Μια καλή αλλά ανεπαρκής αρχή

Με πρόσφατη απόφαση της Διοικητικής Ολομέλειας του Α.Π. και με στόχο την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης και την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων αποφασίστηκε η τροποποίηση του εσωτερικού Κανονισμού του Α.Π., όπως από την έναρξη του προσεχούς δικαστικού έτους τον Σεπτέμβριο 2025 και μόνο για τις δίκες (πολιτικές-ποινικές) ενώπιον του Α.Π. κάθε διάδικος έχει δικαίωμα αγορεύσεως δια του πληρεξουσίου του δικηγόρου έξη μόνο λεπτων με χρήση ψηφιακού ωρολογίου, που θα χειρίζεται ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου. Αν παρίστανται περισσότεροι συνήγοροι με παρέμβαση του Προέδρου του Δικαστηρίου γίνεται επιμερισμός του χρόνου μεταξύ τους. Το ίδιο χρονικό όριο ισχύει για τον Εισαγγελέα.

Σεβασμός στον χρόνο του δικαστηρίου

Επίσης αποφασίστηκε όπως ο κύριος κορμός του δικογράφου της αναίρεσης να μην υπερβαίνει τις 30 σελίδες και των προσθέτων λόγων τις 20 σελίδες σε χαρτί Α4 και με συγκεκριμένα τυπογραφικά στοιχεία, αλλά δεν περιλαμβάνονται στον περιορισμό των σελίδων, τα ονόματα των διαδίκων, το ιστορικό της απόφασης και οι παραδοχές της προσβαλλόμενης απόφασης. Οι ίδιοι περιορισμένοι στα δικόγραφα ισχύουν από το 2021 για τις δίκες ενώπιον του ΣΤΕ χωρίς να υπάρχουν αιτιάσεις για μη διεξαγωγή δικαίας δίκης.

Κατά την συνήθη πρακτική οι δικηγορικοί σύλλογοι αντιτίθενται στις ρυθμίσεις αυτές και κήρυξαν αποχή από τις δίκες ενώπιον του Α.Π. Δεν αντιλαμβάνομαι το νόημα της αποχής των δικηγόρων, γιατί ουσιαστικά οι ρυθμίσεις αυτές δεν επηρεάζουν τα δικαιώματα υπερασπίσεως των διαδίκων και οι μόνοι που βλάπτονται από αυτή είναι οι διάδικοι πελάτες τους.

Συγκεκριμένα κατά την αναιρετική διαδικασία δεν εξετάζεται κατ΄ ουσίαν η υπόθεση, για την οποία υπάρχει τελεσίδικη δικαστική κρίση, αλλά εξετάζεται, αν στην προσβαλλόμενη απόφαση ερμηνεύτηκε και εφαρμόστηκε σωστά ο νόμος και οι δικονομικοί κανόνες. Τα αποδιδόμενα στην προσβαλλόμενη απόφαση σφάλματα προβάλλονται με νομικούς ισχυρισμούς, που οι διάδικοι περιλαμβάνουν στις προτάσεις τους οι οποίες εξετάζονται κατά την διάσκεψη του δικαστηρίου για την έκδοση απόφασης. Επομένως, το Δικαστήριο του Α.Π. λαμβάνει υπόψη τους νομικούς ισχυρισμούς που περιέχονται στις προτάσεις, που είναι ταυτόσημοι με αυτούς που αναπτύχθηκαν στο ακροατήριο κατά τη δίκη και αυτός είναι ο λόγος που συνήθως η διαδικασία ενώπιον του ΑΠ είναι τυπική με αναφορά των διαδίκων στις προτάσεις τους.

Μια καλή αρχή για τη δικαιοσύνη

Συνεπώς, με βάση τη μεγάλη μου πείρα ως αναιρετικός δικαστής νομίζω ότι με τις ανωτέρω ρυθμίσεις η οικονομία του δικαστικού χρόνου δεν είναι τόσο σημαντική, αλλά αυτές αποτελούν μια Καλή Αρχή, για να εισαχθεί ο περιορισμός των αγορεύσεων και των δικογράφων και σε άλλες δικαστικές διαδικασίας. Αυτό όμως πρέπει να γίνει μετά μέγιστης προσοχής, ώστε να μη προσβάλλονται τα δικαιώματα των διαδίκων, που προστατεύονται από το άρθρο 20παρ.1 του Συντάγματος και το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ.

Άλλωστε, στα δικαστήρια σχεδόν όλων των χωρών υπάρχει χρονικός προσδιορισμός των δικαστικών πράξεων. Ακόμα και στην Αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη με τη χρήση της κλεψύδρας (όργανο που μετρούσε το χρόνο) δίνονταν ο χρόνος ομιλίας στον κατηγορούμενο με αριθμό κλεψυδρών. Στην Αρχαία Αθήνα δεν υπήρχαν δικηγόροι, αλλά λογογράφοι, που έγραφαν την απολογία του κατηγορουμένου, την οποία διάβαζε ο ίδιος.