Ανασχηματισμός εσωκομματικών ισορροπιών και διαδοχής
14/03/2025
Σε ανασχηματισμό με εσωκομματική στόχευση και με το βλέμμα στην διαδοχή του προχώρησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Με τον ανασχηματισμό που δεν αποτελεί restart και δεν σηματοδοτεί διόρθωση πολιτικής μετά τα συλλαλητήρια, ο Κυριάκος δίνει την σκυτάλη στον Κωστή Χατζηδάκη, εξασφαλίζοντάς του προβάδισμα έναντι του Νίκου Δένδια, ενώ παράλληλα διατηρεί τις ισορροπίες στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, επιχειρώντας να αποδυναμώσει εκ των προτέρων πιθανή πολιτική κίνηση του Αντώνη Σαμαρά.
Με τον ανασχηματισμό ο Κωστής Χατζηδάκης μετακομίζει στο Μέγαρο Μαξίμου ως αντιπρόεδρος και “συγκυβερνήτης”, ενώ ο Κυριάκος Πιερρακάκης, παρά την άρνηση του να αναλάβει το Υποδομών και Μεταφορών, αναβαθμίζεται στο υπουργείο Οικονομικών. Ωστόσο η ανάληψη του χαρτοφυλακίου από τον Πιερρακάκη υπό την επίβλεψη του Χατζηδάκη και με ενισχυμένες τις αρμοδιότητες του “έμπιστου” του Μαξίμου Νίκου Παπαθανάση, λόγω της διαχείρισης του αναπτυξιακού πακέτου, αποτελεί εγγύηση για την συνέχιση της ίδιας οικονομική πολιτικής.
Σε μια συμβολική κίνηση προσαρμογής στο νέο περιβάλλον που δημιουργεί η ηγεσία Τραμπ, ο Μητσοτάκης δίνει το υπουργείο Μετανάστευσης στον Μάκη Βορίδη, ενώ συμπληρωματικά τοποθετεί την Δόμνα Μιχαηλίδου (γνωστή στους δεξιούς κύκλους για παλαιότερες αντιμεταναστευτικές της απόψεις), στην θέση της Σοφίας Ζαχαράκη στο Οικογένειας και Κοινωνικής Προστασίας. Παράλληλα εμπιστεύεται σε δύο πολιτικούς της νέας γενιάς, τον Χρίστο Δήμα και τον Κώστα Κυρανάκη το επίμαχο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, που θα πρέπει να φέρει σε πέρας την μεταρρύθμιση στου σιδηροδρόμους.
Σπάνια οι ανασχηματισμοί πετυχαίνουν κάτι περισσότερο από μερικές ημέρες θετικής δημοσιότητας, όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν πέτυχε ούτε αυτό: Οι αλλαγές που έκανε στο κυβερνητικό σχήμα είχαν διαρρεύσει, το όποιο αποτέλεσμα είχε προεξοφληθεί, ενώ το επικοινωνιακό αποτύπωμα είναι αμφίβολο.
Παραμένουν οι βασικοί
Στα βασικά υπουργεία παραμένουν τα ίδια πρόσωπα που εγγυώνται και την ίδια πολιτική: Στο Εξωτερικών ο Γιώργος Γεραπετρίτης και στο Εθνικής Αμύνης ο Νίκος Δένδιας, στο Εσωτερικών ο Θεόδωρος Λιβάνιος, στο Προστασίας του Πολίτη ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, στο Δικαιοσύνης ο Γιώργος Φλωρίδης, στο Πολιτισμού η Λίνα Μενδώνη, στο Ανάπτυξης ο Τάκης Θεοδωρικάκος, στο Τουρισμού την Όλγα Κεφαλογιάννη, ενώ αναβάθμισε την οικογένεια δίνοντας θέση υπουργού Πολιτικής Προστασίας στον Γιάννη Κεφαλογιάννη. Στο Εξωτερικών παρέμεινε και η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, παρότι χρεώνεται τις ιδιαίτερες σχέσεις με το περιβάλλον Μπάιντεν.
Ο πρωθυπουργός έδειξε ότι δεν έλαβε το μήνυμα των συλλαλητηρίων αφού διατήρησε στην κυβέρνηση τα πρόσωπα που είχαν προκαλέσει με την στάση τους και τις δηλώσεις τους το κοινό αίσθημα. Ο Γιώργος Φλωρίδη και ο Άδωνις Γεωργιάδης παρέμειναν στα υπουργεία τους, ενώ ο Μάκης Βορίδης πήγε στο Μετανάστευσης, μετά από το κοινοβουλευτικό ξέπλυμα ως αντ’ αυτού του πρωθυπουργού στην Βουλή. Επιπροσθέτως έβαλε και τον Αρίστο Δοξιάδη που πρόσφατα είχε κάνει δηλώσεις κατά των συλλαλητηρίων και του Αντώνη Σαμαρά.
Ο πρωθυπουργός άφησε εκτός τον καραμανλικό Χρήστος Σταϊκούρα, είναι ο μόνος που πλήρωσε τα Τέμπη, ενώ δεν έβαλε στην κυβέρνηση τον Ευριπίδη Στυλιανίδη, ο οποίος πλήρωσε το χειροκρότημα στον Σαμαρά την περασμένη Παρασκευή. Τοποθέτησε όμως σε θέσεις υφυπουργών μία σειρά βουλευτές που είχαν καλές σχέσεις με τον Σαμαρά, προκειμένου να αποδυναμώσει εκ προοιμίου πιθανό πολιτικό εγχείρημα του πρώην πρωθυπουργού. Επιπλέον δεν άγγιξε τους υπουργούς που προέρχονται από το παλιό εκσυγχρονιστικό στρατόπεδο.
Ανασχηματισμός εσωκομματικής στόχευσης
Ο ανασχηματισμός δεν έχει δομικά χαρακτηριστικά και εξαντλείται στις μετακινήσεις των γνωστών προβεβλημένων υπουργών. Το εάν ο Κωστής Χατζηδάκης επαναφέρει τον συντονισμό του “επιτελικού κράτους” και την αποτελεσματικότητα του κυβερνητικού σχήματος, είναι αμφίβολο και σε κάθε περίπτωση ζητούμενο. Η αναβάθμισή του όμως σε θέση αντιπροέδρου της κυβέρνησης, αποτελεί πρόκριμμα για την στάση του Κυριάκου, όταν ανοίξει η διαδοχή. Επιπλέον δείχνει να την επισπεύδει και πυροδοτεί τα σχετικά σενάρια. Παράλληλα συνιστά παραδοχή της αναποτελεσματικότητας των μέχρι τώρα υπευθύνων για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου κυρίως του Άκη Σκέρτσου ο οποίος παραμένει αλλά υποβαθμισμένος.
Ο ανασχηματισμός ενώ είναι προνομία του πρωθυπουργού στην προκειμένη περίπτωση κατέδειξε την αποδυνάμωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος μπήκε σε διαπραγμάτευση με τους υπουργούς του. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Κυριάκου Πιερρακάκη. Ο πρωθυπουργός τον ήθελε στην θέση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Ο κ. Πιερρακάκης αρνήθηκε, προφανώς για να μην μπει στο κάδρο των Τεμπών. Ενώ όμως την περασμένη Τρίτη από το Μέγαρο Μαξίμου διέρρευσε ότι «όποιος δεν θέλει θα πάει σπίτι του», τελικά ο πρωθυπουργός τον αναβάθμισε στο υπουργείο Οικονομικών.
Παρόμοιες αρνήσεις δέχθηκε ο Μητσοτάκης από τον Νίκο Δένδια – δέχθηκε να αφήσει το υπουργείο Αμύνης μόνο για το Εξωτερικών ή το Οικονομικών – αλλά και από άλλους υπουργούς που επίσης αρνήθηκαν “καυτά” χαρτοφυλάκια, όπως το Πολιτικής Προστασίας ενόψει ενός ακόμη δύσκολου καλοκαιριού.
Θεωρητικά θα μπορούσε να είναι ένας δομικός ανασχηματισμός με περιορισμό των υπουργείων και μείωση του θηριώδους σχήματος των 62 προσώπων. Η σκέψη, σύμφωνα με πληροφορίες, κατατέθηκε σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να δοθεί η εντύπωση μίας βαθύτερης μεταρρύθμισης. Για να απορριφθεί όμως, δίχως περαιτέρω σκέψη, περίπου σαν κακόγουστο ανέκδοτο. Ο λόγος είναι διπλός: αφενός η μείωση των υπουργείων και των προσώπων απαιτεί μακρόχρονη προετοιμασία στο πεδίο της κρατικής διοίκησης – δηλαδή ουσιαστική μεταρρύθμιση – που στα έξι χρόνια ο Μητσοτάκης δεν έχει προωθήσει. Ο δεύτερος είναι ότι η μείωση του αριθμού των υπουργών και υφυπουργών θα αύξανε τις εσωκομματικές δυσαρέσκειες μεταξύ την βουλευτών.
Με τον ανασχηματισμό ο πρωθυπουργός εξάντλησε και την τελευταία κίνηση που είχε στην φαρέτρα του για να ανασκευάσει έστω στο επικοινωνιακό πεδίο την εικόνα της κυβέρνησης που είναι σε αποδρομή. Σε μία κυβέρνηση που έχει κάνει τον κύκλο της περιθώρια μεγάλων κινήσεων εκ των πραγμάτων δεν υπάρχουν. Ο ανασχηματισμός όμως προκαλεί το ερώτημα για το αν αυτό ήταν το καλύτερο αντικειμενικά δυνατό ή εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πάρει διαζύγιο από την πραγματικότητα όπως του καταλογίζουν οι αρχηγοί της αντιπολίτευσης. Ή όπως έλεγε παλαιός πολιτικός της ΝΔ «μωραίνει κύριος…».