Πότε ξαναγιορτάστηκαν τα Θεοφάνεια στην Σμύρνη

Μέχρι το 2016 το Πατριαρχείο κρατούσε τη θέση σε χηρεία, στη μνήμη του αγωνιστή Μητροπολίτη Χρυσόστομου που κατακρεουργήθηκε σε ηλικία 55 ετών από τον όχλο της Σμύρνης το 2022, όταν αρνήθηκε να εγκαταλείψει το ποίμνιό του, παρά την προσφορά ασφαλούς διαφυγής σε αυτόν από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Ο Νουρεντίν Πασάς τον “κάλεσε” στο διοικητήριο, τον έβρισε για την φιλελληνική του στάση και τον παρέδωσε στον όχλο έξω από το διοικητήριο, ο οποίος τον βασάνισε, τον τύφλωσε και κυριολεκτικά τον διαμέλισε, όπως και άλλους τρεις ιερείς.

Το 1993 ο Χρυσόστομος κατετάγη στο αγιολόγιο της Εκκλησίας μαζί με όλους τους μάρτυρες της Μικρασιατικής Καταστροφής, με απόφαση της Εκκλησίας. Την ίδια μέρα που κατακρεούργησαν τον Χρυσόστομο, κρέμασαν τον δημογέροντα Γεώργιο Κλημάνογλου και σκότωσαν τον δημογέροντα Νικόλαο Τσουρουκτσόγλου, δένοντας τον από τα πόδια σε ένα αυτοκίνητο που τον έσυρε στα λιθόστρωτα στενά της πόλης.

Άπω τις φωτιές που έβαλαν οι Τούρκοι, σώθηκε μόνον η τουρκική και η εβραϊκή συνοικία. Στο στόχαστρο ήταν Αρμένιοι και Έλληνες. Στις 24 Αυγούστου/6 Σεπτεμβρίου με το παλιό και νέο ημερολόγιο αναχώρησε και το τελευταίο ελληνικό στρατιωτικό τμήμα. Πάνω από 300.000 Έλληνες (προερχόμενοι και από τα ενδότερα της Μικράς Ασίας, που είχαν καταφύγει στη Σμύρνη για να βρουν καράβι να γλιτώσουν) έμειναν ανυπεράσπιστοι. Ο Χρυσόστομος ζητούσε να τους δώσουν όπλα και ο ύπατος αρμοστής Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης (προσωπικός φίλος του Βενιζέλου) τον έλεγε “ηττοπαθή”. Ο Στεργιάδης ήταν από τους πρώτους όμως που επιβιβάσθηκαν σε βρετανικό πλοίο και διέφυγε. Ο Χρυσόστομος έμεινε.

Δεν αποσιωπάται η τραγωδία… 

Σε εκείνους που νομίζουν ότι παραποιώντας ή αποσιωπώντας την ιστορία βάζουμε τα θεμέλια για ειρήνη στο Αιγαίο, ότι ξεχνώντας τι έκαναν οι Τούρκοι και πως μας πούλησαν οι Μεγάλες Δυν άμεις, να πούμε σεμνά ότι οι πιο χαροκαμένοι έως αφανισμένοι λαοί είναι όσοι ξέχασαν τι πέρασαν και πίστεψαν ότι στη λήθη θα θαβόταν μαγικά και η απληστία των γειτόνων τους, ή και όσων υποστήριζαν τους εχθρούς τους.

Στο “συνωστισμό” της Σμύρνης, με τους αμέτρητους Έλληνες και Αρμένιους σε απόγνωση – πίσω τους φλόγες, όχλος, πυροβολισμοί μαχαίρια και Τούρκοι, μπροστά το πέλαγος – εκατοντάδες ρίχνονταν στη θάλασσα απελπισμένοι νομίζοντας οι θα τους μάζευε κάποιο πλοίο. Αυτόπτης έλεγε: “Οι πνιγμένοι ήταν τόσο πολλοί που θαρρούσες ότι αν πατούσες απάνω τους θα έφτανες σε καράβι”.

Ανάμεσα στους Έλληνες τότε ήταν και ο Ωνάσης, έφηβος. Το σπίτι των Ωνάσηδων ήταν στην πιο “αριστοκρατική” συνοικία – την εβραϊκή. Οι Τούρκοι το επιτάξανε και ο 17χρονος Ωνάσης “τα βρήκε” με τον Νουρεντίν Πασά, ίσως επειδή ο πατέρας του ήταν από τους πλουσιότερους εμπόρους της Σμύρνης και η οικογένεια εξαγόρασε την δυνατότητά της να ξεφύγει με αμερικανικό πλοίο.

Από το 2006 είναι και το βίντεο που παραθέτουμε κατωτέρω, με καμιά τριανταριά Έλληνες. Στη Σμύρνη πλέον ζουν καμιά εκατοστή Έλληνες όλοι κι όλοι, πολλοί από τους οποίους δεν είναι καν μόνιμοι κάτοικοι, αλλά υπηρετούν ως στρατιωτικοί στο ΝΑΤΟ.