Ακτινογραφώντας την ομιλία Μητσοτάκη για την άμυνα

Ξεκινώντας από το τελευταίο, ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να είχε αποφύγει να ανεβάσει τους τόνους στην βασική του ομιλία και να το πράξει στη δευτερολογία, ενώ θα είχε εκδηλωθεί το μαζικό πυρ από την αντιπολίτευση. Ποιες πολιτικές δυνάμεις ψήφισαν τα προγράμματα SAGE και ReArm στο Ευρωκοινοβούλιο και ποιοι όχι… Το δε «ας βγάλει, λοιπόν, ο καθένας τα συμπεράσματά του για το ποιοι είναι οι πατριώτες στην πράξη και ποιοι οι πατριώτες στα λόγια», μπορούσε να έχει αποφευχθεί.

Η επιλογή του αυτή κρίνεται ως ατυχής, καθώς νόθευσε το αμιγώς “αμυντικό-τεχνοκρατικό” περιεχόμενο της παρέμβασης και έμμεσα νομιμοποίησε εκ των προτέρων τη σφοδρότητα των πυρών που δέχθηκε. Προφανώς, το Μαξίμου έκρινε ότι η συγκεκριμένη επιλογή θα προσπορίσει περισσότερα πολιτικά οφέλη. Εμφανής ήταν η προσπάθεια να προβάλει το προφίλ ενός Ευρωπαίου πολιτικού, με βασικό σημείο αναφοράς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία.

Είναι άγνωστο εάν αυτό σχετίζεται με σενάρια πολιτικών εξελίξεων στο εσωτερικό της χώρας. Η αναφορά νόθευσε κάπως την εικόνα και το γεωπολιτικό μήνυμα που εξέπεμψε η συνάντηση με το Νετανιάχου, τουλάχιστον προς την Ουάσινγκτον. Μπορεί να απηχούσε την πραγματικότητα, όμως, αναφορές του τύπου «η αμυντική αντίληψη της νέας ηγεσίας των ΗΠΑ φαίνεται να διαφοροποιείται σε σχέση με τον ρόλο του ΝΑΤΟ», είναι βέβαιο ότι επισημάνθηκαν από τις ξένες πρεσβείες στην Αθήνα. Εάν δεν ήταν σκόπιμη ενέργεια, ίσως θα μπορούσαν να έχει επιλεγεί πιο γενικόλογη φρασεολογία.

Επίσης, η επικριτική για τους αντιπάλους της κυβέρνησης αναφορά στους υδρογονάνθρακες κατά τη δευτερολογία του, επιχείρησε να συγκαλύψει το ότι η περασμένη δεκαετία είναι γεμάτη από πολιτικά λόγια και έργα, που δεν απείχαν και πολύ από μια… “ευγενική σύσταση” προς τις ενδιαφερόμενες εταιρίες να πάνε “στην ευχή της Παναγίας”!

Ωστόσο, εάν κάτι θα μπορούσε να αλλάξει δραστικά τα δημοσιονομικά δεδομένα της χώρας, επηρεάζοντας και τα περιθώρια υλοποίησης εξοπλισμών, είναι η εμπλοκή των ExxonMobil και Chevron στην αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, ενώ συνεπάγεται ισχυρή στήριξη στα ελληνικά νόμιμα συμφέροντα. Κάλλιο αργά παρά ποτέ…

Εντύπωση προκάλεσε και η αναφορά στους δασμούς που «απειλούν συνολικά τις παγκόσμιες διεθνείς οικονομικές σχέσεις», καθώς επίσης και σε άλλες διαφαινόμενες αλλαγές στην πολιτική των ΗΠΑ, στο πλαίσιο της αιτιολόγησης των ελληνικών πρωτοβουλιών στον τομέα του επανεξοπλισμού. Πέραν της θεμιτής αντίθεσης, θα μπορούσε να ερμηνευθεί και ως έμμεση επιβεβαίωση του ότι επί χρόνια η Ελλάδα επιζητούσε να της επιλύσουν τα προβλήματα ασφαλείας άλλοι. Κι αυτό αφορά το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων που έχουν κυβερνήσει τη χώρα.

Οι θετικές αναφορές στην ομιλία Μητσοτάκη

Η ομιλία του πρωθυπουργού εμπεριείχε αναμφισβήτητα και θετικές αναφορές:

1. «Η προάσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας δεν μπορεί να χρηματοδοτείται παρά μόνο από ανθεκτικά δημόσια ταμεία… η δημοσιονομική ευρωστία γίνεται καθοριστικός μοχλός και επιτελεί καθοριστικό ρόλο για μια αποτελεσματική εθνική θωράκιση».
2. «Το παλαιότερο δίλημμα, το οποίο το ακούγαμε συχνά κυρίως από την αριστερά, “κανόνια ή βούτυρο”, αποδεικνύεται ένα δίλημμα το οποίο είναι σαθρό αλλά και επικίνδυνο, ιδίως σήμερα… πώς είναι δυνατόν όλα αυτά να εδραιώνονται χωρίς μια ισχυρή οικονομία;… Οι επενδύσεις στις αμυντικές μας δυνατότητες είναι επενδύσεις στην κυριαρχία μας, επενδύσεις που αφορούν την προστασία της εθνικής αξιοπρέπειας… πρωτοβουλίες που ισχυροποιούν την ελληνική διπλωματία».
3. «Να επενδύσουμε στην υποστήριξη οπλικών συστημάτων, για τα οποία ο Έλληνας φορολογούμενος είχε δαπανήσει δισεκατομμύρια… [χωρίς] να υπάρξουν πόροι για τις απαραίτητες συμβάσεις υποστήριξης αυτών των οπλικών συστημάτων, τα λεγόμενα “follow on support”» και ότι αυτό συνιστά «στοιχειώδη σεβασμό στα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων».
4. Η συμφωνία είναι εύκολη και με την ανάγκη να εξασφαλιστεί «εγχώρια προστιθέμενη αξία… για να μπορέσει να “χτίσει” μια εύρωστη, μία δυναμική εγχώρια αμυντική βιομηχανία».
5. Θετική, καταρχήν, ήταν και η γενική διαπίστωση της ανάγκης «για την αναδιάταξη των δυνάμεών μας, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε εκείνες τις δυνάμεις εκεί όπου πρέπει να τις έχουμε και να έχουμε ικανοποιητικές διαθεσιμότητες». Όμως, τα πρώτα δείγματα από την εφαρμογή της πρωτοβουλίας, είναι το λιγότερο εξόχως προβληματικά (“Ατζέντα 2030”: Σύνταγμα στη… Μεσογείων και νέα ταξιαρχία στο Βόλο”).
6. Αναμφισβήτητα σε σωστή κατεύθυνση κινείται και η δημιουργία “Γραμματείας Εθνικής Ασφάλειας”, καθώς αποτελεί το πρώτο βήμα στη δημιουργία Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας. Το συνέδεσε βέβαια με την παρακολούθηση των υβριδικών απειλών και είπε πως θα βρίσκεται δίπλα στο υπουργείο Άμυνας, αν και οι τομείς εμπλοκής θα καθοριστούν επίσημα. Χρήζει όμως διευκρίνισης η μέθοδος στελέχωσης της Γραμματείας… Η πεπατημένη των “δικών μας παιδιών”, τόσο κομματικά όσο και στο επίπεδο των αντιλήψεων, θα ευτέλιζε τη Γραμματεία στην εξασφάλιση τεχνοκρατικού-νομιμοποιητικού μανδύα, σε υφιστάμενες στερεοτυπικές πεποιθήσεις των κρατούντων…

Οι αρνητικές αναφορές

H ονομαστική αναφορά του κ. Μητσοτάκη στα οπλικά συστήματα αιχμής που προμηθεύτηκαν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, περιείχε ανακρίβειες και βολικές μισές αλήθειες. Για την υπόθεση των P-3B Orion, την οποία για πολιτικούς λόγους ανακάλυψε πρόσφατα η κυβέρνηση, έχει ξεχαστεί ότι το πρόγραμμα είχε εγκριθεί για πρώτη φορά από το ΚΥΣΕΑ επί κυβέρνησης ΝΔ. παρότι πέρασε ξανά επί ΣΥΡΙΖΑ. Κατά συνέπεια, το να απεκδύεται κάθε ευθύνης για το ότι με την επιλογή αυτή ενταφιάστηκε η προ δεκαετίας αναβάθμιση των MEKO 200HN ή εναλλακτικά, η συντήρηση του κατακρεουργημένου στόλου των υπέρ-πολύτιμων μαχητικών Mirage, δεν ευσταθεί.

Επίσης, ο πρωθυπουργός ομολόγησε έμμεσα ότι οι προτάσεις σε συνεργασία με τον Πολωνό ομόλογό του για την εξασφάλιση ευρωπαϊκής χρηματοδότηση ενιαίας ευρωπαϊκής αντιπυραυλικής ασπίδας από επιδοτήσεις και όχι δάνεια, δεν τελεσφόρησε. Αυτό όμως το χρησιμοποίησε ως εισαγωγή για να περάσει στην ουσία: «Αν θέλουμε να πάμε να αγοράσουμε νέα συστήματα Patriot, πιστεύω… ότι θα χρειαστούμε τέσσερα με πέντε χρόνια για να μπορέσουμε να [τα] προμηθευτούμε γιατί δεν υπάρχει η παραγωγική δυνατότητα. Οι ευρωπαϊκές δυνατότητες είναι περιορισμένες, το Ισραήλ είναι μία χώρα με την οποία έχουμε μία στρατηγική συμμαχία και ενδεχομένως μπορεί πιο γρήγορα να μας παρέχει τέτοιες δυνατότητες».

Το ερώτημα που εγείρεται είναι η σκοπιμότητα αναφοράς στους Patriot! Αποτελούσε δικαιολογία με αποδέκτη την Ουάσινγκτον ότι δεν θα τα επιλέξει; Ή μήπως θέλει να τα αντικαταστήσει και αυτά (π.χ. με David’s Sling); Το ότι το Ισραήλ διαθέτει εξαιρετικά ανταγωνιστικές λύσεις που είναι απόλυτα συμβατές και με την προοπτική εμπλοκής ελληνικών αμυντικών βιομηχανιών, δεν ακυρώνει την ανάγκη αναβάθμισης των Patriot αν παραμείνουν στο οπλοστάσιο! Διότι είναι τουλάχιστον περίεργο να αναφέρεται σε “θόλους” μέσω προμηθειών δισεκατομμυρίων, ενώ οι Patriot PAC-2 που ήδη βρίσκονται στο οπλοστάσιο, όχι μόνο είναι ξεχασμένοι επί δεκαετίες, αλλά και να μην διαθέτουν καν δυνατότητες αντιμετώπισης βαλλιστικών απειλών (PAC-3)!

Τώρα ανακάλυψαν τα drones!

Άλλη μια εξόχως προβληματική αναφορά, επικεντρώνεται στη σύγχρονη “καραμέλα” περί αλλαγής του πολέμου, ως βασικό δίδαγμα του μετώπου στην Ουκρανία. Είναι όμως αστείο μια χώρα που έχει ως βασική απειλή εθνικής ασφαλείας την Τουρκία, να παριστάνει ότι χρειάστηκε την Ουκρανία για να αντιληφθεί την απειλή των drones! Η μαζική επένδυση της γειτονικής χώρας στα μη επανδρωμένα αεροχήματα μετράει ήδη δεκαετίες, ενώ την κάλυπτε συστηματικά ο ειδικός Τύπος. Εάν δεν έχει επισημανθεί στον πρωθυπουργό από τους καθ’ ύλην αρμόδιους, ότι την εν λόγω απειλή η χώρα την μελετά και την αντιμετωπίζει πολύ πιο πριν από το ουκρανικό μέτωπο, απαιτούνται σοβαρές παρεμβάσεις και αλλαγές.

Καταληκτικά, οι πολλαπλές αναφορές από επίσημα χείλη στην αποτροπή καταντούν φαιδρές. Το να περιγράφει το πρωθυπουργός την Ελλάδα ως «μια χώρα με μεγαλύτερες φιλοδοξίες  –τονίζω– όχι επιθετικές αλλά σταθερά αποτρεπτικές», υπονομεύει την ασφάλειά της και συνιστά κακέκτυπο δόγματος, το οποίο στην πράξη δεν υφίσταται. Πιθανώς από κεκτημένη ταχύτητα να πιστεύουν στο Μαξίμου ότι τέτοιες αναφορές επιβεβαιώνουν τον χαρακτήρα της Ελλάδας ως φιλειρηνικού κράτους. Όμως, συνιστούν επικίνδυνες ανοησίες οι αναφορές για στρατιωτικές δυνατότητες που είναι… μη επιθετικές και «σταθερά αμυντικές»!

Χωρίς να υπεισέλθει η συζήτηση στην απεμπόληση της δυνατότητας προληπτικού πλήγματος της –ποσοτικά τουλάχιστον– πιο αδύνατης πλευράς μιας δυνητικής σύγκρουσης. Θα έπρεπε να υπάρχει συναίσθηση των συνεπειών της εκ προοιμίου αυτοδέσμευσης της χώρας για το τι θα πράξει σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση. Από μόνη της, τέτοια αναφορά διευκολύνει για τον αντίπαλο την ανάληψη στρατιωτικής δράσης! Πέραν του ότι ήδη έχει απόλυτο πλεονέκτημα στην επιλογή τόπου και χρόνου. Πέραν του δεδομένου ποσοτικού…

 

---

 

Σε συνεργασία με το defencepoint