Το “χρυσοπράσινο φύλλο” στη γεωπολιτική σκακιέρα

Και τώρα που επίκειται η νέα άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη, στις 17-18 Μαρτίου, στη Γενεύη, οι ίδιες φωνές της προσαρμογής, κουνάνε το δάκτυλο. Θεωρούν ότι πριν τη σύναξη της Γενεύης, εκ προοιμίου, θα πρέπει να προσέλθει η Λευκωσία αποδεχόμενη κάποια θέματα, που εγείρονται από τουρκικής πλευράς αλλά και τον Διεθνή Οργανισμό. Κι αυτό, την ώρα κατά την οποία στην αντίπερα όχθη, η κατοχική πλευρά, προσέρχεται για να ζητήσει αυτό που επαναλαμβάνει συνεχώς. Δηλαδή την αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας πριν ξεκινήσει διαπραγμάτευση.

Λέγεται πως θα πρέπει, για παράδειγμα, η Λευκωσία να προσέλθει και να δεχθεί ως έχει το Πλαίσιο Γκουτέρες (ποια από τις εκδοχές που κυκλοφόρησαν τότε;). Και να γίνει αποδεκτό, την επόμενη ημέρα θα λυθεί το Κυπριακό; Με τα κεφάλαια που τίθενται, με μια περιγραφή που δείχνει κατεύθυνση, λύνονται όλα ή χρειάζονται συζητήσεις; Κι ασφαλώς χρειάζονται. Ναι, αλλά όποιοι το λένε αυτό, ότι πρέπει να συζητηθούν τα κεφάλαια, στήνονται στον τοίχο και κατηγορούνται ότι “δεν θέλουν λύση”.

Αυτό αναφέρουν εκείνοι που δέχονται την όποια λύση. Είναι αυτοί που νομίζουν πως όταν λένε συνεχώς και χωρίς σκέψη “ναι” σε όλα, θα λυθεί το Κυπριακό. Το γεγονός ότι χρειάζονται δυο “ναι” δεν τους απασχολεί. Ότι θα πρέπει να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα και η λειτουργικότητα μιας συμφωνίας, είναι, για αυτούς, λεπτομέρεια. Έτσι όλα αυτά τα χρόνια, κάποιοι πορεύθηκαν γι αυτό και συσσωρεύτηκαν υποχωρήσεις. Σε σημείο κατά το οποίο κατέστη αγνώριστο το Κυπριακό. Προκαλείται σύγχυση ποιο είναι το θύμα και ποιος ο θύτης. Ποιος πρέπει να μετακινηθεί από τις θέσεις του και ποιος όχι.

Την ίδια ώρα, το Κυπριακό δεν είναι “χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγος”, αλλά ένα διεθνές θέμα, που συνδέεται με ευρύτερες γεωστρατηγικές εξελίξεις. Επηρεάζεται και συνδέεται με την ανακατανομή ισχύος, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Αφορά και τα όσα διαδραματίζονται στην περιοχή αλλά και το ρόλο, που επιδιώκει η κατοχική δύναμη. Ρόλο στο Ουκρανικό και το Μεσανατολικό.

Το τουρκικό πρόβλημα

Αυτά δεν μπορούν να μην λαμβάνονται υπόψη. Γιατί όσο και να θέλουν να πείσουν, το Κυπριακό δεν είναι δικοινοτικό πρόβλημα. Είναι πρόβλημα που προκάλεσε και διατηρεί η Τουρκία. Τουρκικό πρόβλημα πρέπει να ονομάζεται κι όχι Κυπριακό. Άλλωστε εάν ήταν δικοινοτικό και άφηνε η Άγκυρα ελεύθερους τους Τουρκοκύπριους να αποφασίσουν, θα ήταν ήδη λυμένο. Εάν αποχωρούσε, βέβαια, η Τουρκία.

Είναι, λοιπόν, διεθνές θέμα, που συνδέεται με τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται μεμονωμένα και απομονωμένα από το διεθνές περιβάλλον. Η απομόνωση του ζητήματος ευνοεί την Άγκυρα, που θέλει να σβήσει την παράμετρο της κατοχής αναδεικνύοντας μόνο την εσωτερική διάσταση.

Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει από το 2004 ενταχθεί στην ΕΕ. Αυτό πρέπει να επηρεάζει και το περιεχόμενο μιας συμφωνίας για να μπορεί η χώρα να λειτουργεί χωρίς προβλήματα εντός της Ένωσης. Το κοινοτικό κεκτημένο είναι υπεράνω. Πρωτίστως υπεράνω των όποιων προβληματικών, στρεβλωτικών, αντιδημοκρατικών ρυθμίσεων (μέχρι και με κλήρωση αποφάσεων θα επιβάλλονταν και δικαιώματα που θα περνούσαν από “μηχάνημα” μέτρησης “συναισθηματικού δεσμού”).

Ένα σημαντικό εργαλείο, που φαίνεται να επανέρχεται, είναι αυτό των ευρωτουρκικών. Και επανέρχεται με φόντο και τη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, που συζητείται στην Ευρώπη και η Άγκυρα θέλει να είναι μέρος της. Αλλά για να γίνει τούτο, πρέπει να λυθεί το Κυπριακό, το οποίο αφήνει ανοικτό η κατοχική της παρουσία στο νησί. Αυτό αναφέρεται από τη Λευκωσία, που πρέπει να επιμένει μέχρι τέλους για να διαμορφωθούν ευνοϊκές συνθήκες για το Κυπριακό. Για να αναγκασθεί η κατοχική δύναμη να βάλει στη ζυγαριά τους διάφορους σχεδιασμούς της και να αποφασίσει. Να θεωρήσει ότι η συνέχιση της κατοχής ευρωπαϊκών εδαφών κοστίζει, επηρεάζει ευρύτερους σχεδιασμούς της. Τότε, ενδέχεται, θα αλλάξει στάση στο Κυπριακό.