Γιατί είναι λάθος ο μαθηματικός τύπος του Τραμπ για τον καθορισμό των δασμών

Στη συνέχεια ο πρόεδρος Τραμπ επέβαλε δασμούς 50% +21% στη Κίνα, δηλαδή σύνολο 125 %, και η Κίνα επιτέθηκε στις ΗΠΑ με σύνολο δασμών 84%, και δεν γνωρίζουμε πως θα αντιδράσει στη συνέχεια. Η δε ΕΕ επιτέθηκε στις ΗΠΑ χαλαρά με δασμούς 25%, αξίας 21 δισ. ευρώ για ορισμένα προϊόντα.

Η επιβολή των δασμών Τραμπ σε 85 χώρες στηρίχθηκε σε ένα μαθηματικό τύπο, που δεν δικαιολογεί τόσο υψηλούς δασμούς. Ωστόσο στη συνέχεια ο Τραμπ πάγωσε για τρεις μήνες τους δασμούς σε 75 χώρες που ήρθαν σε επαφή για συνομιλίες με τις ΗΠΑ. Και αμέσως είδαμε μία κατακόρυφη άνοδο των χρηματιστηρίων σε αντίθεση με το “κραχ” των προηγουμένων ημερών. Θέλω να πιστεύω ότι μεταξύ των 75 χωρών είναι και η Ελλάδα, που θα ήταν μία θετική εξέλιξη για την ελληνικά προϊόντα. Ας πάρουμε μία γεύση του μαθηματικού τύπου του Τραμπ που γίναμε όλοι θεατές:

Δτi = [Xi – Mi]÷[ ε×φ× Mi], όπου
i = 1,2,3, … που αντιστοιχούν στις χώρες.
Όπου Δτi: το νέο δασμολογικό ποσοστό, για την εξισορρόπηση των διμερών ελλειμμάτων σύμφωνα με την λογική Τραμπ.
Χi: οι συνολικές εξαγωγές σε $ μιας χώρας στις ΗΠΑ
Μi: οι συνολικές εισαγωγές σε $ μιας χώρας με τις ΗΠΑ
ε: η ελαστικότητα της ζήτησης εισαγωγών ως προς τις τιμές
φ: η ελαστικότητα των τιμών ως προς τους δασμούς.

Και τι σημαίνει η ελαστικότητα ζήτησης (ε) ως την τιμή; Μετράει την ευαισθησία της ζητούμενης ποσότητας ενός αγαθού σε μία μεταβολή της τιμής του. Δηλαδή: ε = ( ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας) ÷ (ποσοστιαία μεταβολή της τιμής).

Και τι σημαίνει η ελαστικότητα των τιμών ως προς τους δασμούς φ = (ποσοστιαία μεταβολή των τιμών)÷ ( ποσοστιαία μεταβολή των δασμών).

Το πρόβλημα του μαθηματικού τύπου

Γιατί έχει σφάλμα ο μαθηματικός τύπος; Ο λόγος είναι ότι έχει θέσει την ελαστικότητα (ε) με τον ελάχιστο συντελεστή 0.25 που είναι μικρότερος και από το αγαθό του ψωμιού, αντί να βάλει ένα συντελεστή κοντά στο 1 πχ 0.945 που είναι η μέση τιμή ελαστικότητας των αγαθών, και την ελαστικότητα φ με ένα συντελεστή κοντά στο 3,8 που είναι επίσης μικρός, που έχει ως αποτέλεσμα το γινόμενο ε×φ να είναι κοντά στην μονάδα, και επομένως ο παρονομαστής μικραίνει και τελικά το δασμολογικό ποσοστό να αυξάνεται.

Όπως αντιλαμβάνεστε αυτός ο μαθηματικός τύπος δεν είναι αξιόπιστος, δεδομένου ότι δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη πολλούς παραμέτρους που επηρεάζουν τις επιπτώσεις των δασμών στην ζωή των καταναλωτών λόγω της αύξησης του κόστους των προσφερομένων αγαθών στις ΗΠΑ.

Ουσιαστικά ο Τραμπ ήθελε κατά κύριο λόγο να χτυπήσει εμπορικά την Κίνα και την Ινδία γιατί με αυτές παρουσιάζει τα μεγάλα εμπορικά ελλείμματα, και κατά δεύτερο λόγο την ΕΕ λόγω των μεγάλων ελλειμμάτων κυρίως στα βιομηχανικά προϊόντα, όπως αυτοκίνητα και ανταλλακτικά.

Ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ-ΕΕ θα οδηγήσει στην αύξηση του πληθωρισμού, και στην ύφεση ιδιαίτερα των μεγάλων οικονομιών, και αυτές θα επηρεάσουν στη συνέχεια τις μικρές οικονομίες όπως την δική μας. Η λογική των αντιποίνων της ΕΕ προς τις ΗΠΑ εκτιμώ ότι θα οδηγήσει σε μία σειρά αλυσιδωτών οικονομικών αντιδράσεων με αρνητικά αποτελέσματα. Αυτός είναι ο λόγος που η ΕΕ επιμένει παρά των δασμών του 25% σε ορισμένα προϊόντα, να έρθει σε επαφή με τις ΗΠΑ, ώστε να βρεθεί μία λογική συμφωνία που θα είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές.

Λογικά η ΕΕ οφείλει να προσπαθήσει μέσω των συνομιλιών να μειώσει το ποσοστό των δασμών τουλάχιστον στα βιομηχανικά ευρωπαϊκά προϊόντα. Ωστόσο αν διατηρηθούν οι δασμοί στο 39%, που επιβλήθηκαν κυρίως για τα ευρωπαϊκά βιομηχανικά αγαθά, που πλήττουν κυρίως Γερμανία-Βρετανία-Γαλλία και Ιταλία, αυτοί οι δασμοί θα χτυπήσουν και τα ελληνικά προϊόντα που κατευθύνονται στις ΗΠΑ.

Δασμοί και ελληνικές εξαγωγές

Οι δασμοί του 39% για τα ελληνικά αγαθά, όπως τα τυριά, το λάδι, οι ελιές, τα ψάρια θα δημιουργήσουν μεγάλες δυσχέρειες και προβλήματα στην ελληνική παραγωγή. Ας μην ξεχνάμε με στοιχεία του 2023 οι ελληνικές εξαγωγές έφεραν τις ΗΠΑ στην 5η θέση κατάταξης των χωρών που εισάγουν ελληνικά προϊόντα. Οι εξαγωγές της εγχώριας βιομηχανίας μας προς τις ΗΠΑ εκτιμώνται σε 2,2 δισ. ευρώ το 2024, ενώ οι εισαγωγές σε 1,7 δισ. ευρώ.

Το εμπορικό πλεόνασμα διαμορφώθηκε κοντά σε 452 εκ. ευρώ το 2024, και 606 εκ. ευρώ το 2023 (-25,5%), που αντιστοιχεί σύμφωνα με τον μαθηματικό τύπο του Τραμπ σε δασμό 20% για την Ελλάδα που είναι σχεδόν το ήμισυ του 39% που επέβαλε ο Τραμπ στην ΕΕ. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί πρέπει η Ελλάδα να πληρώσει το κόστος των δασμών για χάριν των μεγάλων βιομηχανικών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Η λογική λέει ότι οφείλουμε να προστατέψουμε αυτές τις λίγες εξαγωγές μας αν τις συγκρίνουμε με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και επομένως οφείλουμε να μεθοδεύσουμε σε συνεννόηση με την ΕΕ και με άλλα ευρωπαϊκά κράτη που παράγουν παρόμοια αγαθά την μείωση των δασμών από τις ΗΠΑ.

Οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ, μας αρέσει δεν μας αρέσει, πρέπει να είναι πολύ στενές, αφού η ΕΕ ακόμη ψάχνεται. Τόσο για αμυντικούς, όσο και για γεωστρατηγικούς λόγους, αφού στη γειτονιά μας έχουμε δυστυχώς ένα “ φιλαράκι σύμμαχο ” με αναθεωρητική λογική σε βάρος της χώρας, αν λάβουμε υπόψη μας, πέρα των άλλων, ότι ακόμη και εκείνο το “καταραμένο” ηλεκτρικό καλώδιο μεταξύ Κρήτης και Κυπριακής Δημοκρατίας είναι στον αέρα.

 

---

 

Ο Γιώργος Σπ. Τσιτσιλιάνος είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου των “ Δημοκρατών”.