Εάν αδικαιολόγητα δεν χάνετε βάρος, κοιτάξτε την ινσουλίνη…

Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις που η δυσκολία μείωσης του βάρους μπορεί να οφείλεται σε άλλους παράγοντες και να απαιτείται περισσότερη διερεύνηση με τη διενέργεια εξετάσεων, ανακαλύπτοντας πιο συχνά ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, παθήσεις του θυρεοειδούς ή αντίσταση στην ινσουλίνη, για την οποία θα σου μιλήσω σε αυτό το άρθρο. Τι είναι όμως η αντίσταση στην ινσουλίνη και πως μπορεί να επηρεάσει το σωματικό σου βάρος και την υγεία σου; Αν έχεις διαγνωστεί με αντίσταση στην ινσουλίνη, αυτό το άρθρο θα έχεις όλες τις απαντήσεις που ψάχνεις.

Τι είναι η Αντίσταση στην Ινσουλίνη;

Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι μια μεταβολική διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα του οργανισμού να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη και μπορεί να συνδέεται με πολλά άλλα προβλήματα υγείας. Ορισμένες διατροφικές συνήθειες και συνήθειες του τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της εμφάνισης αντίστασης στην ινσουλίνη.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και επιτρέπει στα κύτταρα να απορροφούν γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος για να παράγουν ενέργεια. Παράλληλα, επηρεάζει τον μεταβολισμό του λίπους και των πρωτεϊνών.

Μόλις φας ένα γεύμα που περιέχει υδατάνθρακες, τα επίπεδα του σακχάρου στην κυκλοφορία του αίματός σου αυξάνονται. Τα κύτταρα του παγκρέατος αντιλαμβάνονται αυτή την αύξηση και απελευθερώνουν ινσουλίνη στο αίμα. Στη συνέχεια, η ινσουλίνη ταξιδεύει μέσω της κυκλοφορίας του αίματoς, δίνοντας σήμα στα κύτταρα να προσλάβουν σάκχαρο από το αίμα. Αυτή η διαδικασία βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και στην πρόληψη της υπεργλυκαιμίας, η οποία μπορεί να έχει επιβλαβείς συνέπειες, εάν δεν αντιμετωπιστεί.

Τι συμβαίνει στην Αντίσταση στην Ινσουλίνη;

Στην αντίσταση στην ινσουλίνη, τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται καλά στην ινσουλίνη και δεν μπορούν εύκολα να προσλάβουν γλυκόζη από το αίμα. Ως αποτέλεσμα, το πάγκρεας παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να βοηθήσει τη γλυκόζη να εισέλθει στα κύτταρα. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε υψηλά επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, γνωστά ως υπερινσουλιναιμία. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τελικά σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. To 15,5–46,5% των ενηλίκων παγκοσμίως εμφανίζει αντίσταση στην ινσουλίνη.

Τι οδηγεί στην αντίσταση ινσουλίνης

Διάφοροι παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση αντίστασης στην ινσουλίνη, όπως:

• Γενετικοί παράγοντες: Ένα οικογενειακό ιστορικό διαβήτη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.
• Παχυσαρκία: Το υπερβάλλον σωματικό λίπος, ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς, συνδέεται έντονα με την αντίσταση στην ινσουλίνη.
• Καθιστική ζωή: Η έλλειψη άσκησης μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση στην ινσουλίνη.
• Διαιτητικές συνήθειες: Μια δίαιτα υψηλή σε θερμίδες, σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες, τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά αποτελεί παράγοντα κινδύνου.
• Υπερβολική κατανάλωση φρουκτόζης: Η υψηλή πρόσληψη φρουκτόζης (από πρόσθετα σάκχαρα και όχι από φρούτα) έχει συνδεθεί με αντίσταση στην ινσουλίνη
• Χρόνιο στρες και φλεγμονή: Το οξειδωτικό στρες και τα αυξημένα επίπεδα ορμονών που σχετίζονται με αυτό, όπως η κορτιζόλη και η φλεγμονή μπορούν να επηρεάσουν τη δράση της ινσουλίνης.
• Διαταραχές ύπνου: Η κακή ποιότητα και ποσότητα ύπνου μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ευαισθησία στην ινσουλίνη.

Διάγνωση

Πως γίνεται η Διάγνωση της Αντίστασης στην Ινσουλίνη;

Η αντίσταση στην ινσουλίνη δε προκαλεί συμπτώματα και μπορεί να υπάρχει σιωπηλά στον οργανισμό για αρκετό καιρό. Συνήθως, όμως, υπάρχουν ενδείξεις που μπορούν να μας οδηγήσουν σε περισσότερη διερεύνηση και εν τέλει διάγνωση της διαταραχής. Αυτές είναι:

1. Παχυσαρκία, κυρίως κεντρικού τύπου
2. Οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη
3. Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
4. Λιπώδης διήθηση του ήπατος
5. Μελανίζουσα ακάνθωση
6. Δυσλιπιδαιμία
7. Υπέρταση
8. Αυξημένα επίπεδα iνσουλίνης-νηστείας

Ο γιατρός σου μπορεί να διαγνώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη, μέσω εργαστηριακών εξετάσεων, όπως η γλυκόζη και η ινσουλίνη νηστείας, καθώς και η δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη.

Ένας αξιόπιστος δείκτης ινσουλινοαντίστασης είναι ο δείκτης HOMA-IR, ο οποίος υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης νηστείας και μπορεί να εκτιμήσει την παρουσία αντίστασης στην ινσουλίνη.

Υπολογίζεται με τον εξής τύπο: (Γλυκόζη x Ινσουλίνη/405).

Οι μονάδες μέτρησης της γλυκόζης είναι mg/dL και της ινσουλίνης μIU/mL, αντίστοιχα. Με βάση τα αποτελέσματα ερευνητικών μελετών τιμές του δείκτη > 2,5 είναι ενδεικτικές παρουσίας αντίστασης στην ινσουλίνη.

Γιατί σε ενδιαφέρει η Αντίσταση στην Ινσουλίνη;

Όσο υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη, η ίδια δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η γλυκόζη να συσσωρεύεται στο αίμα (υπεργλυκαιμία), που όταν δεν διαχειριστεί σωστά, μπορεί να προκαλέσει προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2.

Για να εξισορροπηθούν τα επίπεδα γλυκόζης το σώμα θα προσπαθήσει να εκκρίνει περισσότερη ινσουλίνη. Η υπερβολική ινσουλίνη ενισχύει την αποθήκευση λίπους στο σώμα, καθιστώντας πιο δύσκολη την απώλεια βάρους.

Θυμάμαι μια πελάτισσα που είχα, την Ελένη, η οποία τα πήγαινε περίφημα, έχανε κιλά σε κάθε ραντεβού που είχαμε! Ξαφνικά, έμεινε στάσιμη στο βάρος αυτό για αρκετές συνεδρίες και ας ακολουθούσε πιστά το πλάνο διατροφής της με ταυτόχρονη άσκηση. Αναρωτιόμασταν και οι δύο τι μπορεί να φταίει για αυτό, της πρότεινα να κάνει εξετάσεις για την αντίσταση στην ινσουλίνη και βρήκε τελικά πως είχε αντίσταση στην ινσουλίνη. Για αυτό είναι σημαντική η αντιμετώπιση της. Τα υψηλά επίπεδα ινσουλίνης αυξάνουν την εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή περιοχή.

Αντίσταση στην Ινσουλίνη και Μεταβολικό Σύνδρομο.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας πολύ κοινής κλινικής κατάστασης: του μεταβολικού συνδρόμου. Το μεταβολικό σύνδρομο είναι μια ομάδα παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακές παθήσεις, κ.ά. Μερικές φορές ονομάζεται σύνδρομο αντίστασης στην ινσουλίνη, καθώς συνδέεται στενά αυτή.

Τα συμπτώματά του περιλαμβάνουν υψηλά τριγλυκερίδια στο αίμα, υψηλή αρτηριακή πίεση, υπερβάλλον λίπος στην περιοχή της κοιλιάς ή αλλιώς αυξημένη περιφέρεια μέσης, υψηλό σάκχαρο στο αίμα και χαμηλά επίπεδα HDL (καλή) χοληστερόλη, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιομεταβολικών παθήσεων. Τέλος, πολλές άλλες καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος (NAFLD), του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), της νόσου του Alzheimer και ορισμένων μορφών καρκίνου, μπορεί επίσης να συνδέονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη.

Πως να αντιμετωπίσεις την Αντίσταση στην Ινσουλίνη

Αν δεν αντιμετωπιστεί η αντίσταση στην ινσουλίνη, μπορεί να οδηγήσει σε πρόσληψη βάρους και μακροχρόνια να αναπτυχθεί σε διαβήτη τύπου 2. Ο βασικός μας στόχος είναι να ρυθμίσουμε τα επίπεδα σακχάρου σου στο αίμα, ώστε να αποφύγουμε τις απότομες αυξήσεις, που θα αναγκάσουν το πάγκρεας να παράγει αρκετή ινσουλίνη για να αντεπεξέλθει. Συνοπτικά οι διατροφικές αλλαγές που μπορείς να κάνεις είναι:

• Να δώσεις έμφαση σε τρόφιμα πλούσια σε Φυτικές Ίνες
• Να συμπεριλάβεις καλά Λιπαρά στη Διατροφή σου
• Να έχεις επαρκή πρόσληψη Πρωτεΐνης
• Να περιορίσεις τη Ζάχαρη και τους επεξεργασμένους Υδατάνθρακες

Διαβάστε την συνέχεια στο diaitologos

---

 

Ο Πάρης Παπαχρήστος είναι διαιτολόγος – διατροφολόγος, M.Sc. Συγγραφέας & ιδρυτής του medNutrition.gr

Σε συνεργασία με το diaitologos