“Στερνοπούλι”: Μια ποίηση για τα γήινα και τα ουράνια

Τo «Στερνοπούλι» φέρνει ανοιξιάτικο μήνυμα. Το βρίσκουμε στα ποιήματα της Κιβωτού:

• Ένστικτο ζωντανό
• Σαν αγριοπούλι
• Σε κυνηγητική περίοδο.
• Καιρός να εγκαταλείψουμε τη γη;
• Όχι ακόμα.

Κωνσταντίνος Μπούρας λοιπόν. Κωνσταντίνος ο Ποιητής, ο Λογοτέχνης, ο Κριτικός Λογοτεχνίας, ο Κριτικός Θεάτρου. Κωνσταντίνος Μπούρας ο πολυγραφότατος. Ο χειμαρρώδης. Ο εραστής των λέξεων και των οραμάτων. Ο ακροβατών ανάμεσα σε Γη και Ουρανό, ανάμεσα στην πραγματικότητα των γήινων αισθήσεων και στο υπερφυσικό των αόρατων ιδεών.

Ο Κωνσταντίνος. Ένα φαινόμενο, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο σπουδαίος ομότιμος καθηγητής Βάλτερ Πούχνερ, προλογίζοντας αυτό το βιβλίο που καλωσορίζουμε στον κόσμο μας απόψε. Πράγματι, όποια προσπάθεια να κατατάξουμε τον Κωνσταντίνο σε κάποιο σχήμα είναι εκ των προτέρων καταδικασμένη. Δεν χωράει πουθενά! Αρέσει δεν αρέσει, αποτελεί μια κατηγορία από μόνος του.

Και εάν κάποιος τον γνωρίζει έστω και λίγο, τότε γνωρίζει καλά πως όπως ο ανθρώπινος οργανισμός είναι κατά 70% νερό, η ζωή του είναι εξ’ ολοκλήρου Τέχνη με κεφαλαίο. Τέχνη. Λογοτεχνία, Ποίηση, Θέατρο, Φωτογραφία, Κινηματογράφος. Το ομολογεί το Στερνοπούλι του:

Γεννήθηκα ποιητής. Τι να κάνω;
Χάρη σ’ αυτή σώζομαι.
Χάρη σ’ αυτό πάσχω.

“Το Στερνοπούλι”

Εάν είναι κάτι που κάνει ξεχωριστό τον Κωνσταντίνο Μπούρα και συνεπώς ξεχωριστή την Ποίησή του, είναι -κατά την ταπεινή μου άποψη- ότι δεν μπαινοβγαίνει απλώς στα δωμάτια των ιδεών, των οραμάτων, της φαντασίας και της καθημερινότητας όπως συμβαίνει με τους περισσότερους ποιητές. Κατοικεί σε όλα ταυτόχρονα.

Και, ανάλογα με τη θεατρική σκηνή, τα κουστούμια, τις φωτοσκιάσεις, ανάλογα με τις περιστάσεις ή με τα «κέφια» του, ανάλογα με το πείραμα που θα επιλέξει (θα έλεγα ως πειραματικός φυσικός), ο Κωνσταντίνος Μπούρας ξαφνικά μας εμφανίζεται στο ένα ή στο άλλο δωμάτιο. Με διαφορετικό βλέμμα, διαφορετική θεματολογία, άλλο ύφος, άλλη γλώσσα…

Σχετικά με το έργο “Στερνοπούλι”

Δείτε τι εννοώ. Στα παρακάτω, ο ποιητής, εμφανίζεται στη Γη, εραστής της χωροχρονικά γήινης υπόστασής του. Γράφει:

Θα ήθελα να είχα γεννηθεί στα σπήλαια, γιατί έτσι θα ένιωθα πιο κοντά στη Γη και θα γινόμουνα ίσως καλύτερος ποιητής.

Στο ποίημα Ερωτική Γαία, λέει:

Στην γεωγραφία τού κορμιού σου
Αναλώθηκα
Μέρες και νύχτες,
Καυτά μεσημέρια
Με την προσδοκία τής ηδονής
Σφηνωμένη
Ανάμεσα
Στα δυο σου…
Δόντια.

Σε κάποια άλλη σελίδα, ανακαλύπτουμε το παρακάτω υπέροχο ποίημα «της Γης»:

Τότε που λαμπύριζαν
Τα φώτα στην κοιλάδα
Κι η Μεγάλη Άρκτος
Φαινόταν οργισμένη,
Το σταφύλι στυφό
Και σκονισμένο το δαμάσκηνο,
Η μητέρα έπλαθε τυρόψωμα
Για τους σφήκες
Κι οι κηφήνες έκαναν γιορτή
Στο κελάρι το πατρογονικό μας.
Αθώα μου νιότη
Πώς ξεδοντιάστηκες
Ένοχή μου πυρκαγιά
Πώς απεσβέστης;
Στου λιωμένου ασβέστη
Το καμίνι
Λαμπραδορίτη ανίχνευσα
Κι έμοιαζε με τα μάτια σου
Τα μπιρμπιλωτά,
Φιδίσια γλώσσα
Πόσο στυγνά
Αρμέγεις τον Γαλαξία;
Αισχυλο-Ευριπίδης
Θα ήθελα να ήμουν,
Διονυσαλέξανδρος,
Τις σκοτεινές τις πύλες
Να σφραγίσω,
Τον αιθέρα να λατρέψω
Μέχρι ν’ αποτυπώσει
Του πόθου μας
Ασίγαστη ορμή.

Είναι Εραστής, είναι πάσχων Ποιητής:

Ευρύαλε, τών γλυκών Χαρίτων καμάρι
Και φροντίδα εσύ τών καλλίκομων κοριτσιών,
Η Κύπρις κι η αγανοβλέφαρη Πειθώ
Γέμισαν την μορφή σου άνθη,
Ευρύαλε, Ευρύλαε, ποθοπλάνταχτε,
Σαν το αρνί τού Πάσχα σε σφάξανε.

Και ξαφνικά, το ερωτευμένο, το πάσχον στερνοπούλι νοιώθει πως ασφυκτιά στη Γη. Και λέει:

Αντέξαμε το αφόρητο
Πλήξαμε στο βαστάξιμο
Πήξαμε στο χωμάτινο.
Ατενίζω το τίποτε
Με ποτά βοτανοθεραπευτικά,
Σφηνάκια φωτός,
Σφήνες υψίσυχνης
Ενέργειας
Μέσα στην πετρωμένην Ύλην.

Ατενίζω το τίποτε,
Το τίποτα δεν με αγγίζει.
Φλέγομαι παγοκολώνα αχνίζουσα
Στο μπλε μιας ανεμώνης
Κατακαημένης
Αναθεματισμένης
Να την πατούνε ζωντανά
Ν’ αποπατούν βουβάλια
Πάνω της
Να την μαδούνε,
Να την τρώνε
Και μες στην ασβουνιά τους
Να φυτρώνει.

Και τι κάνει; Ανοίγει το πορτάκι του παραδεισένιου του κλουβιού, μεταμορφώνεται, ενδύεται τον άλλον του εαυτό. Ενδύεται τον άλλον του ρόλο, ο έμπειρος ηθοποιός.

Καβαφική μετενσάρκωσις στη σελίδα 369

…Κάμνοντας όμοια σαν ηθοποιός
που όταν η παράστασις τελειώσει
Υποκλίνεται
(Χειροκροτούν οι θεατές έξαλλοι
Κι άλλοτε βαριεστημένοι)
Πάει στο καμαρίνι να ξεβαφτεί
… αλλάζει φορεσιά κι απέρχεται
Κι ύστερα στο χαμάμ για ένα ποτό
Μασάζ και βόλτα…
Στα τών μυστηρίων κατ-
Αγώγια…

Και βγαίνει στην σκηνή της Ποίησης ο Κωνσταντίνος Μπούρας ως ένας άλλος:

Πάντως, εδώ πια δεν είμαι.
Στο τώρα εξακτινώνομαι
Νουνεχής. [εκεί που άλλοι εξαγριώνονται]
Δεν χάνεις κάτι που δεν έχεις.
Πώς ξέρω πού να επιστρέψω;
Είναι απλό.
Εκεί που ακούγεται ο αναστεναγμός.
Αφήνομαι στα κοσμικά ρεύματα, κολυμπάω
Στον αιθέρα…

Παραδίδω το Πνεύμα
Στην Ζωοδόχο Πηγή τών Πάντων.
Παραδίδω το σώμα
Στην οργή τών ανέμων
Με το Πρωταρχικόν Πυρ
Εξομοιούμαι,
Πεπερασμένος,
Άναρχος,
Τελειωτικός,
Τελεστικός…
Όσο για το Φως και το Σκοτάδι,
Διάκρισις ουκ έστιν.
Εκεί όπου πηγαίνω
Φάος μόνον υπάρχει
Και υφίσταται.
Γνώσις υπερβατική…

Όμως δείτε και κάτι ακόμα. Εκεί που ο λόγος του ήταν κοφτός, κοφτερός σαν μαχαίρι, πάνω που τον μάθαμε, τον συνηθίσαμε, τον αντέξαμε, ΠAΦ!, αλλάζει το κελαηδητό. Γίνεται ιστορία, λόγος παραμυθιού.

Ο αετός έμεινε χήρος
Μα συνεχίζει να πετάει πάνω από το αρχαίο θέατρο
Κυκλοτερώς.
Παρηγοριέται λίγο με τις ίριδες
Και με το λιγοστό νερό
Από τα λιωμένα χιόνια του φετεινού χειμώνα.
Ανασαίνει βαριά, αργά, σα να είναι η στερνή φορά
Και διαβλέπει τα μελλούμενα
Με την θολή ακρίβεια τών γερόντων
Που έχουν ζήσει πολλούς κύκλους τού δικού μας Ήλιου
Γύρω από τον άλλον, τον Αόρατο…
Ποθώτας να τελέψουν τις μέρες τους
Βιώνοντας ακόμα ένα θαύμα.
Την Νέμεσιν επικαλούνται
Να γίνουν εργαλεία αποδόσεως Δικαιοσύνης
Κι ευελπιστούν να μην ολιγωρήσουν
Ετούτη τη φορά,
Να μην λιποψυχήσουν πριν από το τέλος
Κι ευθυτενείς να βαδίσουν προς το Έσχατον Φως
Πετώντας πίσω τη σάρκα τους σαν ρούχο.
Χρυσοί θα λάμπουν μετά
Καταυγάζοντας το στερέωμα…
Τι κι αν έμεινε χήρος ο αετός μας;
Μονάχοι βαδίζουμε στον Έρωτα, στην Δόξα,
στην Προσευχή και στον Θάνατο…

Η τεχνική του Κωνσταντίνου Μπούρα

Συνεπώς ας μην κουραστούμε εμείς οι αναγνώστες να κατατάξουμε σε κάποιο ποιητικό σχήμα, μορφή, τον Τεχνίτη του Λόγου Κωνσταντίνο Μπούρα. Σαν φυσικός, θα χαριτολογώντας πως ο Κωνσταντίνος έχει πολλές ομοιότητες με το γνωστό μας φωτόνιο. Κουραστήκαμε να φιλονικούμε για το εάν το κβάντο του φωτός είναι ύλη ή ακτινοβολία. Τελικά, συμβιβαστήκαμε με το παράλογο: είναι ταυτόχρονα και τα δύο. Απλά, άλλοτε εκδηλώνεται με την μία του μορφή, άλλοτε με την άλλη.

Έχει όμως και άλλη μία ομοιότητα με το φωτόνιο ο Κωνσταντίνος: δεν έχει μάζα! Η μάζα του είναι ίση με μηδέν. Ας το ξεκαθαρίσουμε όμως γιατί ακούγεται παράδοξο αυτό που λέω. Όπως και του φωτονίου, είναι η μάζα ηρεμίας του που είναι ίση με μηδέν. Όση μάζα έχει είναι αποκλειστικά κινητική ενέργεια. Ξέρουμε ότι δεν υπάρχει ακίνητο φωτόνιο ούτε για ένα απειροελάχιστο κλάσμα του χρόνου. Ομοίως, δεν υπάρχει ακίνητος Κωνσταντίνος Μπούρας. Διαρκώς κινείται. Ή μάλλον ακατάπαυστα τρέχει. Ας αστειευτώ λοιπόν λέγοντας ότι αν το φωτόνιο είναι ο φορέας των ηλεκτρομανγητικών δυνάμεων, ο Κωνσταντίνος πρέπει να είναι ο φορέας των ποιητικών δυνάμεων. Ένα Μπούρας-όνιο.

Για να σοβαρευτώ όμως, θα ήθελα πριν κλείσω να επισημάνω κάτι τελευταίο. Ο Κωνσταντίνος Μπούρας ναι μεν μπαινοβγαίνει κατά βούληση στις γήινες και ουράνιες διαστάσεις όμως επιζητεί όπως και εμείς οι φυσικοί την ενοποίηση των δυνάμεων.

Η Ποίηση: μια υπόθεση σωματική
Αναπαύομαι στις λέξεις
Όπως οι φακίρηδες στα καρφιά.
Η γλώσσα ένας κώδικας.
Το σώμα ένας άλλος.
Αναζητώ για όλους μας το δρόμο
Όπου σώμα και ποίηση
Γίνονται Ένα.

Προσπάθησα, έχοντας στον νου μου να μην σας κουράσω πολύ, να σκιαγραφήσω ποιος είναι για μένα ο Κωνσταντίνος Μπούρας. Ο τεχνίτης του Λόγου με την εργώδη εργογραφία, ο καρδιακός φίλος και Δάσκαλός μου, για περισσότερο από μια δεκαετία.

Κλείνω με ένα από τα τελευταία τραγούδια που ποιεί το Στερνοπούλι του. Ανοιξιάτικο, ανθισμένο, ελπιδοφόρο. Για να μας συντροφεύει ως προτροπή δύναμης και διαρκούς αγώνα.

Για κάθε δέντρο που καίγεται
Φυτέψτε δύο.
Σπείρτε ευκάλυπτους, αείλανθους
Και κυπαρίσσια
Πάνω από τα μνήματα.
Να τραφούν με την εμπειρία των νεκρών.

Ο ουρανός θα φροντίσει για τα υπόλοιπα.