Τι θα φέρει η αναθεώρηση του Συντάγματος

Ο πρωθυπουργός προανήγγειλε συνταγματική αναθεώρηση για αλλαγή στο νόμο περί ευθύνης υπουργών, στον τρόπο ανάδειξης της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, το άρθρο 16 Σ, χωρίς να αποκλείεται η εξέταση άλλων διατάξεων, όπως η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων σε συνδυασμό με τη μερική άρση της μονιμότητα τους. Κατά τα φαινόμενα η διαδικασία της αναθεώρησης θα αρχίσει αμέσως μετά τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης, ώστε η επομένη Βουλή να είναι αναθεωρητική.

Σύμφωνα με τη διαδικασία και τις πλειοψηφίες που προβλέπονται από το άρθρο 110 Σ. μπορεί να αποφασιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής η αναθεώρηση διατάξεων, που σύμφωνα με το Σύνταγμα μπορούν να αναθεωρηθούν. Φυσικά για την αναθεώρηση κάθε άρθρου απαιτούνται αυξημένες πλειοψηφίες είτε στη πρώτη φάση είτε στη δεύτερη φάση της διαδικασίας, που είναι ζήτημα πολιτικών συγκυριών και συναινέσεων. Σαφώς η αναθεώρηση του άρθρου 16 για την ανώτατη ιδιωτική εκπαίδευση μετά την ψήφιση του νόμου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια σχεδόν από όλες τις πολιτικές παρατάξεις έχει εξασφαλίσει την υπερψήφιση της.

Αναθεώρηση, υπουργοί και διακστικοί

Η κυβέρνηση ανάγγειλε την αναθεώρηση του άρθρου 86 Σ. περί ευθύνης υπουργών και του άρθρου 90 Σ. για τον τρόπο εκλογής της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων χωρίς να διατυπώσει προτάσεις. Προσωπικά πιστεύω, ότι πρέπει να αναθεωρηθούν οι διατάξεις των άρθρων 85και 86 Σ. για την ποινική ευθύνη των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου και να δικάζονται από το Ειδικό Δικαστήριο μόνο για κυβερνητικές ευθύνες και για τις λοιπές άδικες πράξεις να δικάζονται από τα κοινά δικαστήρια χωρίς προηγούμενη άδεια της Βουλής. Επίσης πρέπει να αναθεωρηθούν τα άρθρα 61και 62 Σ για την βουλευτική ασυλία, που στη πράξη καλύπτει όλες τις μη νόμιμες δραστηριότητες των βουλευτών.

Φοβάμαι όμως, ότι ο τρόπος επιλογής της ηγεσίας των δικαστηρίων δεν πρόκειται να αλλάξει, γιατί ο συγκεκριμένος τρόπος μολονότι αμφισβητείται από την εισαγωγή του με το Σύνταγμα του 1951 με συζητήσεις, συνέδρια και άρθρα και παρά τις αλλεπάλληλες αναθεωρήσεις του Σ. δεν κατέστη δυνατόν να αλλάξει, αλλά ούτε προτάθηκε πιο αξιόπιστος τρόπος. Με την αναθεώρηση του Σ του 1975 καθορίστηκε ότι οι ανώτατοι δικαστές αποχωρούν με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας τους. Έκτοτε οι βιολογικές συνθήκες έχουν αλλάξει και πρέπει να οριστεί ότι οι ανώτατοι δικαστές αποχωρούν με τη συμπλήρωση του 70ου έτους της ηλικίας τους.

Με το άρθρο 87παρ.3 Σ. ορίζεται, ότι οι δικαστές επιθεωρούνται από δικαστές ανώτερου βαθμού. Ο τρόπος αυτός επιθεώρησης των δικαστών δεν απόδωσε ικανοποιητικά αποτελέσματα, αν όμως προστεθεί στην παραπάνω παράγραφο, ότι επιθεωρούνται και από δικαστικούς σχηματισμούς, τότε τα ανώτερα δικαστήρια που κατόπιν ενδίκων μέσων δικάζουν αποφάσεις κατώτερων δικαστηρίων, μαζί με την απόφαση θα μπορούν να βαθμολογούν και τους δικαστές, που εξέδωσαν την απόφαση. Τέλος επιβάλλεται να κατοχυρωθεί συνταγματικά ο προληπτικός έλεγχος των δημοσιονομικών δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, που καταργήθηκε αδόκιμα.