Το σχέδιο Τραμπ για να ελέγξει το θαλάσσιο εμπόριο

Τελευταίο «χτύπημα» είναι η αιφνιδιαστική ανακοίνωση έναρξης μιας έρευνας της Ομοσπονδιακής Ναυτιλιακής Επιτροπής των ΗΠΑ (FMC) για την συλλογή πληροφοριών σχετικά με επτά θαλάσσια στενά περάσματα «για να εντοπίσει τυχόν κανονισμούς, πολιτικές ή πρακτικές που δημιουργούν δυσμενείς συνθήκες στη ναυτιλία», με ανοιχτό το ενδεχόμενο λήψης περιοριστικών μέτρων για πλοία με σημαία αυτών των κρατών.

Μεγάλες δικηγορικές εταιρείες και ναυτιλιακοί αναλυτές προσπαθούν από την Παρασκευή 14/3 να ερμηνεύσουν τη στόχευση της έρευνας. Μια πρώτη γενικότερη εκτίμηση, όπως αποτυπώθηκε στην έγκυρη βρετανική ναυτιλιακή εφημερίδα Lloyd’s List και σε πολλά sites, είναι ότι η έρευνα κατατείνει στην άσκηση μεγαλύτερης πίεσης στον Παναμά, ως ένα από τα επτά περάσματα που μπαίνουν στο «μικροσκόπιο», δεδομένου ότι ο πρόεδρος Τραμπ σε ομιλία του στις 4/3 στο Κογκρέσο επιβεβαίωσε πως «για να ενισχύσουμε περαιτέρω την εθνική μας ασφάλεια, η κυβέρνησή μου θα ανακτήσει τη Διώρυγα του Παναμά». «Την παίρνουμε πίσω», είπε χαρακτηριστικά.

Ανησυχία στη ναυτιλία

Μάλιστα, το NBC News (ανέφερε την Πέμπτη 13/3 ότι ο Τραμπ έδωσε εντολή στον αμερικανικό στρατό να αυξήσει την παρουσία του στον Παναμά και να προτείνει διάφορες επιλογές, από την αύξηση της στρατιωτικής συνεργασίας με τον Παναμά μέχρι, όμως, και τη κατάληψη του διώρυγας με τη βία.

Ωστόσο, άλλοι αναλυτές «βλέπουν» ευρύτερες επιδιώξεις των ΗΠΑ, δεδομένου ότι έχει προηγηθεί η έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης από το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών (USTR) για την επιβολή υψηλών τελών σε πλοία που ανήκουν σε κινέζικες εταιρείες ή είναι κατασκευασμένα στην Κίνα, ένα θέμα που όπως έχει γράψει το SLpress.gr παρακολουθεί στενά ο επιχειρηματικός και ναυτιλιακός κόσμος στην Ελλάδα.

Σε αυτό το πλαίσιο η αμερικανική δικηγορική εταιρεία εξειδικευμένη σε θέματα εμπορίου και ναυτιλίας Sandler, Travis & Rosenberg σε συμβουλευτική ανακοίνωση προς τους πελάτες της ανέφερε ότι «η δράση του FMC φαίνεται να αποτελεί μέρος της προσπάθειας της κυβέρνησης Τραμπ να μειώσει την εξάρτηση των ΗΠΑ από φορτηγά πλοία ξένης ιδιοκτησίας», επισημαίνοντας πάντως ότι: «Η ανακοίνωση του FMC υποδηλώνει ότι οποιαδήποτε τέτοια [ρυθμιστικά] μέτρα [που μπορεί να ληφθούν] θα επηρεάσουν πρωτίστως τα πλοία που είναι νηολογημένα υπό σημαία Παναμά, από τα οποία υπάρχουν επί του παρόντος περισσότερα από 8.000».

Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιοποίησε προ ημερών η Επιτροπή Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου (Committee) τη σημαία του Παναμά φέρουν 300 ελληνόκτητα ποντοπόρα πλοία, 27 λιγότερα από πέρυσι, που αντιστοιχούν στο 7,1% των ελληνόκτητων ποντοπόρων.

Τέλος, αναλυτές, όπως ο πλοίαρχος και συγγραφέας John Conrad εντάσσει τη δράση του FMC σε ένα γενικότερο, στρατηγικό σχέδιο των ΗΠΑ για τον έλεγχο των παγκόσμιων εμπορικών δρόμων, ένα πεδίο, που κατά τον ίδιο, οι ΗΠΑ δεν είχαν επιδιώξει τα προηγούμενα χρόνια να ελέγξουν, με το ενδεχόμενο να ληφθούν μέτρα (απαγορεύσεις προσεγγίσεων κ.λπ) χωρίς προηγούμενο στη παγκόσμια ναυτιλία.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσει και την έναρξη των επιθέσεων εναντίον των Χούθι της Υεμένης, με στόχο να ανοίξει ξανά για τα αμερικάνικα πλοία και το διεθνές εμπόριο το κρίσιμο θαλάσσιο πέρασμα του Bab–el–Mandeb ή αλλιώς η Πύλη των Δακρύων, ένα στενό μεταξύ της Υεμένης στην Αραβική Χερσόνησο και του Τζιμπουτί και της Ερυθραίας στο Κέρας της Αφρικής.

Τι ερευνά η FMC

Η ανακοίνωση, που ενέτεινε την αναστάτωση στη ναυτιλιακή κοινότητα, εκδόθηκε, την Παρασκευή από την Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακής Επιτροπής των ΗΠΑ (FMC) και ανέφερε ότι: «Η Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακή Επιτροπή συλλέγει πληροφορίες σχετικά με επτά διεθνή θαλάσσια περάσματα για να εντοπίσει τυχόν κανονισμούς, πολιτικές ή πρακτικές που δημιουργούν δυσμενείς συνθήκες [για τη] ναυτιλία».

Τα επτά σημεία που εξετάζονται είναι: 1) το πέρασμα της Βόρειας Θάλασσας, 2) η Μάγχη, 3) το Στενό της Μαλάκα, 4) το Στενό της Σιγκαπούρης, 5) το Στενό του Γιβραλτάρ, 6) η Διώρυγα του Παναμά και 7) η Διώρυγα του Σουέζ. Σύμφωνα με το FMC, παράγοντες ανησυχίας σε αυτά τα περάσματα είναι γεωπολιτικές εντάσεις, στρατιωτική δραστηριότητα, κίνδυνοι ασφαλείας, τρομοκρατία, λαθρεμπόριο και παράνομη μετανάστευση, αυξημένη ναυτιλιακή κίνηση και καθυστερήσεις, τελωνειακοί έλεγχοι, περιβαλλοντικοί κίνδυνοι και κανονισμοί.

Το αρχικό στάδιο της έρευνας επικεντρώνεται στον εντοπισμό στοιχείων για κάθε ένα από τα περάσματα. Γι’ αυτό η Επιτροπή έχει ξεκινήσει διαβούλευση, που ολοκληρώνεται στις 13 Μαΐου, αναμένοντας, όπως αναφέρεται στην ίδια ανακοίνωση, «απαντήσεις από ξένες κυβερνήσεις, εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ιδιοκτήτες πλοίων, διαχειριστές, ιδιοκτήτες φορτίων κ.λπ σε έξι συγκεκριμένα ερωτήματα» Καταλήγοντας η Επιτροπή αναφέρει και το νομικό πλαίσιο βάσει του οποίου κινείται.

Η αμερικανική δικηγορική εταιρεία Sandler, Travis & Rosenberg σημειώνεται ότι η νομοθεσία, που επικαλείται η FMC της επιτρέπει να λάβει σειρά μέτρων μεταξύ των οποίων τον περιορισμό των ταξιδιών από και προς τα λιμάνια των ΗΠΑ ή την ποσότητα ή το είδος του μεταφερόμενου φορτίου μέχρι την πλήρη απαγόρευση εκφόρτωσης σε πλοία που φέρουν σημαία μιας χώρας, που θα βρεθεί να έχει παραβιάσει τον Κανονισμό.

Η εταιρεία σημειώνει ότι τα μέτρα θα επηρεάσουν πρωτίστως τη ναυτιλία με σημαία Παναμά. Πάντως, σε ένα πρώτο σχόλιο, που έχει κατατεθεί στη δημόσια διαβούλευση επισημαίνεται ότι εκτός από τον Παναμά, τα υπόλοιπα κράτη που βρίσκονται στο «στόχαστρο» δεν έχουν ισχυρές ναυτιλιακές σημαίες, με εξαίρεση τη Σιγκαπούρη, που ελέγχει περίπου το 6% της συνολικής παγκόσμιας χωρητικότητας νεκρού βάρους ενώ ο Παναμάς ελέγχει το 16,1%. Να σημειώσουμε ότι το SLpress.gr είχε γράψει για τις ομιλίες που είχαν γίνει από γερουσιαστές των ΗΠΑ και έθεταν θέμα λήψης μέτρων κατά της σημαίας του Παναμά.

Είναι προφανές ότι εάν προχωρήσει η λήψη τέτοιων μέτρων αλλά και η επιβολή τελών σε κινέζικα πλοία θα επέλθουν θεαματικές αλλαγές στην παγκόσμια ναυτιλία. Πολύ περισσότερο εάν όπως διατυπώνεται όλο και πιο συχνά μπουν στο «στόχαστρο» και άλλα λιμάνια, όπως ο Πειραιάς ή τερματικοί σταθμοί που βρίσκονται υπό κινέζικο έλεγχο σε διάφορα κράτη….