Ποιες ναυτιλιακές εταιρείες πλήττονται από τις κυρώσεις Τραμπ κατά του Ιράν
11/02/2025Η πρώτη κίνηση κυρώσεων κατά του Ιράν έγινε από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, με την ένταξη στη “μαύρη λίστα” ναυτιλιακών εταιρειών, τριών δεξαμενοπλοίων και συνολικά έξι φυσικών προσώπων, για το ρόλο τους στη διακίνηση ιρανικού πετρελαίου στην Κίνα.
Αυτή η ενέργεια ερμηνεύεται από το ξένο ναυτιλιακό Τύπο ως επιβεβαίωση της εκτίμησης ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θα κινηθεί γρήγορα και στην περίπτωση του Ιράν για να ασκήσει πίεση, με την απειλή του μηδενισμού των εξαγωγών ιρανικού πετρελαίου. Όμως, η επίτευξη του στόχου δεν είναι δεδομένη, καθώς θα εξαρτηθεί από το εάν με τα μέτρα, που θα ληφθούν, προς το παρόν, απροσδιόριστα, θα ανακοπεί η ροή του ιρανικού πετρελαίου προς την Κίνα, όπου πωλείται με σημαντική έκπτωση.
Για να γίνει αυτό, ναυτιλιακοί αναλυτές θεωρούν ότι οι ΗΠΑ θα χρειαστεί να επεκτείνουν τις κυρώσεις σε τράπεζες, λιμάνια, αγοραστές πετρελαίου κλπ και για να είναι αποτελεσματικά τα μέτρα θα χρειαστεί να ζητηθεί η συνεργασία της ΕΕ. Ωστόσο, ακόμα και τώρα, δεν αποκλείεται όλα αυτά να ακυρωθούν στην πράξη και το ιρανικό πετρέλαιο να επιστρέψει, νόμιμα, στην αγορά εφόσον επέλθει μια “πυρηνική συμφωνία” μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, όπως δήλωσε ότι θα επιδιώξει ο Τραμπ, αν και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πιθανό μέχρι τώρα.
Πάντως, σε αυτή τη φάση η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνεχίζει την επιθετική ρητορική και με αφορμή την ανακοίνωση των νέων κυρώσεων, που έγινε, την περασμένη Πέμπτη (6/2), από το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC), ο νέος υπουργός Οικονομικών Scott Bessent δήλωσε: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να στοχοποιήσουν επιθετικά κάθε προσπάθεια του Ιράν να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για αυτές τις κακόβουλες δραστηριότητες».
«Το ιρανικό καθεστώς παραμένει επικεντρωμένο στην ενίσχυση των εσόδων του από το πετρέλαιο για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη του πυρηνικού του προγράμματος, να παράγει τους θανατηφόρους βαλλιστικούς πυραύλους και τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα και να υποστηρίξει τις περιφερειακές τρομοκρατικές ομάδες», πρόσθεσε ο ίδιος.
Η Marshal Ship Management
Με αυτή την ανακοίνωση γνωστοποιήθηκε η ένταξη στη “μαύρη λίστα” των κυρώσεων ναυτιλιακών εταιρειών διαχείρισης δεξαμενοπλοίων, αλλά και της Ινδικής εταιρείας εκπαίδευσης πληρωμάτων και εύρεσης εργασίας, Marsal Ship Management, όπως και του 43χρονου Ινδού διευθυντή της Ryan Xavier Aranha.
Σύμφωνα με το ινδικό τηλεοπτικό δίκτυο CNBC TV18, η Marshal Ship Management ιδρύθηκε το 2019, με έδρα στη Βομβάη και είχε αλματώδη ανάπτυξη, με αποτέλεσμα το 2023 τα έσοδα και τα κέρδη της να έχουν τριπλασιαστεί και να διατηρεί άλλα δύο γραφεία στο Ντουμπάι (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) και στη Μανίλα (Φιλιππίνες).
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του OFAC, η Marshal Ship Management διέθετε πληρώματα στο (κατασκευής 2005) με σημαία Κομόρες δεξαμενόπλοιο “Siri” (πρώην “Anthea”), χωρητικότητας 281.396 τόνων και σε άλλα πλοία, που συνδέονται με την ιρανική Sepehr Energy, που βρίσκεται από το 2023 στη “μαύρη λίστα” και τώρα περιλήφθηκαν σ’ αυτήν τέσσερα διευθυντικά στελέχη της.
Στα φυσικά πρόσωπα, που εντάχθηκαν στη λίστα περιλαμβάνεται και ο πλοίαρχος του “Siri”, ο 46χρονος Ιρανός Arash Lavian (ή Laviyan), που φέρεται ότι είχε εντολή «να λάβει μέτρα για την παραποίηση των εγγράφων αποστολής [του φορτίου]», του πλοίου, που «επιχειρεί στα ανοικτά των ακτών της Σιγκαπούρης φορτωμένο με εκατομμύρια βαρέλια ιρανικού αργού πετρελαίου» για λογαριασμό της ιρανικής Sepehr Energy.
Τα δεξαμενόπλοια της “μαύρης λίστας”
Εκτός από το “Siri” οι αμερικανικές αρχές έχουν εντάξει, εδώ και καιρό, στη “μαύρη λίστα” των κυρώσεων κατά του Ιράν και άλλα δεξαμενόπλοια. Ωστόσο, επειδή διάφοροι αναλυτές θεωρούν ότι από τα 503 ενεργά δεξαμενόπλοια που συνεχίζουν να μεταφέρουν ιρανικό αργό πετρέλαιο και προϊόντα διύλισης, τα 283 – ή το 56% – δεν έχουν ακόμη συμπεριληφθεί στη μαύρη λίστα από την OFAC, θα πρέπει να αναμένονται και άλλες σχετικές ανακοινώσεις. Τα τρία τάνκερ, που εντάχθηκαν την περασμένη Πέμπτη, είναι
- Το (κατασκευής 2004) με σημαία Παναμά “CH BILLION” (IMO: 9276585), χωρητικότητας 103560 τόνων, το οποίο εμφανίζεται να ανήκει από το Μάϊο του 2024 σε εταιρεία στο Χονγκ Κόνγκ.
- Το (κατασκευής 2003) με σημαία Χονγκ Κονγκ “STAR FOREST” (IMO: 9237632), χωρητικότητας 318692 τόνων, το οποίο από το Μάρτιο του 2024 εμφανίζεται να διαχειρίζεται εταιρεία με έδρα στη Σαγκάη.
- Το (κατασκευής 1999) με σημαία Παναμά “GIOIOSA” (IMO 9198082), χωρητικότητας 104556 τόνων, το οποίο από τον Δεκέμβριο του 2023 εμφανίζεται να διαχειρίζεται εταιρεία με έδρα στη Σαγκάη (κατά το OFAC στο Χονγκ Κονγκ).
Σύμφωνα με το OFAC, το δεξαμενόπλοιο “GIOIOSA” χρησιμοποιήθηκε από τη Sepehr Energy για να μεταφέρει πάνω από 700.000 βαρέλια ιρανικού πετρελαίου, αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, για παράδοση στη Κίνα. Επίσης, πάντα, κατά την αμερικανική υπηρεσία «το “CH BILLION” και το “STAR FOREST” έχουν ιστορία μεταφοράς ιρανικού πετρελαίου».
«Τον Αύγουστο του 2024, το CH BILLION πραγματοποίησε μεταφορά από πλοίο σε πλοίο με το δεξαμενόπλοιο HEDY της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας δεξαμενόπλοιων (NITC) (IMO: 9212888) και έλαβε περισσότερα από 600.000 βαρέλια ιρανικού αργού πετρελαίου. Τα τελευταία χρόνια, το STAR FOREST έχει μεταφέρει πετρέλαιο αξίας άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων για λογαριασμό του IRGC (σ.σ. Φρουροί της Επανάστασης στο Ιράν) στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας». Οι διαχειρίστριες εταιρείες των πλοίων εντάσσονται, επίσης, στη “μαύρη λίστα”.
Επιδράσεις των κυρώσεων στη ναυτιλιακή αγορά
Μετά από αυτές τις εξελίξεις, αναλυτές προσπαθούν να διερευνήσουν ποια επίδραση θα έχει στη ναυτιλιακή αγορά ο νέος κύκλος κυρώσεων, που φαίνεται ότι ξεκίνησε από τον Ντόναλντ Τραμπ στο πλαίσιο της λεγόμενης στρατηγικής “μεγίστης πίεσης” στο Ιράν. Όπως αναφέρει σε άρθρο του ο αρχισυντάκτης της βρετανικής εφημερίδας Lloyd’s List Richard Meade οι άμεσες συνέπειες «είναι καθαρά θετικές για τις αγορές δεξαμενόπλοιων», ωστόσο, πιθανολόγησε ότι θα είναι κάτι βραχύβιο. «Ο πραγματικός αντίκτυπος είναι πιο αβέβαιος από ό,τι οι επενδυτές μπορεί να υποθέσουν αρχικά», υπογραμμίζει ο ίδιος και παραθέτει τις δυσκολίες για να καταφέρουν οι ΗΠΑ να περιορίσουν την ροή του ιρανικού πετρελαίου, που είναι «καλά εδραιωμένο».
Πάντως, όπως γράφει ο αρχισυντάκτης της Lloyd’s List, εάν η στρατηγική της “μέγιστης πίεσης” καταφέρει να εξαλείψει τα 1,3 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου, που η Τεχεράνη καταφέρνει να εξάγει ξεπερνώντας τις μέχρι τώρα κυρώσεις, αυτό θα αύξανε τη ζήτηση για περίπου 45 μεγάλα δεξαμενόπλοια (VLCC). Η εξέλιξη αυτή θα υπήρχε επειδή τη ζήτηση για αυτές τις ποσότητες πετρελαίου θα κάλυπταν άλλες παραγωγές χώρες που δεν θα χρησιμοποιούσαν τα τάνκερ του λεγόμενου “μαύρου στόλου”, αλλά “καθαρά” δεξαμενόπλοια.
Ωστόσο, η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο, όπως παρατηρεί ο αρθρογράφος, «θεωρείται ευρέως μη ρεαλιστική», αλλά και μόνο η διατύπωση του προεδρικού σχεδίου ήταν αρκετή για να ανεβάσει, την περασμένη εβδομάδα, τις μετοχές των εισηγμένων εταιρειών διαχείρισης δεξαμενοπλοίων.