Τι δεν κάνει η Ελλάδα για τη διπλωματική επίθεση της Τουρκίας
27/03/2025
Στην παρούσα χρονική περίοδο και μετά την εκλογή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ συμβαίνουν τραγικά γεγονότα τόσο στο οικονομικό τομέα όσο και στο γεωστρατηγικό, που επηρεάζουν άμεσα την Ελλάδα. Ας τα δούμε λοιπόν ένα προς ένα για να προκύψει κάποιο συμπέρασμα που μας αφορά:
Έχουμε την φυλάκιση του Δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου για δήθεν διαφθορά από το καθεστώς Ερντογάν. Ο οποίος θεωρείται ως ο επικρατέστερος πρόεδρος της Τουρκίας στις επόμενες τουρκικές προεδρικές εκλογές. Έχουμε μία απαράδεκτη κατάσταση τελείως αντιδημοκρατική, και αυτό προκύπτει από την οργή του λαού που ξεχύθηκε στους δρόμους να φωνάξει για ελευθερία στις περισσότερες τουρκικές πόλεις. Αυτή η συμπεριφορά του Ερντογάν είναι παρόμοια με αυτή του Πούτιν, να εξουδετερώνει τους δημοφιλείς στο λαό πολιτικούς του αντιπάλους, ώστε να παραμείνει μέχρι να αποβιώσει πρόεδρος στην Τουρκία.
Το περίεργο της υπόθεσης, παρά τα όσα συμβαίνουν στη Τουρκία, είναι ότι οι ΗΠΑ φαίνεται ότι υποστηρίζουν τον Ερντογάν αν λάβουμε υπόψη μας την ανακοίνωση που εξέδωσαν. Και καλά ο Τραμπ που δεν ενδιαφέρεται για δημοκρατία, οι Ευρωπαίοι που έχουν “ θεό την δημοκρατία” είδατε κάποια σοβαρή αντίδραση; Εκτός από κάποιες χλιαρές ανακοινώσεις τις Γαλλίας, της Γερμανίας και της ΕΕ;
ΕΕ και Τουρκία
Eίχαμε στο Λονδίνο την συνάντηση πολλών ηγετών της ΕΕ και όχι μόνο, με πρωτοβουλία του Βρετανού Πρωθυπουργού Κιρ Στράμερ. Όπου συγκροτήθηκε η λεγόμενη “ συμμαχία των προθύμων” με κύριους παίκτες την Μ. Βρετανία, την Γαλλία, την Ουκρανία, την Πολωνία, την Τουρκία και άλλες χώρες. Όπου μεταξύ των άλλων αποφασίστηκε ότι η εν λόγω συμμαχία, θα υπερασπιστεί την Ουκρανία αμυντικά και θα εγγυηθεί την ειρήνη με την συμμετοχή στρατιωτικού προσωπικού. Στην εν λόγω σύσκεψη συμμετείχαν (που έχει μεγάλη σημασία) ο πρόεδρος της Γαλλίας, ο Καγκελάριος της Γερμανίας, οι πρωθυπουργοί της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Σουηδίας, του Καναδά, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ και ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας.
Στις 15 Μαρτίου, είχαμε πάλι με πρωτοβουλία του Βρετανού πρωθυπουργού τηλεδιάσκεψη της “συμμαχίας των προθύμων” με την παρουσία 25 ηγετών, μεταξύ αυτών και ο πρόεδρος της Τουρκίας. Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει δηλώσει ότι η Τουρκία επιθυμεί και μπορεί να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια με την συμμετοχή στρατιωτικής δύναμης και υλικοτεχνικής υποδομής. Και δεν σταματά να διακηρύσσει σε κάθε ευκαιρία το αίτημα της Τουρκίας για ένταξή της στην ΕΕ, λόγω της μεγάλης στρατιωτικής δύναμης που διαθέτει, εξασφαλίζοντας τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Είχαμε την πενταμερή άτυπη σύσκεψη για το Κυπριακό στη Γενεύη χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, με το ενδεχόμενο της επανάληψης τον Ιούλιο. Είχαμε την απόφαση της Γαλλίας για παράδοση των βλημάτων αέρος-αέρος meteor στη Τουρκία, βλήματα που μπορούν να εγκατασταθούν στα αεροσκάφη Rafale και Eurofighter που θα προμηθευτεί η Τουρκία. Υπόψη ότι τα βλήματα αυτά έχουν ταχύτητα περίπου 4 Mach (περίπου 4900 km/h), με ελιγμούς έως και 12g και βεληνεκές 200 km. Όπως αντιλαμβάνεστε, αν αυτό το οπλικό σύστημα το διαθέτουν τα 40 τουρκικά Eurofighter, τότε παύει να υπάρχει η υπεροχή μας στον αέρα.
Παρατηρούμε ότι παρά τις αντιδράσεις της Ελληνικής κυβέρνησης προς την Γαλλία και συγκεκριμένα του Πρωθυπουργού και του υπουργού της Εθνικής Άμυνας, η Γαλλία δεν έχει κάνει τουλάχιστον προς το παρόν πίσω στην αρχική της θέση, παρά την αμυντική συμφωνία που έχει υπογραφεί μεταξύ των δύο χωρών. Ωστόσο, από ό,τι προκύπτει από δημοσιογραφικές πηγές, οι συνομιλίες μεταξύ μας συνεχίζονται για το εν λόγω θέμα, όπως και η πολυεπίπεδη συνεργασία μας στον επιχειρησιακό και κατασκευαστικό ναυτικό τομέα. Η Αθήνα φαίνεται θυμωμένη για την Γαλλική στάση. Προφανώς δεν είναι τυχαία η επίσκεψη του Γάλλου Υπουργού Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνί στις 14 Απριλίου με τον Έλληνα Υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια.
Έχουμε το πάγωμα της ηλεκτρικής σύνδεσης μεταξύ Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ, όπου η Αθήνα ζήτησε την συνεργασία του Ισραήλ για να ξεπεραστούν τα προβλήματα λόγω της τουρκικής ναυτικής επιχειρησιακής παρέμβασης. Πιθανολογώ ότι αυτό το θέμα θα συζητηθεί κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Γάλλου Υπουργού Άμυνας στην Αθήνα, καθώς και κατά την διάρκεια της επικείμενης επίσκεψης του Μητσοτάκη στο Ισραήλ. Όπως και να έχει η ιστορία αυτή, αποδείχθηκε αγαπητέ κ. Γεραπετρίτη ότι η Ελλάδα αδυνατεί να αναλάβει μόνη της το ρίσκο συνέχισης του έργου μεταξύ Κρήτης- Κύπρου, λόγω των εμποδίων που προβάλλει η Άγκυρα. Αυτή είναι η πραγματικότητα και ας την κρατήσουμε! Ποιοι είναι οι λόγοι; Γνωρίζουμε…καλύτερα όμως να μας απαντήσει ο κ. Γεραπετρίτης.
Τι έχει κατά νου ο Τραμπ
Είχαμε την επίσκεψη του τούρκου Υπουργού των εξωτερικών Χακάν Φιντάν στις ΗΠΑ, όπου συναντήθηκε με τον ομόλογό του Υπουργό των εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο. Η ατζέντα των συζητήσεων ήταν η άρση των Αμερικανικών κυρώσεων CAATSA κατά της Τουρκίας, η επιστροφή αυτής στο πρόγραμμα συμπαραγωγής και προμήθειας των αεροσκαφών F-35, και η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την προμήθεια των kits για την αναβάθμιση των τουρκικών αεροσκαφών F-16 σε viper.
Δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα από την συνάντηση αυτή, ωστόσο από δημοσιογραφικές πηγές, φαίνεται ότι οι δύο πλευρές εξέφρασαν την πολιτική τους βούληση να αρθούν τα εμπόδια στη συνεργασία στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας και ότι θα πραγματοποιηθούν τεχνικές συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών για την επίλυση των υφισταμένων προβλημάτων. Αν προκύψει θετικό αποτέλεσμα για την Τουρκία για τα F-35, θα εκπλαγώ, κυρίως λόγω Ισραήλ που είναι αντίθετο σ’ αυτή την συμφωνία για γεωστρατηγικούς και αμυντικούς λόγους.
Εκτός και αν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει στο μυαλό του να συμβάλει στην συμφιλίωση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, που δεν αποκλείεται, δεδομένου ότι ο πρόεδρος Τραμπ μας έχει συνηθίσει στις εκπλήξεις. Είναι ένα σοβαρό θέμα που ενδεχομένως αυτός είναι ο ουσιαστικός λόγος της συνάντησης Μητσοτάκη-Νετανιάχου στο Ισραήλ. Η συνάντηση στο Ριάντ μεταξύ των Αντιπροσωπειών των ΗΠΑ-Ρωσίας -Ουκρανίας, φαίνεται από τις πρώτες ανακοινώσεις- αντιδράσεις ότι ο Πρόεδρος Τραμπ θέτει βήμα-βήμα τα θεμέλια για ειρήνη στην Ουκρανία, χωρίς προς το παρόν να υπολογίζει τους “τζαμπατζήδες” Ευρωπαίους.
Το αφήγημα της “λευκής βίβλου” για την Ουκρανία που περιλαμβάνει επενδύσεις 800 δις. ευρώ για την ευρωπαϊκή άμυνα, που μπορεί γρήγορα να διαθέσει 150 δις. ευρώ στα κράτη- μέλη υπό δανείων. Όπως και η ευελιξία που δίνεται στα κράτη-μέλη της λεγόμενης “ρήτρας διαφυγής” να ξοδέψουν δηλαδή περισσότερα χρήματα για την άμυνα, χωρίς να παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες που περιορίζουν το όριο του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ. Αν και η ελληνική αμυντική βιομηχανία βρίσκεται στο ναδίρ, ίσως υπάρχουν ακόμη κάποια παράθυρα ανοιχτά στους τομείς της ναυπήγησης πολεμικών πλοίων και της ανασυγκρότησης της ΕΑΒ με στρατηγικό επενδυτή.
Η επιθυμία της Τουρκίας για εμπλοκή της στην ευρωπαϊκή άμυνα, που περιλαμβάνει την αρχιτεκτονική ασφάλειας, την αμυντική βιομηχανία και τους εξοπλισμούς είναι ένα σοβαρό θέμα, που είναι αντίθετο με τα εθνικά μας συμφέροντα.
Απαιτείται τόλμη και θάρρος
Συμπέρασμα: Όπως αντιλαμβάνεστε από τα παραπάνω, παρότι η Τουρκία διαθέτει μία αντιδημοκρατική απαράδεκτη κυβέρνηση, παρά ταύτα ο πρόεδρος Ερντογάν έχει καταφέρει να είναι ο κύριος συνομιλητής και να διεκδικεί ενεργό συμμετοχή για τα παγκόσμια γεγονότα με τις ΗΠΑ, την Ρωσία, την Ουκρανία, την Μεγάλη Βρετανία, την Γαλλία και την ΕΕ, υπερασπίζοντας με τον καλύτερο τρόπο τα τουρκικά συμφέροντα. Η Ελλάδα απούσα παρακολουθεί τις εξελίξεις χωρίς ουσιαστική αντίδραση γι’ αυτά που συμβαίνουν στα ελληνοτουρκικά.
Η λεγόμενη “συνεργασία των προθύμων” βλέπουν ως εχθρό την Ρωσία, και δεν τους ενδιαφέρουν αυτά που συμβαίνουν στο Αιγαίο και στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η ΕΕ έχει αποδείξει ότι βρίσκεται στρατηγικά σε αδιέξοδο αφού δεν διαθέτει τα οικονομικά κονδύλια για την άμυνα, ούτε είναι ικανή να προστατέψει τα συμφέροντα των κρατών-μελών της, λόγω της πολυφωνίας, των αντίθετων απόψεων και συμφερόντων. Αυτός είναι και ο λόγος που ο πρόεδρος Τραμπ δεν τους λαμβάνει υπόψη του.
Επομένως, η Ελλάδα αν και ανήκει στην ΕΕ οφείλει να διατηρήσει πολύ στενές επαφές με τις ΗΠΑ, ανεξάρτητα του αλλοπρόσαλλου χαρακτήρα του προέδρου Τραμπ για να διασφαλίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Να πάψει να είναι το καλό παιδί της ΕΕ, αναδύοντας δυναμικά την αναθεωρητική τακτική της Τουρκίας. Να πάρει αρνητική θέση η κυβέρνηση σε κάθε πρόταση της ΕΕ που θα εξυπηρετούν τα τουρκικά συμφέροντα σε βάρος της Ελλάδας. Με Casus Belli-Τουρκολυβική συμφωνία σε ισχύ και την κατάληψη του 39% της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν είναι δυνατόν να επιστρέψουμε την αμυντική προσέγγιση της Τουρκίας στην ΕΕ. Η ελευθερία απαιτεί τόλμη και θάρρος σε κρίσιμες περιόδους, και εκτιμώ ότι είναι η κατάλληλη περίοδος.
O Γιώργος Σπ. Τσιτσιλιάνος είναι Μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου των Δημοκρατών