Υφυπουργός Παιδείας Ι. Λυτρίβη: Σύνδεση εκπαίδευσης με αγορά εργασίας

Για την «ανάδειξη της εκπαίδευσης ως τον αναπτυξιακό πυλώνα, τον πλέον συνδεδεμένο με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας» η υφυπουργός Παιδείας Ιωάννα Λυτρίβη, ανέπτυξε τις δράσεις του υπουργείου, στο πλαίσιο του αφιερώματος του SLpress.gr “Η αναγκαιότητα αξιοποίησης των ορυκτών της χώρας μας”.

-Με αφορμή την συμμετοχή σας σε εκδήλωση για τα 100 χρόνια του ΣΜΕ όπου έγινε αναφορά για την ποιοτική και ποσοτική έλλειψη “χεριών” στην αγορά εργασίας, ποια είναι η πρόταση του υπουργείου;

Τα τελευταία πέντε χρόνια γίνεται μια πολύ συστηματική προσπάθεια να ενισχυθεί η επαγγελματική εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση. Έχει γίνει μια στρατηγική κυβερνητική επιλογή και την υπηρετούμε μεθοδικά προκειμένου να αναδείξουμε αυτόν τον πυλώνα της εκπαίδευσης ως τον πλέον αναπτυξιακό, τον πλέον συνδεδεμένο με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Ενδυναμώνουμε τα πανεπιστήμιά μας, αλλά “δείχνουμε” και “φωτίζουμε” και τον άλλο δρόμο, τον δρόμο προς τη μετα-δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και το επίπεδο 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, εκεί όπου τελικά εντοπίζονται και οι περισσότερες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό.

Με νέες ειδικότητες, με σύγχρονα εξοπλισμένα εργαστήρια, με πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στον τοπικό και περιφερειακό προσδιορισμό, προκειμένου αφενός να αξιοποιούνται οι δυνατότητες των νέων μας, αφετέρου να αντιμετωπίζονται οι ανάγκες των επιχειρήσεων σε ανθρώπινο δυναμικό σε όλη την επικράτεια.

-Πιο συγκεκριμένα, τι έχει γίνει για την προώθηση του ζητήματος των δεξιοτήτων στα νέα παιδιά στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα σχολεία;

Στόχος είναι να καταστεί ισότιμη επιλογή με την πανεπιστημιακή εκπαίδευση μετά το λύκειο, προσφέροντας σημαντικές επαγγελματικές προοπτικές. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανανέωση του τομέα αυτού στη χώρα μας τα τελευταία 50 χρόνια, με έμφαση στη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας με νομοθετικές, αλλά και επιχειρησιακές παρεμβάσεις. Προχωράμε βελτιώνοντας την ποιότητα, μέσω σύγχρονων οδηγών κατάρτισης, επικαιροποιώντας τις ήδη παρεχόμενες ειδικότητες και αναπτύσσοντας νέες σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

Παρέχουμε υποστηρικτικό υλικό για εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους, αναβαθμίζουμε τον εξοπλισμό στα εργαστήρια, δίνουμε τη δυνατότητα για εξ’ αποστάσεως κατάρτιση και ενισχύουμε την κινητικότητα, καθώς πλέον δεν υπάρχουν εμπόδια στη μετακίνηση από τη μια εκπαιδευτική βαθμίδα στην άλλη.

Οργανώνουμε τις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καλύπτοντας την περίοδο μετά το γυμνάσιο έως την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση και προχωράμε ένα βήμα παραπέρα, καθώς σχεδιάζουμε πολυδύναμα κέντρα επαγγελματικής εκπαίδευσης εντός των οποίων προεξάρχουσα θέση έχουν τα γραφεία σταδιοδρομίας που θα λειτουργούν ως γέφυρα μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας, με τοπικά και περιφερειακά χαρακτηριστικά. Με αυτό τον τρόπο υποστηρίζουμε τις εργασιακές και εκπαιδευτικές μεταβάσεις των νέων μας, και στην αποκλιμάκωση των δεικτών της νεανικής ανεργίας.

-Στην εκδήλωση, απαντώντας στον πρόεδρο του ΣΜΕ, κ. Γιαζιτζόγλου στο “μήπως θα ήταν μια καλή ιδέα να φτιάξουμε μια σχολή χειριστών μηχανημάτων έργου, στην Κοζάνη” και να βάλει το κομμάτι που αναλογεί το υπουργείο, να βοηθήσει στο θεσμικό πλαίσιο, είπατε ότι υπάρχει και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο θα μπορούσε να βοηθήσει. Έχετε κάνει κάτι γι’ αυτό που σας αναλογεί;

Ειδικότερα, για τις περιοχές της χώρας που βρίσκονται στη διαδικασία απολιγνιτοποίησης, κυρίως στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και στην περιφέρεια Πελοποννήσου (Δ. Μεγαλόπολη, Τρίπολη, Γορτυνία και Οιχαλία), αλλά και στις περιοχές παρέμβασης των περιφερειών της Κρήτης, του Βόρειου και του Νότιου Αιγαίου, αξιοποιούμε την ύπαρξη του Ταμείου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, που μάς δίνει πολλές δυνατότητες και προοπτικές. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε υποβάλει πρόταση χρηματοδότησης για δράση που επικεντρώνεται σε νέους 16-29 ετών των περιοχών παρέμβασης.

Στο πλέγμα δράσεων προβλέπονται μεταξύ άλλων υπηρεσίες συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού, προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων, προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, καθώς και ανάπτυξης και υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, αλλά και ανάπτυξη δικτυώσεων και συνεργασιών μεταξύ εκπαιδευτικών δομών και επιχειρήσεων.

-Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση δημιουργούν νέες ευκαιρίες για τους πολίτες και την οικονομία της ΕΕ – ποια είναι η σχέση του υπουργείου με τις επιχειρήσεις προς αυτή την κατεύθυνση;

Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση αποτελούν κεντρικές στρατηγικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και το ελληνικό υπουργείο Παιδείας καλείται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση της κατάλληλης εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα επιτρέψουν την επιτυχία αυτών των μεταβάσεων. Στο πλαίσιο αυτό το υπουργείο προωθεί συνεργασίες με επιχειρήσεις για την παροχή πρακτικής άσκησης στους καταρτιζόμενους επαγγελματικών σχολών. Περαιτέρω, εμπλουτίζουμε το περιεχόμενο των παρεχόμενων σπουδών με πράσινες ειδικότητες, όπως τεχνικοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), αλλά και ψηφιακές, όπως webdevelopers.

Επίσης ενισχύουμε την εξωστρέφεια με τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το Erasmus+, για την ανάπτυξη δεξιοτήτων σε πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες. Οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά σε αυτά τα προγράμματα, υποστηρίζοντας την κινητικότητα φοιτητών και επαγγελματιών. Μέσω πανεπιστημιακών θερμοκοιτίδων και ερευνητικών κέντρων, ενισχύουμε τις συνεργασίες με startups που δραστηριοποιούνται σε τομείς, όπως η καθαρή ενέργεια, οι έξυπνες πόλεις, κ.α. Στον τομέα της έρευνας, μέσω πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, προωθείται η συνεργασία με επιχειρήσεις για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων.

Είναι προφανές ότι αυτές οι mega-μεταβάσεις δεν μπορεί να είναι ούτε μονοσήμαντες, ούτε χωρίς συνεργασίες, ούτε μπορούν να υλοποιηθούν από τη μια μέρα στην άλλη. Μόνο μέσα από συνεργασίες και συνέργειες θα μπορέσει να δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα που προωθεί την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Μέσω συντονισμένων δράσεων, επενδύσεων και διαλόγου, θα επιτευχθεί η γεφύρωση μεταξύ εκπαιδευτικού συστήματος και επιχειρηματικού κόσμου, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για την ελληνική κοινωνία και οικονομία.

Η στρατηγική “Ευρώπη 2030” 

-Με βάση τους κοινωνικούς στόχους της στρατηγικής “Ευρώπη 2030”, τουλάχιστον το 60% του συνόλου των ενηλίκων πρέπει να συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης και τουλάχιστον το 78% να εργάζονται. Οι προοπτικές για την χώρα μας ποιες είναι;

Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια, τόσο ως προς τη συμμετοχή των ενηλίκων σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, όσο και ως προς την τόνωση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας. Και αυτό οφείλουμε να το αναγνωρίζουμε, όπως οφείλουμε να μην λησμονούμε την διαφορετική αφετηρία από την οποία εκκινεί σε σχέση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η στρατηγική “Ευρώπη 2030” θέτει φιλόδοξους κοινωνικούς στόχους, οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν ως κινητήρια δύναμη για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας. Η επίτευξη των στόχων αυτών είναι μια σημαντική πρόκληση, αλλά μπορεί – και πρέπει – να αποδειχθεί και ευκαιρία για τη χώρα. Οι επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, η αξιοποίηση της τεχνολογίας και η συνεργασία με επιχειρήσεις και φορείς θα είναι καθοριστικές για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί.

-Ο ευρωπαϊκός δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας δείχνει ότι τέσσερις στους 10 ενήλικες και ένα στα τρία άτομα που εργάζονται στην Ευρώπη δεν διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Οι γυναίκες υπο-εκπροσωπούνται στα επαγγέλματα και τις σπουδές που σχετίζονται με την τεχνολογία. Ποια είναι η πραγματικότητα στην Ελλάδα και πώς θα αλλάξει στην πράξη;

Η κατάσταση στην Ελλάδα, σε σχέση με τις ψηφιακές δεξιότητες και την υπο-εκπροσώπηση των γυναικών στα τεχνολογικά επαγγέλματα, αντανακλά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει συνολικά η Ευρώπη, με κάποιες, ωστόσο, ιδιαιτέρως τοπικές διαστάσεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, περίπου το 50% των Ελλήνων δεν διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Το χάσμα είναι πιο έντονο στις αγροτικές περιοχές και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Περαιτέρω, οι γυναίκες στην Ελλάδα συμμετέχουν λιγότερο από τους άνδρες σε τεχνολογικά επαγγέλματα και σπουδές.

Περίπου το 17% των φοιτητών στις τεχνολογικές σχολές είναι γυναίκες, ενώ αντίστοιχα το ποσοστό των γυναικών σε επαγγέλματα πληροφορικής παραμένει εξαιρετικά χαμηλό. Επιπλέον, η υιοθέτηση της τεχνολογίας στις επιχειρήσεις παραμένει αργή, με πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις να μην επενδύουν επαρκώς στην κατάρτιση του προσωπικού τους.

Ως προς την ενδυνάμωση των γυναικών, η παροχή κινήτρων, ενδεχομένως με υποτροφίες, για γυναίκες που επιλέγουν σπουδές στις τεχνολογίες πληροφορικής, μηχανικής ή άλλους συναφείς τομείς, δράσεις για την καταπολέμηση στερεοτύπων, όπως η προβολή επιτυχημένων γυναικών στον τομέα της τεχνολογίας, αλλά και δημιουργία δικτύων και προγραμμάτων καθοδήγησης (mentorship), θα μπορούσαν να συμβάλλουν θετικά.

Μια ακόμα στρατηγική πρωτοβουλία είναι η ενίσχυση της συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, για τη δημιουργία προγραμμάτων εκπαίδευσης που στοχεύουν στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, για εργαζόμενους και ανέργους, στην προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω κινήτρων και επιδοτήσεων, αλλά και στη δημιουργία προγραμμάτων πρακτικής άσκησης σε τεχνολογικές εταιρείες για γυναίκες και νέους.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο για να καλύψει το ψηφιακό και χάσμα ανάμεσα στα φύλα, αλλά η κυβέρνηση έχει και τη βούληση, και το σχέδιο και τις πολιτικές, και με την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, συντελείται ήδη πρόοδος και είναι βέβαιο ότι θα έρθουν ακόμα καλύτερα αποτελέσματα. Για τη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική κοινωνία και οικονομία, είναι κλειδί και επίδικο και η ενίσχυση των γυναικών σε όλα τα επίπεδα και η διασφάλιση ότι περισσότεροι πολίτες αποκτούν ψηφιακές δεξιότητες.

Αύριο θα μιλήσει στο SLpress.gr ο Φραγκίσκος Παρασύρης κοινοβουλευτικός τομέας ενέργειας ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής: “Ζωτικής σημασίας οι πρώτες ύλες