Ελληνοτουρκικά: Το βιβλίο του Βαληνάκη και η ομιλία Καραμανλή

Εφαλτήριο για την προβολή της δική τους οπτικής και προσέγγισης γύρω από τα ελληνοτουρκικά σήμερα, αποτέλεσε η πρόσκληση στην βιβλιοπαρουσιαση του τ. υφυπουργού Εξωτερικών Γιάννη Βαληνακη, με αφορμή το 25ο κατά σειρά βιβλίο του με τίτλο “Για μια νέα στρατηγική απέναντι στην Τουρκία- Πως θα ακυρώσουμε τη “γαλάζια πατρίδα” των εκδόσεων Ι. Σιδέρη.

Οι ομιλητές που παρέλασαν από το βήμα στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών επιδόθηκαν σε προσωπικές εμβρυθεις αναλύσεις, για την εφαρμοζόμενη εξωτερική πολιτική, την απληστία και την απρόβλεπτη, προκλητική στάση της Γείτονος χώρας στις κλιμακούμενες διεκδικήσεις της, δημιουργώντας την ατζέντα των προσωπικών τους θέσεων και προτάσεων επισκιάζοντας τον χαρακτήρα της εκδήλωσης που ήταν το καίριο βιβλίο και οι απόψεις του συγγραφέας του κ. Βαληνακη.

Είδαμε το τιμώμενο πρόσωπο σε δεύτερη μοίρα. Οι αναφορές στο βιβλίο ελάχιστες, οι τοποθετήσεις τους αντίθετα πληθωρικες άνοιγαν το δικό τους παράθυρο για τις ελληνοτουρκικές διαφορές, τα ισχύοντα βάσει διεθνών συνθηκών, την επεκτατική ρητορική της Τουρκίας την αμφισβήτηση ελληνικών νησιών, τις παράλογες αξιώσεις της,την αναγόρευση της σε δυνατό παίκτη στο παγκόσμιο περιβάλλον με τάση αναβίωσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας…
Ένας ουδέτερος ακροατής αντιλαμβανόταν αμέσως την έλλειψη σεβασμού στο συγγραφέα που θα έπρεπε να είναι στο επίκεντρο, στο ισχυρό έναυσμα του να καταθέσει ένα πόνημα αξιώσεων σε σχέση με όσα βίωσε στο νευραλγικό πόστο του υπουργείου Εξωτερικών, αξιολογώντας και καταγράφοντας τα τεκταινόμενα στη διεθνή σκακιέρα αλλά και την αυθάδη ρητορική μιας χώρας γειτονικής, με υπερδιογκωση σε όλα τα επίπεδα για την οποία φαίνεται ότι στη χώρα μας σφυρίζουμε αδιάφορα.

Έτσι η παρούσα προσέγγιση εστιάζει σε όσα ο ίδιος ο συγγραφέας ανέφερε με γλωσσικό πλούτο, δίχως τάση βερμπαλισμου και ωραιοποίησης καταστάσεων, κάθε άλλο, με κριτικό πνεύμα και παροτρύνσεις που πρέπει να απασχολήσουν σοβαρά τους ασκούντες πολιτική.

Βαληνάκης: Όχι στο ψευδοδίλημμα “διάλογος ή πόλεμος”

“O Ελληνισμός βρίσκεται αντιμέτωπος με μια εξόχως επιθετική Τουρκία που διεκδικεί έμπρακτα και εμμονικά ελληνικά νησιά – και όχι μόνο θαλάσσιες «Γαλάζιες Πατρίδες». Γι’ αυτό έχει άμεση ανάγκη από μια νέα, φιλόδοξη, διεκδικητική και αποτελεσματική στρατηγική που να διαρρηγνύει το ψευτοδίλημμα «διάλογος ή πόλεμος». Αυτήν ακριβώς τη διαφορετική στρατηγική επιχειρεί να θέσει στον δημόσιο διάλογο το παρόν βιβλίο.

Η εκθετική διεύρυνση του τουρκικού αναθεωρητισμού συνόρων, της επιθετικότητας και της στρατιωτικής ισχυροποίησης της γείτονος, υποβαθμίζεται δυστυχώς μέσα από καθησυχαστικά αφηγήματα, τα οποία αποδίδουν τις τουρκικές απειλές και διεκδικήσεις «σε εσωτερική κατανάλωση» και τροφοδοτούν αστήρικτες ψευδαισθήσεις πως με τον τρέχοντα διάλογο η Τουρκία είτε από μόνη της, είτε υπό διεθνή πίεση, ή με βάση το διεθνές δίκαιο, θα παραιτηθεί από τις παράλογες αξιώσεις της, ανέφερε ο συγγραφέας.

Στηλίτευσε ελληνικές τακτικές που καθοδηγούνται υπέρμετρα από τις νομικές, οικονομικές, επικοινωνιακές συνιστώσες σε βάρος της διπλωματικής και της στρατιωτικής στρατηγικής για να αναφέρει ότι “η εθνική στρατηγική έχει εγκλωβιστεί στην απατηλή βεβαιότητα περί απόλυτης ισχύος του διεθνούς δικαίου ως εργαλείο που από μόνο του θα εξασφαλίσει εν είδη Αη Βασίλη την αποτροπή των τουρκικών τετελεσμένων και την τιμωρία των παραβατών.
Κι ενώ η χώρα ομνυει απόλυτη αφοσίωση στο Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της θάλασσας δεν το αξιοποιεί προτιμώντας να παραπεμφθεί στο δικαστήριο της Ε.Ε. για άρνηση θέσπισης θαλάσσιας χωροταξίας! Λόγω της επικράτησης επικοινωνιολόγων και οικονομολόγων στο επιτελικό κράτος, κυριαρχεί η επικίνδυνη άποψη πως οι εξοπλισμοί προορίζονται για … ασκήσεις και παρελάσεις κι εκλαμβάνονται ως δημοσιονομικό βάρος που εμποδίζει τις κοινωνικές παροχές!

Η επικοινωνιακή διαχείριση έχει γενικότερα υποκαταστήσει την παραγωγή πολιτικής, με συνέπεια να καλλιεργούνται έντεχνα στην κοινή γνώμη επικίνδυνες ψευδαισθήσεις. Αφ’ ενός περί απομονωμένης θρασύδειλης Τουρκίας η επιθετικότητα της οποίας είναι παροδική και προορίζεται για εσωτερική κατανάλωση και αφ’ ετέρου περί της δικής μας υπεροπλίας, εξασφαλισμένων αντιτουρκικών συμμαχιών κι άλλων παρόμοιων αφηγημάτων εφησυχασμού.

Η διπλωματία μας αυτοχαρακτηρίζεται επίσημα ως μη ωφελιμιστική, μη συναλλακτική και ανιδιοτελής παραπέμποντας σε ένα υπουργείο Εξωτερικών παγκόσμιας κοινωφελούς προσφοράς και σε μια ράθυμη διπλωματία απλής ανταλλαγής επισκέψεων, παρακολούθησης των εξελίξεων κι ενημέρωσης της ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατά παγκόσμια πρωτοτυπία, τόνισε ο κ. Βαληνάκης,επιδιώκουμε οριοθέτηση ΑΟΖ με στενότατο διμερή διάλογο, χωρίς σχεδιασμό, εγγυήσεις, θέσεις και χάρτες αποφεύγοντας στο όνομα του μονομερούς ήπιου κλίματος την μόχλευση των συμμαχιών. Οι συνέπειες ποιες είναι? Διερευνούμε επί χρόνια τα προφανή αδιέξοδα της Χάγης, μένουμε προσκολλημένοι στα 12 ναυτικά μίλια ενώ εκτός Αιγαίου δεν αποτολμησαμε την διεύρυνση των χωρικών υδάτων αδιαφορώντας για την απείρως μεγαλύτερη κι εκτενέστερη ΑΟΖ που θα μπορούσε να επεκτείνεται σε 500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή 4 φορές η έκταση της χώρας μας, όπως αναλύω στο προηγούμενο βιβλίο μου “η Ελλάς των τεσσάρων θαλασσών”. Παρά το λεγόμενο διεμβολισμο τουρκολιβυκου μνημονίου φαίνεται ότι τη συμφωνία με την Αίγυπτο απλώς την κορνιζαραμε σιωπηρά και παραιτήθηκαμε από την θέσπιση ΑΟΖ εκεί που εμπλέκεται η Τουρκία, ενώ και οι διαπραγματεύσεις με Λιβύη, Αίγυπτο και Αλβανία πάγωσαν. Ο αγωγός East med κατέρρευσε, θαλασοτεμαχια για αναζήτηση υδρογονανθράκων δεν χαράζονται, ακόμη και οι προκαταρκτικές έρευνες για το ηλεκτρικό καλώδιο της Κύπρου κόλλησαν στην Κάσο. Η εθνική φιλοδοξία μας έχει δυστυχώς συρρικνωθεί στα “ήσυχα καλοκαίρια” δηλαδή στην προσωρινή εκτόνωση της έντασης, όχι χωρίς κόστος.

Στο στρατιωτικό τομέα κατά μία ακόμη παγκόσμια πρωτοτυπία επαιρομαστε για την δήθεν υπεροπλία μας, απομονώνοντας μόνο μια οπλική τεχνολογία, τα μαχητικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβάνοντας και τους μελλοντικούς εξοπλισμούς που τους συγκρίνουμε με τους τουρκικούς αφαιρώντας εντελώς από την εξίσωση κάθε οπλική κατηγορία που δεν μας ευνοεί, όπως πολεμική βιομηχανία, μη επανδρωμένα συστήματα της γείτονος κλπ. Βλέπουμε ότι συσκοτίζεται η γιγάντωση της απειλής, όπως και η αποτυχία της ακολουθούμενης αποτρεπτικής στρατηγικής, καθώς μέχρι σήμερα ουδόλως απέτρεψε ή συρρίκνωσε τις αναθεωρητικές απαιτήσεις της Τουρκίας, αντίθετα, αυτές καθημερινά διευρύνονται…

Ο κ. Βαληνακης υπογράμμισε πόσο εμφανής κι επιτακτική είναι η ανάγκη στην χώρα για νέα κι αποτελεσματική στρατηγική τώρα περισσότερο που οι διεθνείς εξελίξεις φαίνεται να λειτουργούν σε βάρος μας, εναντίον των συμφερόντων μας παραπέμποντας σ’ ένα δυσμενέστερο μέλλον.

Το κοινό ανταποκρίθηκε μαζικά δεν ήταν κατάμεστο μόνο το αμφιθέατρο αλλά και το φουαγέ του Πολεμικού μουσείου που γέμισε καθίσματα ενώ το παρόν έδωσαν δεκάδες Μέσα Ενημέρωσης καταγράφοντας την εκδήλωση που κράτησε πάνω από δύο ώρες. Παρών σχεδόν πρώτος από τους επώνυμους που έσπευσαν, ο τέως πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος και ο πρώην πρωθυπουργός Αντωνης Σαμαράς, παρέστησαν πρώην υπουργοί Ανδρέας Λυκουρεντζος, Ευάγγελος Αποστολάκης, Γιώργος Αλογοσκούφης, Άκης Γεροντοπουλος κ.α.

Καραμανλής: Συννεφιασμένος ο ορίζοντας στην διεθνή σκηνή

Το επίμαχο βιβλίο προλόγισε ο πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής που έφθασε συνοδευόμενος από τα παιδιά του Αλέξανδρο και Αλίκη, κι έγινε δεκτός με παρατεταμένα χειροκροτήματα και εναγκαλισμούς. Στην ομιλία του σκιαγράφησε μια εικόνα που μόνο αισιόδοξη δεν είναι, διαπιστώνοντας ότι ο ορίζοντας στην διεθνή σκηνή είναι βαθειά συννεφιασμένος. Οι σταθερές που γνωρίζαμε δεν ισχύουν, το διεθνές δίκαιο είναι σε υποχώρηση, ο ΟΗΕ ανύπαρκτος, η Ευρωπαϊκή Ένωση ημιπαραλυτη, η ανησυχία δεν είναι μόνο δική μου για τα μελλούμενα, αλλά εκφράζεται απ’ όλο το ακαδημαϊκό φάσμα, από τον πρέσβη Πέτρο Μολυβιάτη, για να τονίσει ότι “καλουμαστε να διαφυλάξουμε την εδαφική ακεραιότητα,να βάλουμε στην άκρη τις μεμψιμοιριες, την μικρόπολιτική, την διχόνοια και να προτάξουμε τον καλύτερο εαυτό μας με όραμα,στρατηγική ομοψυχία.

Ενδιαφέρουσα η αναφορά του στο συζητούμενο θέμα της συνεκμετάλλευσης με την Τουρκία. ” Κάποιοι λένε για συνεκμετάλλευση. Αλλά συνεκμετάλλευση πού; Σε όλο το Αιγαίο; Ή συνεκμετάλλευση, εφόσον θα είναι όλα σαφώς οριοθετημένα με βάση το Διεθνές Δίκαιο, εκεί και μόνον εκεί που ενδεχομένως συμπίπτουν τα όριά μας, αν και εφόσον επιβάλλεται από τα ευρήματα, και με βάση τα αντίστοιχα ποσοστά; Το ζήτημα, όμως, γενικά, είναι άλλο. Είναι το πώς διαβάζουμε την Τουρκία. Γιατί το πώς διαβάζουμε την Τουρκία είναι εκείνο που θα υπαγορεύσει και το πώς θα πρέπει να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που τίθενται από τις πρακτικές της Άγκυρας. Και εδώ πιστεύω ότι από κάποιους, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας, γίνεται λάθος ανάγνωση της Τουρκίας.

Γιατί το πρόβλημα δεν είναι το αν θα κάνουμε αυτήν ή εκείνη την παραχώρηση, αυτόν ή εκείνο τον συμβιβασμό, προκειμένου να επικρατήσει επιτέλους η ειρήνη και η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Η σωστή ανάγνωση της Τουρκίας, η οφθαλμοφανής, η αυταπόδεικτη, είναι ότι είναι μια χώρα αναθεωρητική, όπως αναλύεται διεξοδικά και στο βιβλίο», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Κώστας Καραμανλής κάνοντας αναφορά στην αναγκαιότητα στήριξης του προμάχωνα του ελληνισμού της Θράκης,των νησιών του Αιγαίου,της Κύπρου.

Ευχαριστίες στο συγγραφέα και όλους τους ομιλητές εξέφρασε ο εκδότης Ανδρέας Σίδερης, υπογραμμίζοντας ότι ο Γιάννης Βαληνάκης έχει ανοιχτά τα μάτια, θέτει ερωτήματα για μια οξυδερκή αντιμετώπιση των ζώντων προβλημάτων,τη στιγμή που η ακολουθούμενη ελληνική πολιτική δεν ακυρώνει τις βλέψεις της Τουρκίας τονίζοντας ότι απαιτείται μια έξυπνη σε ισχύ και δράση στρατηγική, ένα ολιστικό σχέδιο δράσης επί του πεδίου. Αναφορά υπήρξε και στην αναποτελεσματικότητα της ΚΥΠ.

Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός ως οικοδεσπότης κράτησε τον προβλεπόμενο χρόνο στο χαιρετισμό του τονίζοντας ότι η μέχρι τώρα εξωτερική πολιτική έχει αποτύχει και η πάροδος του χρόνου λειτουργεί σε βάρος των ελληνικών θέσεων, για να δοθεί το βήμα στον βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Άγγελο Συρίγο που είπε ότι επέστρεψε από μια συνάντηση διπλωμάτων πολιτικών και καθηγητών στην Τουρκία όπου διαπίστωσε ότι οι ελληνοτουρκικές διάφορες είναι δευτερεύουσες κι εκεί πλέον επικεντρώνονται στην αναγέννηση της οθωμανικής αυτοκρατορίας όπως παρατηρείται κάτι ανάλογο σε Ρωσία και Κίνα για τις δικές τους αυτοκρατορίες. Σχετικά με το βιβλίο υπογράμμισε ότι επιδίδεται σε πολύ αυστηρή κριτική για τα ελληνικά τεκταινόμενα που οφείλουμε να την μελετήσουμε και να την αξιολογήσουμε.

Ο Σαμαράς που κόντεψε να… πέσει

Ο βουλευτής και τομεάρχης Εθνικής Άμυνας του ΠαΣοΚ, Μιχάλης Κατρίνης ανέφερε ότι η επιθετικότητα της Τουρκίας έχει αναδείξει την δυσκολία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να λειτουργήσει ως αξιόπιστος παράγοντας ασφάλειας, η Ευρώπη βιώνει ένα κενό στο θέμα αυτό, τονίζοντας ότι το βιβλίο είναι το έναυσμα για γόνιμο προβληματισμό.

Στην παρουσίαση ως συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η δημοσιογράφος του κεντρικού δελτίου ειδήσεων του ΣΚΑΙ Ράνια Τζίμα που αναφέρθηκε στην εκπαίδευση των δημοσιογράφων να θέτουν ερωτήματα και να πολιορκούνται από αμφιβολίες, στις ενότητες του βιβλίου δίνοντας διαδοχικά το βήμα στους ομιλητές. Στο κλείσιμο όμως φάνηκε το έλλειμμα της, να μην εκφράσει κάποιες ευχαριστίες και να δώσει τον τόνο της ολοκλήρωσης της βραδιάς που θύμιζε απαιτητικό μάθημα εξωτερικής πολιτικής και διπλωματίας, ώστε να αποφευχθεί το αλαλούμ που επικράτησε κατά την αποχώρησή του κόσμου, αλλά και να μην ακολουθήσει η υπογραφή των βιβλίων από τον συγγραφέα κάτι που είθισται σε ανάλογες διοργανώσεις.

Μάλιστα ο κ. Σαμαράς κόντεψε να πέσει στην έξοδο όπου τον χαιρετούσαν πολίτες καθυστερώντας την αποχώρηση του, ενώ η εικόνα που ακολούθησε κάθε άλλο παρά κόσμια ήταν και αποδίδεται στην διοργάνωση που δεν την προέβλεψε.