Η Τουρκία “διπλωματικός κόμβος” – Το μήνυμα του Φόρουμ στην Αττάλεια

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, παρευρέθηκε στο Φόρουμ και μίλησε για έναν πολυπολικό κόσμο, δικαιοσύνη και συνεργασία – προβάλλοντας ένα εναλλακτικό αφήγημα για τη ρωσική εξωτερική πολιτική, αντίθετο με εκείνη της Δύσης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η στρατηγική της Τουρκίας να παρουσιάζεται ως «πλατφόρμα όλων» – φιλοξενώντας τόσο την ΕΕ και τη Ρωσία, όσο και χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Σε έναν «διασπασμένο κόσμο», όπως τον περιγράφουν Τούρκοι αξιωματούχοι, η Άγκυρα φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως ουδέτερος χώρος διαλόγου.

Ο Πρόεδρος Ερντογάν τόνισε πως η Τουρκία αξιοποιεί τη γεωγραφική της θέση, στο επίκεντρο 67 χωρών που απέχουν μόλις τέσσερεις ώρες πτήσης. «Υπό το σύνθημα “Δεν θα μείνει κανένα σημείο στον κόσμο που να μην μπορούμε να φτάσουμε”, ανεβάσαμε τη χώρα μας στην κορυφαία κατηγορία της παγκόσμιας αεροπορίας», ανέφερε.

Από το 2002 και εξής, ο αριθμός των ενεργών αεροδρομίων αυξήθηκε από 26 σε 58, με το Διεθνές Αεροδρόμιο Τσουκούροβα να εγκαινιάζεται στις 10 Αυγούστου. Το Αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης εξυπηρέτησε 80,1 εκατ. επιβάτες το 2024, κατακτώντας τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη και την 7η παγκοσμίως. Με την έναρξη λειτουργίας δύο νέων αεροδρομίων, ο αριθμός τους αναμένεται να φτάσει τα 60.

Η συμμαχία με τους Άραβες

Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Νουχ Γιλμάζ, αποκάλυψε στο Φόρουμ ότι Τουρκία, Ιράκ, Συρία, Λίβανος και Ιορδανία συγκρότησαν στις 9 Μαρτίου, στο Αμμάν, μια περιφερειακή συμμαχία για την καταπολέμηση του ISIS και τη στήριξη της Δαμασκού. Το συντονιστικό κέντρο θα βρίσκεται στη Συρία και η συνδρομή θα παρέχεται έπειτα από αίτημα της συριακής κυβέρνησης.

Η εν λόγω συμμαχία συνιστά μια εναλλακτική προσέγγιση, εστιάζοντας στη συνεργασία με τη νόμιμη κυβέρνηση της Συρίας και αποφεύγοντας ομάδες όπως το YPG (στρατιωτικές δυνάμεις, υπό τους Κούρδους της Συρίας) με τις οποίες η Άγκυρα έχει βαθιές διαφορές.

Κατά τη λήξη του Φόρουμ, ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν υπογράμμισε ότι η προτεραιότητα της Τουρκίας στη Συρία είναι η σταθερότητα. «Διεξάγουμε συνομιλίες για να αποφύγουμε την αντιπαράθεση με το Ισραήλ στη Συρία. Το Ισραήλ θα πρέπει να αποφύγει τις προκλήσεις», δήλωσε.

Τα βασικά σημεία του Φόρουμ

Ο Ερντογάν είχε διπλωματικές επαφές με σειρά ηγετών, ενώ ο Φιντάν συναντήθηκε με ομολόγους του. Το φόρουμ επικεντρώθηκε στο μέλλον της παγκόσμιας τάξης. Σε ό,τι αφορά το Παλαιστινιακό, οι Τούρκοι διεμήνυσαν ότι συνεχίζουν αδιάκοπα τις προσπάθειες για τον τερματισμό της αιματοχυσίας στη Γάζα.

Για την συνάντηση Ερντογάν-Τραμπ, ανακοινώθηκε και δια στόματος Φιντάν ότι δεν έχει ληφθεί ακόμα οριστική απόφαση για τον χρόνο και τον τόπο – εξετάζεται να πραγματοποιηθεί, είτε στην Τουρκία, είτε στις ΗΠΑ. Όπως προαναφέρθηκε, για την Συρία επισημάνθηκε ότι  η Άγκυρα επιδιώκει σταθερότητα και αποφυγή σύγκρουσης με το Ισραήλ, τονίζοντας ότι οι ισραηλινές επιχειρήσεις αποσταθεροποιούν την περιοχή. Ανακοινώθηκε δε ότι υπάρχει πρόθεση του Ερντογάν να επισκεφτεί την Συρία, αλλά οι συνθήκες και ο χρόνος ακόμη αξιολογούνται.

Στο Ουκρανικό, η Τουρκία δηλώνει έτοιμη να φιλοξενήσει ενδεχόμενη συνάντηση των δύο πλευρών, εφόσον υπάρξει πολιτική βούληση για ειρήνη. Ο Φιντάν  χαρακτήρισε το Αζερμπαϊτζάν «αδελφό κράτος» και σημείωσε ότι συνεχίζονται οι τεχνικές συνομιλίες για την αποτροπή συγκρούσεων (σημ. στο Αζερμπαϊτζάν έχουν επαφές σε τεχνικό επίπεδο Τούρκοι και Ισραηλινοί για την αποφυγή μιας μεταξύ τους σύγκρουση στην Συρία).

Για την Αφρική, ανακοινώθηκε ότι η Τουρκία προτίθεται να ενισχύσει τις σχέσεις της με θεσμικά όργανα και περιφερειακούς οργανισμούς της Ηπείρου. Η Τουρκία έχει εδώ και χρόνια διευρυμένη παρουσία στην Αφρική .

Ο Πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Τουρκία, Τόμας Οσσόφσκι, επεσήμανε τη σημασία της Άγκυρας ως βασικού εταίρου. «Η Ένωση είναι προσηλωμένη σε μια στενότερη πολιτική και οικονομική συνεργασία με την Τουρκία», δήλωσε. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουμανίας, Εμίλ Χουρεζεάνου, πρόσθεσε: «Θα ήθελα να τονίσω τον ρόλο της Τουρκίας στην προώθηση του διπλωματικού διαλόγου, την “Πρωτοβουλία για τα Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας” και την εφαρμογή της. Η Τουρκία αποτελεί βασικό παράγοντα σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή, με σημαντικό ρόλο στον Καύκασο, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή.»