Με ποιο μοντέλο θέλουν να ανεξαρτητοποιήσουν τα Κατεχόμενα οι Τούρκοι

Είναι σαφές πως η κατοχική πλευρά θα εντείνει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες αναβάθμισης της αποσχιστικής οντότητας, ασκώντας πίεση προς φιλικές στην Άγκυρα χώρες να κάνουν κινήσεις προς την κατεύθυνση αυτή. Αν και το ενδεχόμενο αναγνώρισης για τα κατεχόμενα δεν φαντάζει εφικτό, εκείνο που επιδιώκει η Άγκυρα είναι όπως το σενάριο αυτό μπει «στις ράγες» και να συζητηθεί.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Άγκυρα προετοιμάζει το έδαφος προτάσσοντας ένα αφήγημα που παραπέμπει στις αλλεπάλληλες αποτυχημένες προσπάθειες, φορτώνοντας το αδιέξοδο στη Λευκωσία, ενώ υποδεικνύει πιεστικά τις λεγόμενες πραγματικότητες επί του εδάφους.

Όπως Τιμόρ και Σουδάν…

Δεν θα πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, παρουσιάζει περιπτώσεις στο διεθνή χώρο, όπου περιοχές που ήταν μέρος στην επικράτεια μιας χώρας, αποσχίσθηκαν και ανεξαρτητοπήθηκαν. Οι αναφορές του στο Νότιο Σουδάν και το Ανατολικό Τιμόρ, που έγιναν και δημόσια κατά τη διάρκεια της πρόσφατης παράνομης επίσκεψης του στα κατεχόμενα, εντάσσονται στην προσπάθεια αναγνώρισης του κατοχικού καθεστώτος.

Οι περιπτώσεις αυτές, αν και δεν μπορούν να θεωρηθούν προηγούμενο για την Κύπρο, καθώς καμία σχέση δεν έχουν, έτυχαν επεξεργασίας από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών και χρησιμοποιούνται ως παράδειγμα σε επαφές με τρίτους. Είναι σαφές πως η Άγκυρα συστηματικά και μεθοδικά προωθεί τη θέση της για αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας και ίσου διεθνούς καθεστώτος.

Οι θέσεις αυτές κατατέθηκαν στο τραπέζι της άτυπης Πενταμερούς, που πραγματοποιήθηκε 27-29 Απριλίου του 2021 στη Γενεύη, με έγγραφο του Τατάρ. Στο έγγραφο έξι σημείων μεταξύ άλλων, σημειωνόταν ότι «οι διαπραγματεύσεις θα επικεντρωθούν στη μελλοντική σχέση μεταξύ των δύο ανεξάρτητων κρατών…». Ούτε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ούτε η ελληνοκυπριακή πλευρά είχαν ζητήσει, τότε, την απόσυρσή του εγγράφου γι αυτό και παρέμεινε έκτοτε στις όποιες συζητήσεις και η Τουρκία θεωρεί πως «νομιμοποιείται» να θέτει στην ατζέντα τα ζητήματα αυτά.

Η Λευκωσία από την πλευρά της επιχειρεί- αν και γνωρίζει τις δυσκολίες- να σπάσει το αδιέξοδο θέλοντας να λειτουργήσει η όποια διαδικασία αποτρεπτικά. Δημιουργεί συμμαχίες με διεθνείς παίκτες με στόχο να αποτραπεί η τουρκική προσπάθεια αναβάθμισης του ψευδοκράτους. Έχει κινητοποιήσει την ΕΕ, κρατά ενήμερη την Κομισιόν, μιλά με τους Αμερικανούς. Παράλληλα, αξιοποιεί τις εξελίξεις και προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει το ρόλο που διαδραματίζει και τις σχέσεις που αναπτύσσει. Κι αυτό στο βαθμό, που μπορεί όλα αυτά να εξισορροπήσουν την τουρκική «επέλαση» στην περιοχή και κυρίως στη Συρία.

Περαιτέρω, η Κυπριακή Δημοκρατία παρακολουθεί από κοντά και το θέμα που προβλήθηκε για σύναψη συμφωνίας καθορισμού θαλάσσιων συνόρων Τουρκίας- Συρίας και όπως τόνιζαν αρμόδιες πηγές, δεν υπάρχει εφησυχασμός παρά τις διαβεβαιώσεις που δίνονται. Ενημερωμένες πηγές σημείωναν πως η Λευκωσία επιδιώκει επανέναρξη μιας διαδικασίας και συντήρηση της, πρόταξη της ουσίας και αποτροπή υλοποίησης των τουρκικών σχεδιασμών σε σχέση με το καθεστώς των κατεχομένων.

Κατεχόμενα και οδοφράγματα

Η αυριανή συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, θα επικεντρωθεί στο ενδεχόμενο διάνοιξης νέων διόδων ένθεν κακείθεν της κατοχικής γραμμής. Είναι σαφές πως υπάρχουν διαφωνίες καθώς η κατοχική δύναμη απορρίπτει το ενδεχόμενο διάνοιξης οδοφραγμάτων σε Κόκκινα και Πυρόι, που προτείνει η Κυπριακή Δημοκρατία και ζητά λειτουργία ενός στη Μια Μηλιά. Η Λευκωσία δεν αναμένεται να προβεί σε μονομερή κίνηση ικανοποιώντας τον Τατάρ και θα επιμένει στα δυο που προτείνει. Υπάρχει, βέβαια, ένα ενδεχόμενο να ανοίξει μια δίοδος στην παλιά πόλη της Λευκωσίας, στην παλιά αγορά, στη οδός Λιδίνης. Θα είναι δίοδος για πεζούς. Αυτό το θέμα αναδεικνύεται κυρίως από τον λεγόμενο δήμαρχο της κατεχόμενης Λευκωσίας.

Στην αυριανή συνάντηση δεν αποκλείεται να τεθούν κι άλλα ζητήματα, με στόχο να αποφευχθεί με… πανηγυρικό τρόπο η αποτυχία. Κι αυτό ενόψει και της καθόδου της Αναπληρώτριας Γ.Γ. του ΟΗΕ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, το Φεβρουάριο στο νησί. Το να γίνουν κάποια μικρά βήματα στην αυριανή συνάντηση ή έστω να παραμείνει ανοικτό παράθυρο για το μέλλον θεωρείται λογικό. Η κ. Ντι Κάρλο έρχεται και για τα θέματα των οδοφραγμάτων αλλά και για να προετοιμάσει την άτυπη Πενταμερή.