Ρωσία-Τουρκία-Ιράν συμφωνούν σε πολιτική λύση στη Συρία – Οι ισλαμιστές στη Χομς

Συγκεκριμένα, τόνισαν την ανάγκη να σταματήσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ως προετοιμασία για την έναρξη μιας ολοκληρωμένης πολιτικής διαδικασίας, βάσει της Απόφασης 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας, προκειμένου να τελειώσουν οι στρατιωτικές κλιμακώσεις που οδηγούν στην αιματοχυσία. Σε κοινή δήλωση που έδωσαν στη δημοσιότητα οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών αυτών, τόνισαν ότι η κρίση στη Συρία συνιστά απειλή για την περιφερειακή και τη διεθνή ασφάλεια.

Σε άλλο σημείο της δήλωσης τονίζεται η ανάγκη «να διατηρηθεί η ενότητα, η κυριαρχία, η ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και για να προστατευθεί από το να πέσει στο χάος και την τρομοκρατία και να διασφαλιστεί η εθελοντική επιστροφή των προσφύγων και των εκτοπισμένων. Οι παρευρισκόμενοι τόνισαν τη σημασία του να συνεχιστούν η στενή επαφή και ο συντονισμός μεταξύ τους, προκειμένου να συνεισφέρουν αποτελεσματικά στο να βρεθεί μια ειρηνική λύση στην κρίση της Συρίας».

Το Ιράν, η Τουρκία και η Ρωσία συμφώνησαν να διευκολύνουν την παύση των εχθροπραξιών και θα προχωρήσουμε σε βήματα με την αντιπολίτευση στην Συρία σχετικά με τις διαπραγματεύσεις, δήλωσε προηγουμένως ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, που ανέφερε πως η Μόσχα βοηθά όπως μπορεί τον συριακό στρατό.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανακοίνωσε σήμερα το βράδυ ότι οι αντάρτες εισήλθαν στη στρατηγική πόλη Χομς, που βρίσκεται στην κεντρική Συρία, βορείως της Δαμασκού, όπου είχαν πάρει τον έλεγχο πολλών συνοικιών. «Ομάδες ανταρτών μπήκαν στην πόλη της Χομς και πήραν υπό τον έλεγχό τους ορισμένες συνοικίες, μετά την αποχώρηση των δυνάμεων ασφαλείας και του στρατού από τις τελευταίες τους θέσεις στην πόλη», δήλωσε ο Ράμι Αμπντέλ Ραχμάν, ο διευθυντής αυτής της ΜΚΟ που έχει την έδρα της στη Βρετανία και διαθέτει μεγάλο δίκτυο πηγών στη Συρία.

Δεκάδες μαχητές των επίλεκτων δυνάμεων Ραντουάν της Χεζμπολάχ του Λιβάνου εγκατέλειψαν τη συριακή πόλη Χομς μετά την απόφαση που έλαβαν μαζί με τον συριακό στρατό ότι δεν μπορούν πλέον να προασπίσουν την πόλη, δήλωσε αξιωματικός του συριακού στρατού στο Reuters. Ο διοικητής των Σύρων ανταρτών Χασάν Αμπντούλ Γάνι δήλωσε απόψε ότι οι δυνάμεις των ανταρτών έχουν αρχίσει να εισέρχονται στη στρατηγική πόλη Χομς.

Ελιγμοί από Άσαντ

Την ίδια στιγμή ο Σύρος πρόεδρος Άσαντ καταβάλλει μια ύστατη προσπάθεια να επικοινωνήσει έμμεσα με τις ΗΠΑ και τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Τραμπ σύμφωνα με το Bloomberg. Μία από τις προτάσεις που, σύμφωνα με το δημοσίευμα, φέρεται να έκανε ο Άσαντ στις ΗΠΑ, μέσω των Εμιράτων, είναι η Συρία να διακόψει κάθε εμπλοκή με τις ένοπλες ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν, όπως η Χεζμπολάχ, εάν οι δυτικές δυνάμεις ασκήσουν επιρροή για να σταματήσει η σύγκρουση στην Συρία.

Μάλιστα, σύμφωνα με το Bloomberg, ο Άσαντ έστειλε έναν υψηλόβαθμο Χριστιανό ηγέτη για να συναντήσει τον Όρμπαν της Ουγγαρίας, με σκοπό να του μεταφέρει αυτό που θεωρεί υπαρξιακή απειλή για τη χριστιανική μειονότητα της Συρίας, σε περίπτωση επικράτησης των ισλαμιστών ανταρτών. Ο Όρμπαν είναι σύμμαχος του Τραμπ και ο Άσαντ, σύμφωνα με το δημοσίευμα, φαίνεται να προσδοκά πως θα λειτουργήσει ως ένα είδος μεσολαβητή.

Οι ένοπλες δυνάμεις της Συρίας εξέπεμψαν την ακόλουθη ανακοίνωση, μέσω διαγγέλματος: «Τρομοκρατικά ΜΜΕ δημοσιεύουν παραπλανητικές ψευδείς ειδήσεις για το τι συμβαίνει στη Συρία. Ο γενναίος στρατός μας συνεχίζει να εκτελεί τις υψηλής ποιότητας επιχειρήσεις του εναντίον τρομοκρατικών συσπειρώσεων με υψηλό ρυθμό στις περιοχές της Χάμα, της Χομς και της βόρειας επαρχίας Daraa, τρομοκράτες σκοτώνονται και τραυματίζονται, δεκάδες τεμάχια εξοπλισμού, αρχηγεία, όπλα και έχουν καταστραφεί αποθήκες πυρομαχικών. Οι μονάδες μας ενισχύουν τις γραμμές ανάπτυξής τους σε όλη την επαρχία της Δαμασκού και τη νότια περιοχή για να αποτρέψουν τυχόν επεισόδια ως αποτέλεσμα του χάους που προσπαθούν να δημιουργήσουν οι τρομοκράτες μέσω των ομάδων και των πυρήνων τους…», ανέφεραν μεταξύ άλλων.

Ο Σύρος υπουργός Εσωτερικών δήλωσε σήμερα ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις και οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν δημιουργήσει έναν “πολύ γερό” κλοιό γύρω από τη Δαμασκό, καθώς μαχητές ισχυρίστηκαν ότι έχουν αρχίσει να περικυκλώνουν την πρωτεύουσα. «Υπάρχει ένας πολύ γερός κλοιός ασφαλείας και στρατιωτικός (κλοιός) στα απομακρυσμένα προάστια της Δαμασκού και της υπαίθρου της και κανείς δεν μπορεί να εισχωρήσει σε αυτή τη γραμμή άμυνας που εμείς, οι ένοπλες δυνάμεις, χτίζουμε αυτή την ώρα», δήλωσε ο Μοχάμεντ αλ- Ραχμούν στην κρατική τηλεόραση.

Διεθνείς αντιδράσεις για την Συρία

Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε σήμερα ότι η Ουάσινγκτον δεν θα πρέπει να εμπλακεί στον πόλεμο στη Συρία, όπου οι αντάρτες απειλούν την κυβέρνηση του Άσαντ. «Η Συρία είναι ένα χάος, αλλά δεν είναι φίλη μας και οι ΗΠΑ δεν θα πρέπει να έχουν καμία σχέση με αυτό. Δεν είναι δικός μας αυτός ο αγώνας. Αφήστε τον να εξελιχθεί. Μην εμπλέκεστε!» ανέφερε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, με το μεγαλύτερο μέρος του μηνύματός του γραμμένο με κεφαλαία γράμματα.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι τώρα υπάρχει μια νέα πραγματικότητα στη Συρία, πολιτικά και διπλωματικά: «Η Συρία ανήκει στους Σύρους μαζί με όλες τις εθνοτικές και θρησκευτικές τους διαφοροποιήσεις. Ο συριακός λαός θα καθορίσει το μέλλον της χώρας του». Προειδοποίησε δε, ότι κανείς δεν πρέπει να ρίξει πετρέλαιο στη φωτιά και να κλιμακώσει την κατάσταση στη Συρία. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, το καθεστώς Άσαντ δεν μπόρεσε να κατανοήσει την αξία του χεριού που άπλωσε η Τουρκία. «Η Τουρκία στέκεται στην σωστή πλευρά της ιστορίας», κατέληξε ο Τούρκος πρόεδρος.

Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δηλώνει ότι, από κοινού με την Τουρκία και το Ιράν, η Μόσχα θα λάβει μέτρα για να διασφαλίσει ότι η έκκληση για αποκλιμάκωση στη Συρία θα εισακουστεί. Οι επικεφαλής των υπουργείων Εξωτερικών της Ρωσίας, του Ιράν και της Τουρκίας καλούν σε διάλογο μεταξύ των συριακών αρχών και της νόμιμης αντιπολίτευσης, πρόσθεσε ο Λαβρόφ. Ο πρόεδρος του CHP, του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Τουρκία, δηλώνει ότι ο Άσαντ έδωσε αμνηστία για όλους τους Σύρους που ζουν στο εξωτερικό, και συνεπώς πρέπει να υπάρξει συμφιλίωση.

Η συριακή προεδρία διέψευσε τις πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο Μπασάρ αλ Άσαντ έχει εγκαταλείψει τη Δαμασκό. Ο πρόεδρος παραμένει στην πρωτεύουσα και συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά του, μετέδωσε το επίσημο συριακό πρακτορείο SANA. Το CNN, δημοσίευσε, επικαλούμενο συριακές πηγές, ότι ο Άσαντ δεν βρίσκεται σε κανένα από τα σημεία της πόλης όπου θα περίμενε κανείς να τον βρει και πως η Προεδρική Φρουρά δεν είναι πλέον αναπτυγμένη στη συνήθη κατοικία του (όπως θα ήταν αν βρισκόταν εκεί)  ενισχύοντας τις φήμες ότι μπορεί να έχει διαφύγει από τη Δαμασκό.

Έπεσε η Νταράα

Οι τζιχαντιστές της οργάνωσης HTS δηλώνουν πλέον ότι έχει ξεκινήσει η τελική επιχείρηση κατάληψης της Δαμασκού, καθώς οι δυνάμεις του Άσαντ έχουν εκκενώσει την ύπαιθρο στην περιφέρεια της πρωτεύουσας. Σύροι τζιχαντιστές ανέφεραν αργά το βράδυ της Παρασκευής πως ελέγχουν την Νταράα (νότια), από όπου ξεκίνησε η εξέγερση του 2011 κατά του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Πρόκειται για την τέταρτη πόλη στρατηγικής σημασίας όπου οι κυβερνητικές δυνάμεις χάνουν τον έλεγχο την τελευταία εβδομάδα.

Σύμφωνα με πηγές τις οποίες επικαλείται το πρακτορείο Reuters, οι τζιχαντιστές κατέληξαν σε συμφωνία με τις κυβερνητικές δυνάμεις προκειμένου αυτές να αποχωρήσουν, παρέχοντας τους εγγυήσεις για ασφαλή διέλευση προς την πρωτεύουσα Δαμασκό, η οποία απέχει περίπου 100 χιλιόμετρα. Σε βίντεο που δημοσιοποιήθηκαν σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης διακρίνονται αντάρτες που επέβαιναν σε μοτοσικλέτες να γίνονται δεκτοί με επευφημίες και πανηγυρικούς πυροβολισμούς σε κεντρικούς δρόμους της πόλης. Μέχρι στιγμής δεν υπήρχε επίσημη αντίδραση από τον συριακό στρατό ή την κυβέρνηση Άσαντ, ενώ το Reuters υπογραμμίζει πως δεν είναι σε θέση να επαληθεύσει τον ισχυρισμό των ανταρτών.

Η κατάληψη της πόλης Νταράα, της οποίας ο πληθυσμός ξεπερνούσε τις 100.000 πριν από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου (2011), είναι υψηλού συμβολισμού αφού θεωρείται λίκνο της εξέγερσης. Είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, η οποία έχει περισσότερους από ένα εκατομμύριο κατοίκους, στα σύνορα με την Ιορδανία.

Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση των ανταρτών ότι προωθήθηκαν στα περίχωρα της πόλης Χομς (κεντρικά). Εάν οι αντάρτες καταλάβουν τη Χομς θα αποκόψουν την πρωτεύουσα Δαμασκό από τα παράλια, όπου οι Ρώσοι σύμμαχοι του Άσαντ έχουν ναυτική και αεροπορική βάση. «Οι δυνάμεις μας απελευθέρωσαν την τελευταία κοινότητα στα περίχωρα της πόλης Χομς και πλέον βρίσκονται προ των πυλών της», ανέφερε η τζιχαντιστική οργάνωση Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) σε μήνυμά της στην πλατφόρμα Telegram.

Η συμμαχία των ανταρτών, της οποίας ηγούνται οι ισλαμιστές της HTS κάλεσαν εκ νέου τις δυνάμεις που παραμένουν πιστές στην κυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ να αυτομολήσουν. Καθώς συνεχίζεται η προέλαση των τζιχαντιστών, χιλιάδες κάτοικοι της Χομς εγκαταλείπουν εσπευσμένα την πόλη κατευθυνόμενοι προς την Λαττάκεια και την Ταρτούς.

Το Ιράκ

Το Ιράν πιστεύει ότι το Ιράκ βρίσκεται σε κίνδυνο, σύμφωνα με ανάλυση της Jerusalem Post. Ο πρωθυπουργός του Ιράκ Σουντάνι δήλωσε πρόσφατα ότι η κλιμακούμενη σύγκρουση στη Συρία έχει δεσμούς με την υπόλοιπη περιοχή. Υποστήριξε ότι συνδέεται με τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο. Ο Σουντάνι συναντήθηκε με τον Ιρανό ΥΠΕΞ την Παρασκευή. «Τα γεγονότα στη Συρία είναι αδιαχώριστα από αυτά που έγιναν μάρτυρες στη Γάζα και τον Λίβανο, τα οποία έχουν απειλήσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής», είπε.

Η Βαγδάτη φάνηκε να ανησυχεί ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να επεκταθεί στο Ιράκ. Το Ιράκ έχει λόγους να το πιστεύει αυτό, καθώς το 2014, όταν το ISIS ήταν σε άνοδο στη Συρία, επεκτάθηκε γρήγορα στο Ιράκ και κατέλαβε ένα τμήμα του Ιράκ, οδηγώντας σε μια γενοκτονία των Γιαζίντι, μιας μειονοτικής ομάδας, στο Ιράκ, επισημαίνει το μέσο.  Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Abbas Araghchi δήλωσε στο ιρακινό κανάλι Al-Sharqiya ότι οι πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία «δεν θα περιοριστούν σε αυτή τη χώρα και είπε ότι η τρομοκρατία και οι εξελίξεις στη Συρία απειλούν επίσης την ασφάλεια του Ιράκ».

Το Ιράκ έχει αναπτύξει συνοριακές δυνάμεις στο Al-Qaim και στη συνοριακή περιοχή με τη Συρία. Τα σύνορα Ιράκ-Συρίας έχουν μήκος 370 μίλια και το μεγαλύτερο μέρος τους αποτελείται από έρημο που είναι δύσκολο να διασφαλιστεί. Το κύριο πέρασμα για τους εξτρεμιστές που έχουν πλημμυρίσει το Ιράκ στο παρελθόν ήταν από την κοιλάδα του ποταμού Ευφράτη. Πολλές από τις φυλές σε εκείνη την κοιλάδα στη Συρία αισθάνονταν γενικά συγγένεια με το Ιράκ και έχουν δεσμούς με φυλές στο Ιράκ.

Οι πολιτοφυλακές στο Ιράκ που υποστηρίζονται από το Ιράν έχουν εμπλακεί στον πόλεμο κατά του Ισραήλ και έχουν εκτοξεύσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά του Ισραήλ. Η Kataib Hezbollah στο Ιράκ σκότωσε επίσης τρεις Αμερικανούς στην Ιορδανία τον Ιανουάριο του 2024.  Το Ιράκ είναι επίσης ένας αγωγός για το λαθρεμπόριο όπλων του Ιράν στη Συρία και τον Λίβανο, σύμφωνα με την Jerusalem Post. Η Kataib Hezbollah, συνδέεται με τον ιρανικό IRGC (Φρουροί της Επανάστασης) και επίσης τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.

Το Ιράν πιστεύει ότι οι πολιτοφυλακές που υποστηρίζει στο Ιράκ ενδέχεται να χάσουν την επιρροή τους, λόγω των εξελίξεων και βλέπει με ανησυχία την δήλωση του σιιτική κληρικού  Muqtada al-Sadr ότι το Ιράκ δεν πρέπει να στέλνει δυνάμεις στη Συρία. Το Ιράν υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται πίσω από τις επιθέσεις των ισλαμιστών στη Συρία, σημειώνοντας ότι είναι αξιοσημείωτο ότι αυτές οι ένοπλες ομάδες στη Συρία έχουν αναγνωριστεί και εισαχθεί ως τρομοκρατικές ομάδες από τα Ηνωμένα Έθνη. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν πρόσθεσε ότι τώρα οι χώρες που ισχυρίζονται ότι πολεμούν την τρομοκρατία είτε σιωπούν είτε υποστηρίζουν τους τρομοκράτες.

Εάν το συριακό καθεστώς χάσει περισσότερο έδαφος, τότε ομάδες στη Συρία όπως οι SDF και η Hayat Tahrir al-Sham ή άλλες ομάδες ανταρτών μπορεί να έρθουν να ελέγξουν τα σύνορα Ιράκ-Συρίας. Υπάρχει επίσης η περιοχή των Δρούζων στη Suwayda, η οποία επηρεάζει αυτήν την έρημη περιοχή κοντά στα σύνορα με το Ιράκ. Το Ιράκ έχει λόγους να βλέπει τις εξελίξεις στη Συρία ως συνδεδεμένες με την υπόλοιπη περιοχή, καταλήγει το ισραηλινό μέσο.

Ενώ η κατάσταση στο συριακό μέτωπο ολοένα και χειροτερεύει για το καθεστώς, πληροφορίες αναφέρουν ότι η οικογένεια του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ έχει εγκαταλείψει την χώρα για λόγους ασφαλείας. Σύμφωνα με πληροφορίες της Wall Street Journal, η βρετανικής καταγωγής σύζυγος του προέδρου Άσμα αλ Άσαντ μαζί με τα τρία τους παιδιά, έφυγαν από τη Συρία την περασμένη εβδομάδα. Παράλληλα, δύο γαμπροί του Άσαντ φέρεται να έχουν μεταβεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπως αναφέρει η εφημερίδα, επικαλούμενη πηγές ασφαλείας από τη Συρία και τον αραβικό κόσμο.