Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην UNESCO
10/05/2025
Ἕνα στιλέτο ἔχω μικρὸ στὴ ζώνη μου σφιγμένο,
ποὺ ἰδιοτροπία μ᾿ ἔκαμε καὶ τό ῾καμα δικό μου,
κι ἀφοῦ κανέναν δὲν μισῶ στὸν κόσμο νὰ σκοτώσω
φοβᾶμαι μὴ καμιὰ φορὰ τὸ στρέψω στὸν ἑαυτό μου …
Τελευταία στροφή του ποιήματος του
Νίκου Καββαδία “Ένα μαχαίρι”
Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ώς πέρα…
Στίχοι του ποιήματος του Άγγελου
Σικελιανού “Ηχήστε οι σάλπιγγες”
Φίλες και Φίλοι της UNESCO στην Ελλάδα και στη Διασπορά, Με όλες τις ατέλειές του, ο κόσμος εξακολουθεί να είναι ένα καλό μέρος και η ζωή, με όλους τους πόνους της, εξακολουθεί να είναι όμορφη και πολύτιμη. Αξίζει να εργαστούμε, αξίζει να τιμήσουμε και να γιορτάσουμε για την όμορφη ζωή και για την UNESCO.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη ζωή, στη Γη, προέρχεται από τα πυρηνικά όπλα. Οι συνθήκες που προέρχονται από τον ΟΗΕ έχουν ως στόχο τη μείωση αυτού του κινδύνου. Δεν θα έχει σημασία αν μειώνεται το χάσμα θνησιμότητας, όπως εκφράζεται από τα μέτρα για το προσδόκιμο ζωής, ή αν μειώνονται οι θάνατοι παιδιών, πράγματα ενθαρρυντικά. Ούτε όμως θα έχει σημασία, αν οι αναπτυξιακοί στόχοι είναι εκτός τροχιάς σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Κάποτε, η ίδια η UNESCO διακήρυξε ότι δεν υπάρχει UNESCO χωρίς φιλοσοφία, ακόμη και στην περίπτωση που η διεθνής κοινότητα δεν διέθετε ούτε έναν φιλόσοφο. Ποιο είναι εδώ το πρόβλημα; Κανείς δεν θέλει “να ανατρέψει το καλάθι των μήλων”! Κανείς δεν θέλει να αφήσει τον βυσσινόκηπο. Πριν από το πρώτο Big Bang (τη μεγάλη έκρηξη), δεν υπήρχε τίποτα, μετά δε το επόμενο Big Bang, δεν θα υπάρχει απολύτως τίποτα. Ωστόσο, πρέπει να συγχαρούμε και να τιμήσουμε την UNESCO για την πρόσφατη αναγνώριση της διαχρονικής προσφοράς της ελληνικής γλώσσας στον παγκόσμιο πολιτισμό και στην επιστήμη, καθώς και για την καθιέρωση της 9 ης Φεβρουαρίου ως «Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας».
Η αναγνώριση της ελληνικής γλώσσας από την UNESCO αποτελεί πολιτιστικό ορόσημο. Η επιστροφή στην ατζέντα της φιλοσοφίας και της έννοιας της παγκόσμιας ιθαγένειας, στα Ηνωμένα Έθνη και στην UNESCO, όπως είχε προταθεί πριν μερικά χρόνια, από τον Ban Ki-Moon και την Irina Bokova, θα μπορούσε να είναι το επόμενο ορόσημο.
UNESCO και ελληνική γλώσσα
Η UNESCO έχει προωθήσει πολλές και πολύτιμες δράσεις, όπως για έναν πολιτισμό για την ειρήνη ή για μια κοινωνία για όλες τις ηλικίες, υπήρξε δε και προστάτης της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως στην περίπτωση της πόλης του Άργους. Η επιγραφή του Άργους (the Argos Inscription), που ανακαλύφθηκε από τον Wilhelm Vollgraff το 1906, είναι ένα νομικό έγγραφο, χαραγμένο σε μάρμαρο, σχετικά με την επιστροφή κλεμμένων τεχνουργημάτων.
Η επιγραφή αποκαλύπτει ένα γεγονός διαμεσολάβησης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, που ήταν ίσως το πρώτο τέτοιο γεγονός στην ιστορία. Με διαμεσολάβηση, η διοίκηση της πόλης του Άργους είχε διευθετήσει τις διεκδικήσεις μεταξύ δύο κρητικών πόλεων ασύμμετρης δύναμης, της Κνωσού, της αρχαιότερης πόλης της Ευρώπης και της Τυλίσου, όπου έχουν βρεθεί και επιγραφές της Γραμμικής Α.
Ο πατέρας της μετεωρολογίας, Wladimir Koppen, ήταν βαθιά αφοσιωμένος στην υπόθεση της ειρήνης και υποστήριξε τη χρήση της Εσπεράντο για την προώθηση της διεθνούς κατανόησης, πεπεισμένος ότι μια διεθνής επιστημονική γλώσσα θα μπορούσε να βοηθήσει στην υπέρβαση του εθνικισμού και στην ενίσχυση της επιστημονικής συνεργασίας. Η UNESCO είναι ένα πολύ σημαντικό και σπουδαίο όργανο των Ηνωμένων Εθνών, που ασχολείται με εκπαιδευτικά, επιστημονικά και πολιτιστικά θέματα.
Επιτρέψτε μου, για ακόμη μια φορά, εκ μέρους και του Παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ (World Philosophical Forum 2009), να εκφράσω τα συγχαρητήρια για την αναγνώριση της διαχρονικής συμβολής της ελληνικής γλώσσας, στον παγκόσμιο πολιτισμό και την επιστήμη, όπως και για την καθιέρωση της 9 ης Φεβρουαρίου, ως «Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας», ημερομηνία που συμπίπτει με εκείνη του θανάτου του εθνικού ποιητή της Ελλάδας Διονύσιου Σολωμού.
Παράλληλα, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή όλων των φίλων της UNESCO, συμπεριλαμβανομένων και των φίλων της από τους Έλληνες της διασποράς, στο έργο του Παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ, που, ξεπερνώντας σημαντικές δυσκολίες, εγκαινιάστηκε τελικά στην Αθήνα, από τον Ρώσο φιλόσοφο Igor Kondrashin (Πρόεδρο), σε συνεργασία με τον Ακαδημαϊκό Ευάγγελο Mουλόπουλο (Επίτιμο Πρόεδρο). Στη συνέχεια όμως, το 2018, απονεμήθηκε στο Φόρουμ “το Χρυσό Φύλλο Δάφνης” (the Golden Laurel Leaf) από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές, δια του Υπουργείου Τουρισμού. επί υπουργίας Ελένης Κουντουρά.
Το Παγκόσμιο Φιλοσοφικό Φόρουμ
Το Παγκόσμιο Φιλοσοφικό Φόρουμ, που αποτελεί διεθνή οργάνωση, είναι αφιερωμένο στην αφύπνιση του “φωτεινού πρωϊνού” του ελληνισμού και συνάμα, είναι το λίκνο του δυτικού πολιτισμού, καθώς διαχέει φιλοσοφικές ιδέες που εκπαιδεύουν, εδραιώνουν και ενώνουν την ανθρωπότητα, αλλά και παρέχουν έναν βέλτιστο τρόπο για την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης. Αυτό μπορεί να είναι ίσως ένα όνειρο, ιδιαίτερα ρομαντικό, ωστόσο, οι πρόθυμοι να το ακολουθήσουν, είναι πολλοί. Η οργάνωση αυτή βλέπει την Αθήνα ως αιώνια και ανοιχτή πόλη, άλλα με μειωμένη φήμη σήμερα, από άποψη φιλοσοφίας.
Στόχοι του Φόρουμ είναι η επιστροφή της Φιλοσοφίας στις ρίζες της, στα πάτρια εδάφη, την ιδιαίτερη δηλαδή πατρίδα της, η ενθάρρυνση της αξιοποίησης του πνευματικού πλούτου της Αρχαίας Ελλάδας και η συνέχιση του Διαλεκτικού Συμποσίου του Παγκόσμιου Φιλοσοφικού Φόρουμ, στην Αθήνα. Στο πλαίσιο των 15 διαδοχικών διαλεκτικών συμποσίων, που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, εντοπίζεται ένα επαναλαμβανόμενο μήνυμα: Από τις εμφύλιες συγκρούσεις και την “παγκόσμια αυτοκτονία”, στην παγκόσμια ιθαγένεια και την ειρηνική συνύπαρξη.
Πέρσι, το Φόρουμ πραγματοποίησε εκκλήσεις από τους Δελφούς για διαρκή κατάπαυση του πυρός, εκεί όπου μαίνεται ο πόλεμος, ενώ, υπέρ της ευημερίας των λαών και της ανθρωπότητας, το Φόρουμ επινόησε έναν δημιουργικό διάλογο μεταξύ του Nicolas Tesla και του Σωκράτη.
Φέτος, το 16 ο Διαλεκτικό Συμπόσιο θα πραγματοποιηθεί στο Δημοτικό Κέντρο Αθηνών και θα ακολουθήσει επίσκεψη στους Δελφούς (Philgrimage). Είχε γίνει κάτι ανάλογο, όταν ο Άγγελος Σικελιανός είχε διοργανώσει τις πρώτες εορτές στους Δελφούς, το 1927. Τότε, πολλοί νέοι και πνευματικοί άνθρωποι πορεύονταν προς τους Δελφούς, με κοινά ενδιαφέροντα και οράματα για την εξάπλωση της ειρήνης και τη συμφιλίωση των λαών.
Εκεί, στους Δελφούς, το “κέντρο του κόσμου”, θα θυμηθούμε τον Σωκράτη και θα τον ανακηρύξουμε “Πατέρα της δια βίου μάθησης”, που, σύμφωνα με την Πυθία, ήταν “ο λαμπρότερος γιος του κόσμου”, καθώς, περιμένοντας να πιει το κώνειο, άκουσε έναν στρατιώτη να τραγουδάει έξω από το κελί του και μολονότι ήταν μελλοθάνατος, αποφάσισε να μάθει το τραγoύδι. Οι δε όροι “Χωρίς Υγεία” και “Άβιος Βίος” ήταν γραμμένοι πάνω στην περγαμηνή του πρώτου μεταπτυχιακού διπλώματος, του 1931, της Υγειονομικής Σχολής Αθηνών (1929). Μια Σχολή, που με το έργο της εξάλειψε την ελονοσία, αύξησε το προσδόκιμο ζωής του μέσου Έλληνα (1930 -70) και κατέστησε την Ελλάδα προηγμένη χώρα.
Επίσης, η διαλεκτική μας συζήτηση στους Δελφούς, θα προσεγγίσει τα υπαρξιακά ζητήματα με τη σοφία που ενυπάρχει στη φιλοσοφία, προβάλλοντας την έννοια της παγκόσμιας ιθαγένειας και το ελληνικό πνεύμα της “χρυσής τομής”. Ελπίζω ότι μπορώ να υπολογίζω στην υποστήριξή σας. Επιτρέψτε μου να προτείνω στην UNESCO να ανακηρύξει τον Σωκράτη, όπως και εμείς, στο 16 ο Διαλεκτικό Συμπόσιο, “Πατέρα της δια βίου μάθησης” και να εγκαινιαστεί επίσης μια παγκόσμια ημέρα δημόσιας υγείας προς τιμήν της θεάς Υγείας, της κόρης του Ασκληπιού.
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, η υγεία είναι δύσκολο να επιτευχθεί σε έναν κόσμο αποκλεισμού της λογικής, ενώ, σύμφωνα με τον Ηρόφιλο, όταν απουσιάζει, η σοφία δεν μπορεί να αποκαλυφθεί, η τέχνη δεν μπορεί να εκδηλωθεί, η δύναμη δεν μπορεί να πολεμήσει, ο πλούτος γίνεται άχρηστος και η νοημοσύνη υποβαθμίζεται.
Ενώ ο κόσμος κραυγάζει αναζητώντας την ειρήνη, η διεθνής κοινότητα παραμένει σιωπηλή για τη φιλοσοφία και οι βόμβες πέφτουν σαν βροχή στην Ουκρανία και στη Γάζα. Άνθρωποι πεθαίνουν, νεογέννητα, βρέφη, παιδιά, νέοι, γονείς, παππούδες, γέροι και νέοι, υγιείς και άρρωστοι, οδεύουν σε μια καταστροφική πορεία, προς τον Αρμαγεδδώνα, προς την Αποκάλυψη, με 89 συμβολικά δευτερόλεπτα να απομένουν, σύμφωνα με το Δελτίο Ατομικών Επιστημόνων.
Ωστόσο, ο κόσμος, με όλες τις ατέλειές του, εξακολουθεί να είναι ένα καλό μέρος για μας και οι δυνάμεις της λογικής πρέπει να επικρατήσουν προς όφελος όλων μας. Άλλωστε, εκείνη την αποκαλυπτική στιγμή της πυρηνικής έκρηξης, εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης θα ξεδιπλωθούν και η πολυπλοκότητα, που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ανθρώπινης συνείδησης, θα αποσυντεθεί. Δυστυχώς, πολλές από τις υποσχέσεις της διεθνούς κοινότητας, δε έχουν εφαρμοστεί. Ωστόσο, αγαπητές και αγαπητοί μου φίλες και φίλοι της UNESCO, χωρίς φιλοσοφία, δεν υπάρχει UNESCO και το μέλλον δεν σώζεται.