Πόσο θα πληγεί η ελληνική οικονομία από εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-ΕΕ

Μπροστά στα νέα δεδομένα, το Διοικητικό Συμβούλιο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (ΕΒΕΠ) προχώρησε σε εκτίμηση της κατάστασης, θέλοντας «να  ζυγίσει τις επιπτώσεις από τις πρώτες σοβαρές αψιμαχίες του εμπορικού πολέμου που πυροδότησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ». Μια πρώτη επισήμανση είναι ότι «οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ανήλθαν το 2024 περίπου στα 2,2 δισ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές κυμαίνονται κοντά στο 1,5 δισ. ευρώ με τη χώρα μας να έχει ένα πλεόνασμα εμπορικού ισοζυγίου».

Παρότι στις ΗΠΑ κατευθύνεται μόλις το 4,8% των συνολικών εξαγωγών μας παραμένει μια σημαντική αγορά καθώς καταλαμβάνει την πέμπτη θέση υπολειπόμενη αισθητά από την πρώτη Ιταλία (με εξαγωγές ύψους 6,3 δισεκ. €), τη Βουλγαρία και τη Γερμανία. Από τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Αρχής προκύπτει πως οι περισσότερες εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ύψους 551,06 εκατομ. € αφορούν «ορυκτά καύσιμα, ορυκτά λάδια και άλλα προϊόντα της απόστασης αυτών». Τα επόμενα πιο εξαγώγιμα (προς τις ΗΠΑ) προϊόντα είναι «παρασκευάσματα λαχανικών, [ξηρών] καρπών και φρούτων» με εξαγωγές αξίας 363,4 εκατομ. €. Χαμηλότερα είναι οι εξαγωγές γαλακτομικών, που ανήλθαν στα 74,9 εκατομ. € και ελαιολάδου ελαιολάδου αξίας 74,8 εκατομ, €.

«Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι, στο σενάριο επιβολής δασμών 10% στα προϊόντα που εισάγει η Αμερική από τις χώρες της ΕΕ και κατ’ επέκταση από την χώρα μας, τα ελληνικά  προϊόντα θα πωλούνται 7% ακριβότερα στην αμερικανική αγορά. Συνεπώς, τα ελληνικά προϊόντα (…) θα είναι λιγότερα ανταγωνιστικά από ομοειδή που θα εισάγει η Αμερική από άλλη γείτονα μας χώρα», αναφέρει το ΕΒΕΠ.

Ένα δεύτερο στοιχείο είναι οι έμμεσες επιπτώσεις, που θα υπάρξουν για την ελληνική οικονομία. «Σύμφωνα με την μελέτη της ΕτΕ, η ελληνική οικονομία μπορεί να μην είναι άμεσα εκτεθειμένη στους δασμούς, αλλά το πλήγμα θα είναι έμμεσο από τις χώρες της ευρωζώνης που αποτελούν τον βασικό εμπορικό εταίρο μας και κυρίως η Γερμανία και Ιταλία που με τα μειωμένα έσοδα εξαγωγών τους ενδέχεται να επιφέρουν τον περιορισμό των εισαγωγών τους από την Ελλάδα», αναφέρει το ΕΒΕΠ. Και προσθέτει: «Αυτή η εξέλιξη θα έχει ως αποτέλεσμα το 2026, να περιορίσει 0,4% το ΑΕΠ και να μειώσει -1,7% τις συνολικές εξαγωγές μας», πράγμα που θα οδηγήσει «τις ελληνικές επιχειρήσεις να βρουν διέξοδο σε αναζήτηση άλλων αγορών».

Συνέπειες για την ελληνική οικονομία

Στα θετικά «σενάρια», που εξετάστηκαν από το ΕΒΕΠ είναι και η μείωση κατά 10% «της τιμής του πετρελαίου σε ισοτιμία ευρώ αν, βεβαίως, επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για υποτίμηση του δολαρίου έναντι του ευρώ, που θα περιορίσει τις επιπτώσεις των δασμών στην ελληνική οικονομία κατά 50% και θα επηρεάσει το ΑΕΠ με -0,2%». Εκείνο, που όπως προκύπτει από την ανακοίνωση, δεν έχει λάβει υπόψη το Επιμελητήριο είναι η σημαντική πτώση των ναύλων διαμετακόμισης, παρότι δεν έχει ομαλοποιηθεί πλήρως το θέμα των διελεύσεων πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων από την Ερυθρά Θάλασσα και το Σουέζ, η οποία όπως αναγνωρίζεται «θα   «δικαιολογούσε» την απορρόφηση μέρους των δασμών, ώστε να μην φτάσουν στην τελική κατανάλωση».

Συγκεκριμένα, ο σύνθετος Παγκόσμιος Δείκτης Εμπορευματοκιβωτίων (Drewry), που καταγράφει, από το περυσινό καλοκαίρι, πτωτική πορεία «έκλεισε» στις 6/2 στα 3.273 δολάρια ανά FEU  (σ.σ. κοντέινερ 40 ποδών, που μπορεί να χωρέσει 20- 24 παλέτες, με συνολικό βάρος ωφέλιμου φορτίου 26.730 κιλά). Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιούλιο του 2024 ο σύνθετος Παγκόσμιος Δείκτης Εμπορευματοκιβωτίων (Drewry) είχε φτάσει ακόμα και στα 5.937 δολάρια  ανά FEU. Δηλαδή σε αυτό διάστημα έχει καταγραφεί μείωση κατά 44,8%!

Όμως, αυτός ο δείκτης αποτυπώνει μια μέση τιμή. Για αυτό  σε επιμέρους γραμμές τα πραγματικά κόστη έχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις. Για παράδειγμα στη γραμμή από τη Σαγκάη στη κοντινή Γένοβα ενώ το κόστος ήταν 7.727 δολάρια ανά FEU έχει περιοριστεί στα 4.236 δολάρια, δηλαδή μείωση κατά 45,17%! Επίσης, στη γραμμή Σαγκάη- Ρότερνταμ από 8.257 δολάρια το κόστος έχει μειωθεί σε 3.125 δολάρια. Μείωση κατά 62,15%!

Ουδετερότητα στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-ΕΕ

Κλείνοντας το ΕΒΕΠ καλεί «τον Έλληνα Πρωθυπουργό να διαφυλάξει την ουδετερότητα του εμπορικού λιμανιού του Πειραιά από τον «πόλεμο των δασμών» και συνολικά την κυβέρνηση να μην επιτρέψει «να θεωρηθεί ο Πειραιάς, ως άλλη μια «κερκόπορτα» των κινεζικών εξαγωγών προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ», υπενθυμίζοντας ότι στο παρελθόν «το εμπόριο βρήκε τις «κερκόπορτες» για να ξεπεράσει τους «δασμολογικούς σκοπέλους», γεγονός που προκάλεσε «παράπλευρες» απώλειες και ωφέλειες, κάτι που στον Πειραιά είναι γνωστό».

«Ευχής έργο είναι να πρυτανεύσει η λογική στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν για να αποφευχθεί ένας νέος κύκλος “οφθαλμός αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος” στον πρώτο για το 21ο αιώνα παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο», αναφέρει, σε δήλωσή του, ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης. Και προσθέτει:

«Πρέπει λοιπόν να γίνει κατανοητό, ένθεν κακείθεν ότι, ποιο εύκολα αλλάζει ο προορισμός των εισαγωγών, παρά η προέλευση των εξαγωγών. Χωρίς να μπορούμε να υπολογίσουμε ακριβώς πόσο μπορεί να κοστίσουν οι δασμοί από τις ΗΠΑ, σίγουρα μπορούμε να γνωρίζουμε πως η πολιτική των δασμών είναι επιζήμια για το εμπόριο, τη παραγωγή και τους καταναλωτές σε Ελλάδα και Ευρώπη».