες γραμμές.

Δεύτερο, στο βάθος και παρασκηνιακά η Άγκυρα συζητά ένα πακέτο, φτάνει να αποκτήσει πλεονεκτήματα και στις δυο περιοχές. Αυτό θα γίνει όταν στην Κύπρο είτε διά μιας συμφωνίας είτε διά της μη λύσης θα εδραιώσει την παρουσία της στο νησί. Όταν λοιπόν θα έχει πάρει ό,τι θέλει στην Κύπρο θα διαπραγματευθεί και με την Ελλάδα, η οποία φαίνεται από τώρα ότι είναι έτοιμη να επιδείξει ευελιξία.

Στην Αθήνα, που φαίνεται να μην γνωρίζουν την τουρκική συμπεριφορά και τακτική, αν και έπρεπε μετά από τόσα χρόνια, θεωρούν πως η Άγκυρα έχει διάθεση για συνεννόηση και συνεργασία, αλλά «δεν θα ανοίξει από τώρα τα χαρτιά της, χρειάζεται υπομονή». Στην κατοχική πλευρά, ο Ερντογάν ο οποίος κάνει κουμάντο σε όλα έχει δώσει οδηγίες στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν να χειρίζεται τα ελληνοτουρκικά και να δείχνει “ανοικτός” για συζήτηση, χωρίς να διαφοροποιείται από διαχρονικές αξιώσεις.

Πόσο κοστίζουν τα “ήρεμα νερά”;

Είναι προφανές πως σε αυτή τη φάση, η Αθήνα αγοράζει χρόνο ή νομίζει ότι πράττει τούτο. Αγοράζει χρόνο για να παραμείνουν τα “ήρεμα νερά”, πλην όμως αυτό δεν εμποδίζει την Άγκυρα να προκαλεί ενίοτε και μικρές εντάσεις. Είναι προφανές ότι συχνά-πυκνά η κατοχική δύναμη κτυπά καμπανάκι για να υπενθυμίζει τις παράλογες διεκδικήσεις της, στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Θέλει διακαώς η ελλαδική πλευρά να διατηρήσει τα “ήρεμα νερά”, αλλά αυτό προφανώς θα έχει τίμημα.

Η Τουρκία θέλει ανταλλάγματα. Και ο λογαριασμός που καθορίζει ενίοτε η κατοχική πλευρά είναι ψηλός. Ψηλός λογαριασμός για μια ψευδαίσθηση, για μια προσωρινή εκεχειρία. Αλλά προφανώς με την πολιτική που ακολουθεί η Αθήνα αυτό είναι το μέγιστο που μπορεί να… πετύχει.