Εζητείτο Πρόεδρος, προέκυψε πάρεδρος!

Βεβαίως, δεδομένου ακριβώς ότι ο συγκεκριμένος υποψήφιος αποτελεί ασφαλή κομματική επιλογή και όχι υπερκομματική υπέρβαση, θα ψηφιστεί με λιγότερες ψήφους απ’ ό,τι οι περισσότεροι προκάτοχοί του (πλην του Κωνσταντίνου Καραμανλή κατά την δεύτερη θητεία του το 1990). Φυσικά, όλο αυτό το σενάριο κατέστη εφικτό χάρη στην τελευταία συνταγματική αναθεώρηση, όπου καταργήθηκε η απαιτούμενη ενισχυμένη πλειοψηφία των τριών-πέμπτων της Βουλής (180 βουλευτές) και κατέστη εφικτή η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας με απλή πλειοψηφία (ή ακόμη και σχετική πλειοψηφία με λιγότερες από 151 ψήφους) κατά την τελευταία ψηφοφορία.

Αφ’ ενός, η αναθεώρηση αυτή αποτρέπει την εργαλειοποίηση της διαδικασίας και την υποχρεωτική διάλυση της Βουλής, αφ’ ετέρου, όμως, αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο τον θεσμό, μειώνοντας τρόπον τινά το κύρος του “ανώτατου άρχοντα” της πολιτείας μέσα στο πρωθυπουργικοκεντρικό σύστημα που διέπει την διακυβέρνηση της χώρας – δηλαδή, την “πρωθυπουργική δικτατορία”. Εννοείται ότι η υποβάθμιση αυτή θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν γινόταν μία πιο τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση, που θα προέβλεπε π.χ. ο Πρόεδρος να εκλέγεται απευθείας από τον λαό και ο θεσμικός του ρόλος να ενισχυθεί μέσα από την αύξηση των εξουσιών και αρμοδιοτήτων του.

Κάτι τέτοιο θα μετρίαζε την απόλυτη πρωθυπουργική ισχύ και θα λειτουργούσε ως απαραίτητο αντίβαρο στην απολυταρχία του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος, μετατρέποντας το πολίτευμα σε ημιπροεδρική κοινοβουλευτική δημοκρατία. Αυτό το μοντέλο λειτουργεί σε πολλές χώρες σήμερα. Κατά πάσα πιθανότητα, θα προστάτευε την χώρα από πρωθυπουργικές αυθαιρεσίες όπως είναι η Συμφωνία των Πρεσπών ή οι φημολογούμενες “Πρέσπες του Αιγαίου”. Προφανώς, γι’ αυτό και δεν θεσπίστηκε μια τέτοια αναθεώρηση…

Τώρα, για λόγους καθαρά εσωκομματικούς, ο πρωθυπουργός επέλεξε ένα εν ενεργεία πολιτικό πρόσωπο για την θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας, το οποίο μάλιστα προέρχεται από το κόμμα του, ώστε να διορθώσει το λάθος της προηγούμενης επιλογής του το 2020. Δεν είναι ότι ο Μητσοτάκης έχει αλλάξει πολιτική ιδεολογία, αλλά υποχρεούται εκ των πραγμάτων να υπολογίσει και τις θέσεις των βουλευτών του, έστω επιφανειακά.

Ελπίζει ότι τα χαρακτηριστικά και η κομματική ταυτότητα της νέας επιλογής του θα εξευμενίσουν τους βουλευτές του, όμως δεν δείχνει να έχει αλλάξει θέσεις και στάσεις για θέματα ουσίας, όπως η πρόκριση της άσκηση μιας συγκεντρωτικής προσωποπαγούς εξωτερικής πολιτικής έναντι της θεσμικής συναλλακτικής διπλωματίας, η απροθυμία πάταξης των καρτέλ, η συμπόρευση με τον εθνομηδενιστικό νεοφιλελευθερισμό, κτλ.

Προσπάθεια τακτοποίησης

Προς το παρόν, η κίνηση αυτή μοιάζει να του εξαγοράζει πολιτικό χρόνο, αφού ακόμη και ηγετικά στελέχη που απευθύνονται στους παραδοσιακούς (δυσαρεστημένους) ψηφοφόρους της σημερινής ΝΔ, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς ή η Αφροδίτη Λατινοπούλου εκφράστηκαν θετικά για την επιλογή Τασούλα, σε σύγκριση με την σημερινή ένοικο του Προεδρικού Μεγάρου.

Αυτό αποδεικνύει πόσο αποτυχημένο υπήρξε το πείραμα Μητσοτάκη με την απερχόμενη κάτοχο του αξιώματος. Διαφορετικά, δεν θα υπήρχε λόγος να μην ανανεωνόταν η θητεία της. Ούτε θα αντιμετώπιζε ο πρωθυπουργός πρόβλημα με την πιθανή απώλεια της δεδηλωμένης εάν πρότεινε την κα Σακελλαροπούλου για δεύτερη θητεία, ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις.

Χωρίς να το παραδέχεται, οι πράξεις του πρωθυπουργού ισοδυναμούν με ομολογία ότι έκανε μια κάκιστη επιλογή το 2020, διότι προέκρινε την ικανοποίηση της ιδεοληψίας του απέναντι στην πολιτική υποχρέωση να επιλέξει ένα πρόσωπο που θα ταίριαζε πραγματικά στον εν λόγω θεσμό και θα του αποδείκνυε τον προσήκοντα σεβασμό. Η δε κα Σακελλαροπούλου δεν βοήθησε καθόλου την κατάσταση, αποδεικνύοντας την ίδια υπεροπτική καταφρόνηση του λαϊκού αισθήματος με τον πρωθυπουργό, θέτοντας τις προσωπικές της ιδεοληψίες υπεράνω των καθηκόντων της.

Μια πενταετία τώρα, γίνεται δημόσιος λόγος για τις περίεργες προτιμήσεις της κας Σακελλαροπούλου που δεν ταιριάζουν με τον θεσμό και ενίοτε προσβάλλουν το πανελλήνιο. Μια την ενοχλεί ο θόρυβος από τα τσαρούχια των Ευζώνων, μια δεν θέλει να ασπαστεί τις ιερές εικόνες ή το Ευαγγέλιο σε επίσημες εμφανίσεις της σε κάποια εορταστική σύναξη, μια πανηγυρίζει περίπου σαν οπαδός ομάδας για ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο που δίχασε την ελληνική κοινωνία…  Προφανώς δεν σεβάστηκε την ιδιότητά της και τον θεσμό που υπηρετούσε, αλλά ενδεχομένως από κάπου αντλούσε αυτό το θάρρος…κι αυτό βαραίνει τον πρωθυπουργό.

Ζητούμενο η επανάκτηση της εμπιστοσύνης

Εν πάση περιπτώσει, εν μέσω μιας μεγάλης δημοσκοπικής βουτιάς για τον ίδιο και το κόμμα του, το κατά πόσο θα καταφέρει να πείσει τους βουλευτές και ψηφοφόρους του ότι αναγνώρισε το λάθος του και έχει αλλάξει θα “φανεί στο χειροκρότημα”. Πάντως, η παραίτηση του πρώην πολιτευτή της Α΄ Θεσσαλονίκης Νικολάου Καραγιαννακίδη από τη ΝΔ, λίγο μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του κ. Τασούλα υποδηλώνει ότι η προσπάθεια επανάκτησης της εμπιστοσύνης των παραδοσιακών ψηφοφόρων και στελεχών του κόμματος μπορεί να αποβεί πιο δύσκολη απ’ ό,τι ακούγεται.

Σε τελική ανάλυση, όπως κάθε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κ. Τασούλας θα έχει την ευκαιρία να αφήσει μια ξεχωριστή δική του σφραγίδα στην ιστορία του τόπου και να ασκήσει τα καθήκοντά του με γνώμονα το καλώς εννοούμενο συμφέρον του ελληνικού λαού, όχι του πολιτικού κατεστημένου. Είναι στο χέρι του να αποκαταστήσει την τρωθείσα εικόνα του θεσμού και να επιδείξει πραγματική ηγετική ικανότητα, ειδικά σε περιόδους κρίσεων. Η ιστορία θα τον κρίνει, αλλά και η στάση του ιδίου ενδεχομένως να επηρεάσει το πολιτικό μέλλον του σημερινού πρωθυπουργού και του κυβερνώντος κόμματος.