Ι. Γιακουμής (CEO Monolithos): Ανακύκλωση κρίσιμων-στρατηγικών μετάλλων

Αυτά τα μέταλλα συχνά αναμιγνύονται μαζί με άλλα ορυκτά σε μαγνήτες και οθόνες αφής και ο διαχωρισμός τους παραδοσιακά περιλαμβάνει επικίνδυνες χημικές ουσίες, όπως το υδροχλωρικό οξύ και πολλή θερμότητα. Η εξαγωγή και η επανατοποθέτηση λιθίου από τις μπαταρίες είναι επίσης εξαιρετικά απαιτητική και δαπανηρή, καθώς υπάρχει μια τεράστια γκάμα μορφών μπαταριών που συνήθως πρέπει να αναλυθούν χειροκίνητα.

Η ανακύκλωση των κρίσιμων πρώτων υλών και πολύτιμων μετάλλων (recycling of critical raw materials) είναι σημαντική. Στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου PEACOC, έχει διάρκεια τέσσερα έτη έως το τέλος Απριλίου 2025. Μία κοινοπραξία 19 εταίρων από 8 ευρωπαϊκές χώρες και την Τουρκία συνεργάζονται για να αναπτύξουν ένα σύστημα για την ανάκτηση πολύτιμων μετάλλων. Το έργο θα μειώσει τον κίνδυνο εφοδιασμού πολύτιμων μετάλλων στην ΕΕ και θα δώσει νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) που ανακυκλώνουν προϊόντα στο τέλος του κύκλου ζωής τους.

Η ιδέα του έργου βασίζεται στις τεχνολογίες ανάκτησης και διύλισης που αναπτύχθηκαν προηγουμένως στο πλαίσιο του έργου PLATIRUS που χρηματοδοτήθηκε από το H2020 (π.χ. έκπλυση με την βοήθεια μικροκυμάτων, ηλεκτροκρυστάλλωση με διάχυση αερίου και διαλύτες βαθιάς ευτηκτικής = ευ + τήξις).

Στην Ελλάδα δραστηριοποιείται η εταιρεία “ΜΟΝΟΛΙΘΟΣ Καταλύτες και Ανακύκλωση ΕΠΕ”. Ο Ιάκωβος Γιακουμής είναι Founder και CEO στην Monolithos Catalysts and Recycling Ltd και αναφέρεται στην ανακύκλωση κρίσιμων μετάλλων και στις δραστηριότητες της εταιρείας, στο πλαίσιο του αφιερώματος του SLpress.gr “Η αναγκαιότητα αξιοποίησης των ορυκτών της χώρας μας”.

-Πότε ξεκίνησε η λειτουργία της εταιρεία σας;

H “ΜΟΝΟΛΙΘΟΣ Καταλύτες και Ανακύκλωση ΕΠΕ” είναι μία ελληνική βιομηχανική Μικρομεσαία Επιχείρηση με εμπορική/βιομηχανική δραστηριότητα την παραγωγή και ανακύκλωση καταλυτικών μετατροπέων με εφαρμογές στην αυτοκινητοβιομηχανία (ελαφρά και βαρέα οχήματα, οχήματα εκτός δρόμου και μηχανήματα έργων) και την ναυτιλία (καταλυτικοί μετατροπείς για πλοία).

Η εταιρεία μας ιδρύθηκε το 2000, Ελλάδα και από το 2017, ίδρυσε το Τμήμα Έρευνας και Καινοτομίας, το οποίο έχει εξελιχθεί σε ένα από τα σημαντικότερα της χώρας, καθώς συμμετέχει σε περισσότερα από 20 τρέχοντα Ευρωπαϊκά Έργα Έρευνας και Καινοτομίας, διαθέτοντας ερευνητικό εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας και υψηλά καταρτισμένο προσωπικό (15 διδάκτορες).

Το Τμήμα Έρευνας και Καινοτομίας αναπτύσσει τεχνολογίες σε ευρύτερο φάσμα από τις εμπορικές δραστηριότητες της εταιρείας, καθώς αναπτύσσει προηγμένα νανο-υλικά για καταλυτικές εφαρμογές συσκευών υδρογόνου (κελιά καυσίμου και συσκευές ηλεκτρόλυσης νερού), πολυμερισμού ελαστικών και αντιμικροβιακής δράσης σε χρώματα, πέρα από τους καταλύτες για περιορισμό εκπομπών ρύπων από αυτοκίνητα, πλοία και την βιομηχανία. Επίσης, αναπτύσσει διεργασίες ανακύκλωσης κρίσιμων και στρατηγικών μετάλλων από συσκευές υδρογόνου, ηλεκτροκινητήρες και μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων και ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα.

Το Τμήμα Έρευνας-Καινοτομίας της ΜΟΝΟΛΙΘΟΣ ΕΠΕ βραβεύτηκε, το 2022, από την βρετανική κυβέρνηση ως η καλύτερη ευρωπαϊκή εταιρεία στον κλάδο του Περιβάλλοντος, ενώ το 2023 η επικεφαλής του Δρ. Αναστασία-Μαρία Μόσχοβη αναγορεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση Γυναίκα της Χρονιάς στην Ενέργεια μετά από ψηφοφορία. Το 2024 η εταιρεία σύναψε σύμβαση συνεργασίας με το Τμήμα Χημείας του Aegen College (Essex University) ώστε να πραγματοποιούνται τα εργαστηριακά μαθήματα του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στο Βιομηχανικό Εργαστήριο της ΜΟΝΟΛΙΘΟΣ ΕΠΕ.

-Συμμετείχατε στο συνέδριο Raw Materials ποιο ήταν το μήνυμα της ομιλίας σας;

Το κύριο μήνυμα της ομιλίας μου αφορούσε τα προβλήματα και τις προκλήσεις που συναντούν οι ελληνικές Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις του κλάδου των υλικών και των πρώτων υλών σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη νέων προϊόντων και τεχνολογιών. Παρουσιάστηκαν ευρωπαϊκές μελέτες που κατατάσσουν την χώρα μας σε πολύ κακή θέση, τόσο ως προς την χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όσο και ως προς το επιχειρηματικό Περιβάλλον και συσχετίστηκαν με το γεγονός ότι οι εταιρείες πρώτων υλών είναι εντάσεως κεφαλαίου και απαιτούνται σημαντικά κεφάλαια ώστε να μπορέσουν να γίνουν κερδοφόρες μέσω των οικονομιών κλίμακας, της ψηφιοποίησης και των νέων τεχνολογιών.

Το παράδειγμα της ΜΟΝΟΛΙΘΟΣ ΕΠΕ αναφέρθηκε προκειμένου να επικοινωνηθούν διαφορετικοί τρόποι χρηματοδότησης της έρευνας και καινοτομίας από ιδιωτικές επιχειρήσεις πέραν του τραπεζικού δανεισμού και του ΕΣΠΑ.

Ο CEO της Monolithos για την ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών

Η ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών είναι φιλική στο περιβάλλον;

Η ΜΟΝΟΛΙΘΟΣ ΕΠΕ χρησιμοποιεί μια υπερσύγχρονη μονάδα προ-επεξεργασίας καταλύτη αναλωμένων αυτοκινήτων (διάτμηση) δυναμικότητας 40.000 τεμαχίων ετησίως. Η μονάδα περιλαμβάνει σύστημα καθαρισμού αέρα. Το Τμήμα Έρευνας και Καινοτομίας της ΜΟΝΟΛΙΘΟΣ ΕΠΕ έχει αναπτύξει και πατεντάρει, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μία διεργασία ανακύκλωσης κρίσιμων και στρατηγικών μετάλλων από διαφορετικές εφαρμογές η οποία βασίζεται στην υδρομεταλλουργία χλωρίου (chlorinehydrometallurgy).

Η διεργασία είναι περιβαλλοντικά φιλική, καθώς λειτουργεί σε χαμηλές θερμοκρασίες και παράγει πολύ μικρή ποσότητα αποβλήτων, καθώς τα διαλύματα που χρησιμοποιούνται ανακυκλώνονται στην ίδια την διεργασία. Η μέθοδος βασίζεται σε απλά χημικά όπως το υδροχλωρικό οξύ (συνήθης εφαρμογή είναι το γνωστό άκουα φόρτε), το υπεροξείδιο του υδρογόνου (συνήθης εφαρμογή είναι το γνωστό οξυζενέ) και το χλωριούχο νάτριο (μαγειρικό αλάτι), ενώ έχει επιδείξει σημαντικές ανακτήσεις μετάλλων για τις κάτωθι εφαρμογές:

•  Καταλύτες Αυτοκινήτων (Πολύτιμα Μέταλλα)
•  Καταλύτες Συσκευών Υδρογόνου (Πολύτιμα Μέταλλα)
• Μόνιμοι Μαγνήτες Ηλεκτροκινητήρων (Κοβάλτιο και Σπάνιες Γαίες)
• Επαναφορτιζόμενες Μπαταρίες (Λίθιο, Μαγγάνιο, Νικέλιο και Κοβάλτιο)

-Είδα ότι κυκλοφορούν στη αγορά από την εταιρεία σας και πατέντες για προϊόντα εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης εκπομπών

Το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης της Εταιρείας έχει πατεντάρει επίσης τεχνολογίες του σε εθνικό και ευρωπαϊκό Επίπεδο που αφορούν:

• Καταλυτικές συσκευές για αυτοκίνητα με χρήση χαλκού αντί για πολύτιμα μέταλλα.
•  Μεμβράνες διαχωρισμού οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα από καυσαέρια μηχανών πετρελαίου.
•  Καταλυτικές συσκευές μείωσης εκπομπών θείου από πλοία.
• Ανακύκλωση πολυτίμων μετάλλων από συσκευές υδρογόνου.
• Προεπεξεργασία μεμβρανών κελιών καυσίμου και Electrolyzers με σκοπό την ανάκτηση πολυμερών και μετάλλων.

Εκτός από τις πατέντες, η εταιρεία έχει δημοσιεύσει περίπου 30 Άρθρα σε Επιστημονικά Περιοδικά με Κριτές και στις εγκαταστάσεις της έχουν εκπονηθεί σειρά Διδακτορικών και Διπλωματικών Εργασιών σε συνεργασία με Ελληνικά και Ξένα Πανεπιστήμια (ΕΜΠ, University of Liege, University of Oulu κλπ).

Αύριο θα μιλήσει στο SLpress η Senior Manager της PLANET Θωμαΐς Τουσιάδου