Η Μάτα Χάρι των ελληνικών αφισών
15/01/2025
Από τις 15 Σεπτεμβρίου έως τις 20 Οκτωβρίου 1932 δημοσιεύονται, σε συνέχειες, στην αθηναϊκή εφημερίδα “Ελληνικόν Μέλλον” τα απομνημονεύματα της Φριάντας. Ήταν Βιεννέζα χορεύτρια, πικάντικη ξανθιά καλλονή, η οποία είχε βρεθεί στη μεσοπολεμική Ελλάδα. Ο ρόλος της απέβη πιο σκοτεινός από τις νύχτες της!
Το “Ελληνικόν Μέλλον” το είχε εκδώσει στην Αθήνα τον ίδιο χρόνο, το 1932 ο Νικόλαος Π. Ευστρατίου (1896-1951). Δεν πρέπει να αποκλείσουμε η ανώνυμη μετάφραση από το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Φριάντας, που είχε εκδοθεί στην Αμερική, όπου ζούσε εκείνη, να σχετίζεται με τον αντιβενιζελικό προσανατολισμό του συγκεκριμένου εντύπου.
Η φήμη θέλει την Φριάντα κατάσκοπο των Γερμανών. Υπήρχε η εντύπωση ότι την είχαν συλλάβει και τουφεκίσει το 1918 οι Γάλλοι στη Θεσσαλονίκη. Νεαρή είχε ξεκινήσει τη σταδιοδρομία της ως χορεύτρια στη Ζυρίχη αλλά το 1915 βρέθηκε στην Αθήνα, μαζί με τον φίλο της Ζανό, ο οποίος δεν έκρυβε τη φιλογερμανική στάση του.
Η πανέμορφη Φριάντα βρήκε γρήγορα δουλειά στο καμπαρέ “Χαραυγή”, στην οδό Πανεπιστημίου, προκαλώντας πάντα θερμές, ενθουσιώδεις αντιδράσεις στο ανδρικό κοινό του. Πιστή στις εντολές του υψηλά ιστάμενου στους κύκλους της κατασκοπίας βαρόνου Σεγκ, συνδέθηκε τόσο με Έλληνες όσο και με Άγγλους, υφαρπάζοντας μυστικά, πληροφορίες υπέρ των Γερμανών και εναντίον των Γάλλων και των Άγγλων.
Περιφερόταν με χαρακτηριστική άνεση στην Αθήνα, κυρίως στα Πατήσια, στην περιοχή του παλαιού τέρματος Αχαρνών. Υποστήριζε στο βιβλίο της ότι ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος (1864-1936) είχε αναλάβει να «τακτοποιήσει τη δουλειά» και να βάλει την Ελλάδα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το σχέδιο για τη Θεσσαλονίκη
Ανάμεσα στα απόρρητα μηνύματα που έπρεπε να διαδώσει, περιλαμβανόταν το «κόλπο» των Άγγλων στην Ανατολή. Η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να πέσει, ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’/ΙΒ’ (1868-1923) ήταν, όπως γράφει, «σεσημασμένος γερμανόφιλος». Το επόμενο βήμα των Αγγλογάλλων προέβλεπε τη μετατροπή της Θεσσαλονίκης σε εξαρτημένη από τη Γαλλία πόλη.
Την Φριάντα την συνέλαβαν και την φυλάκισαν οι Γάλλοι στη συμπρωτεύουσα, προκειμένου να τους αποκαλύψει τα μυστικά σχέδια των Γερμανών κατά της Γαλλίας. Οι Άγγλοι κατόρθωσαν να την απελευθερώσουν και να τη φυγαδεύσουν στην Αμερική. Πριν εγκαταλείψει την Ελλάδα, είχε προλάβει να γίνει αποκλειστικό μοντέλο για χρωμολιθογραφίες που διαφήμιζαν μάρκες τσιγάρων και κονιάκ, έργα του καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, ιδιαίτερα αγαπητού στην καλή αθηναϊκή κοινωνία, Παύλου Μαθιόπουλου (1876-1956).
Ο Μαθιόπουλος διατηρούσε το εργαστήριό του στα τότε ειδυλλιακά ακόμα Πατήσια, δίπλα στον ενοριακό ναό του Αγίου Λουκά. «Μέσα στη μικρή χαριτωμένη βιλίτσα της πλατείας του Αγίου Λουκά, ο Μαθιόπουλος έχει εγκαταστήσει τον άνθρωπο και τον καλλιτέχνη, τον ποιητή και το φιλόσοφο», μαρτυρεί ο δημοσιογράφος Δημήτριος Καλλονάς (1907-1965).
