Πόσο αξιόπιστα είναι τα σύγχρονα οπλικά συστήματα;

Οι πόλεμοι στην Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή-Ερυθρά Θάλασσα και η σύντομη σύρραξη μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, έχουν φέρει στην επιφάνεια, όχι μόνο ζητήματα κόστους-οφέλους πολλών εμβληματικών εξοπλιστικών πλατφορμών και οπλικών συστημάτων, αλλά κυρίως το ζήτημα του ελέγχου τους από τη χώρα αγοραστή-χρήστη και τη δυνατότητα του κατασκευαστή να μειώσει ή και να μπλοκάρει την αποτελεσματικότητά τους.

Τα περίφημα F-35, για παράδειγμα, πέρα από τα εγκώμια και τους ύμνους που τα συντροφεύουν, έχουν υποστεί κριτικές για την πολυπλοκότητά τους, το κόστος απόκτησης, το κόστος λειτουργίας και συντήρησης. Το ερώτημα είναι, όταν μια χώρα το αγοράζει, εάν αυτό το πανάκριβο όπλο θα το ελέγχει απόλυτα, όταν θα αποφασίσει να κάνει για παράδειγμα ένα προληπτικό χτύπημα, θα της επιτραπεί να το κάνει από τον κατασκευαστή;

Συνεπώς, είμαστε μπροστά σε μια ανομολόγητη κρίση αξιοπιστίας των συμβατικών εξοπλισμών, στο επίκεντρο της οποίας είναι η πολυπλοκότητά τους, η αποτελεσματικότητά τους σε πραγματικές συνθήκες, η εξάρτηση από την υποστήριξη του παραγωγού και το υψηλό κόστος συντήρησης, η “ανεξαρτησία” των συστημάτων εποπτείας-όρασης και πολλά άλλα ζητήματα αδειοδότησης της μεταπώλησης, μεταφοράς τεχνολογίας κ.ο.κ. Τα ζητήματα αυτά αφορούν, άμεσα και με κρίσιμο τρόπο την Ελλάδα, αλλά και την ΕΕ σε σχέση με τις προμήθειες αμερικανικών όπλων και εν τέλει τους πάντες.

Η ανασφάλεια της εξέλιξης των οπλικών συστημάτων

Το σοκ σε Γαλλία και Ελλάδα από τη μη επιβεβαιωμένη είδηση, πως το Πακιστάν κατέρριψε ένα-τρία μαχητικά Rafale της Ινδικής Πολεμικής Αεροπορίας, ήταν και παραμένει μεγάλο. Οι Πακιστανοί ισχυρίζονται ότι, κατά την διάρκεια της μεγαλύτερης αερομαχίας που έχει καταγραφεί με τη συμμετοχή 125 μαχητικών, τα κινεζικά αεροσκάφη J -10C και οι κινεζικοί πύραυλοι PL-15 των ενόπλων δυνάμεων τους ήταν που κατέρριψαν τα Rafale.

Εάν η είδηση επιβεβαιωθεί, το γαλλικό υπερόπλο θα υποστεί σοβαρή αμφισβήτηση των ικανοτήτων του, σε συνθήκες πολέμου και η κατασκευάστρια η Dassault, που έχει κοντράτο 7,5 δισ.δολ. με την Ινδία, θα περάσει δοκιμασία και με άλλους υποψήφιους αγοραστές. Σε κάθε περίπτωση, σημασία έχουν οι επιχειρησιακές συνθήκες, υπό τις οποίες γίνεται μια κατάρριψη. Η πληρέστερη απάντηση δόθηκε από την ανάλυση του καθηγητή Κώστα Γρίβα.

Άλλωστε, τον περασμένο Φεβρουάριο, είχε διαρρεύσει μια έκθεση από το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (Ifri), που ανέφερε ότι «η τεχνολογική ασυμμετρία είναι πλέον ξεκάθαρη: Γάλλοι πιλότοι Rafale, που αντιμετωπίζουν τακτικά μαχητικά πέμπτης γενιάς (F35) σε διασυμμαχικές ασκήσεις, σημειώνουν ότι “η αποστολή εναντίον μαχητικών stealth δεν μπορεί να είναι νικηφόρα, με την τρέχουσα κατάσταση των αισθητήρων”». Να υπενθυμίσουμε ότι τα Rafale εξοπλίζονται σε πυραύλους αέρος-αέρος Meteor και η Αθήνα σοκαρίστηκε από το ενδεχόμενο πώλησής στην Τουρκία, διότι εκτιμάται ότι ακυρώνουν την υπεροχή των νέων μαχητικών μας.

Το δεύτερο σοκ προήλθε από την τελευταία επίθεση των Χούθι στο αεροδρόμιο Ben Gurion του Τελ Αβίβ, με τον υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο Palestine 2 (5 mach-εμβέλεια 2150 χλμ), που διαπέρασε το αντιπυραυλικό σύστημα Arrow 3, προκαλώντας σοκ στο Ισραήλ, αλλά και στη Γερμανία, που το έχει παραγγείλει. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό (IDF), το σύστημα Arrow-3 ενεργοποιήθηκε και εκτόξευσε αναχαιτιστικό πύραυλο, που σημαίνει ότι αναγνωρίστηκε έγκαιρα, αλλά το βλήμα δεν καταρρίφθηκε, ούτε και από το αμερικανικό σύστημα THAAD, που λειτουργεί ως δεύτερη γραμμή άμυνας.

Ο ρόλος των στρατιωτικών δορυφόρων

Ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο, είχαμε διατυπώσει ορισμένους προβληματισμούς για την ουσιαστική ελευθερία χρήσης των εξοπλισμών που αγοράζουμε, με αφορμή την παραδοχή του απερχόμενου Αμερικανού πρέσβη, κ. Τσούνη, πως οι ΗΠΑ έχουν την τεχνολογική δυνατότητα να ελέγξουν απόλυτα τα όπλα (Patriot), που έχουν πουλήσει σε Ελλάδα και Τουρκία, καθώς κρατάνε τους κωδικούς βασικών οπλικών συστημάτων και θα πρέπει να τους ενεργοποιήσει η κατασκευάστρια χώρα που κρατάει τα κλειδιά!

Επισημαίναμε, επίσης, ότι οι δυτικοί πύραυλοι, ATACMS, Storm Shadows και SCALP, βρίσκονταν από καιρό στην Ουκρανία και ο Ζελένσκι εκλιπαρούσε να του δοθεί η άδεια να τους χρησιμοποιήσει, δηλαδή να τους ξεκλειδώσουν οι χορηγοί! Γι΄ αυτό, τότε, προτείναμε κατά την επικείμενη αναθεώρηση του συντάγματος να απαγορευθεί η αγορά εξοπλισμών, που δεν εξυπηρετούν, πρωτίστως και απολύτως, την εθνική άμυνα και, δευτερευόντως, τις ανάγκες του ΝΑΤΟ. Επίσης, κάθε οπλικό σύστημα ή πλατφόρμα που αγοράζεται πρέπει να ελέγχεται η χρήση της κατά 100% από την Ελλάδα, δηλαδή, να είναι ξεκλείδωτη και ελεγμένη, πως δεν εμπεριέχει κάποιο ηλεκτρονικό “δούρειο ίππο” που θα μπορούσε να την μπλοκάρει.

Πάντως, κρίσιμο ρόλο για την εθνική αποτροπή και την προβολή ισχύος παίζει η ανεξαρτησία στη δορυφορική κάλυψη και καθοδήγηση. Είναι σημαντικό ότι η Ελλάδα έχει επιλεγεί, μαζί με τη Γερμανία, για να φιλοξενήσει έναν από τους δύο κόμβους του ασφαλούς προγράμματος δορυφορικών τηλεπικοινωνιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, GOVSATCOM. Αυτός ο κόμβος, που λειτουργεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Προγράμματος, θα παρέχει ασφαλείς δορυφορικές επικοινωνίες για κρίσιμες υποδομές σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας, χωρίς εξωτερικές παρεμβολές.

Επιπλέον, η Ελλάδα συμμετέχει στην πρωτοβουλία Πολυεθνικό Σύστημα Διαστημικής Απεικόνισης (MUSIS), η οποία εξελίχθηκε στο πρόγραμμα CSO (Composante Spatiale Optique). Αυτό παρέχει στην Ελλάδα πρόσβαση σε δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης για πληροφορίες, επιτήρηση και αναγνώριση.

Το παράδειγμα του ουκρανικού πολέμου

Σε κάθε περίπτωση, η δορυφορική καθοδήγηση κάθε είδους στρατιωτικής επιχείρησης από δορυφόρους αποδείχθηκε στον ουκρανικό πόλεμο καταλυτική. Τα drones, μπορεί να έχουν κλέψει την παράσταση στα διάφορα μέτωπα -λόγω της σχέσης χαμηλού κόστους και καλής αποτελεσματικότητας, διότι και αυτά έχουν κρίσιμο εποπτικό και επικοινωνιακό χαρακτήρα, πέρα από τον οπλισμό τους, όμως φαίνεται ότι κι αυτά, αργά ή γρήγορα, θα φθάσουν στα όριά τους, δεδομένου ότι η έρευνα έχει στραφεί στην ηλεκτρονική (ή με λέιζερ) ακύρωση της ορατότητάς τους. Σε ό,τι αφορά τα φονικά drones, εκτός από τις μηχανές enduro, που χρησιμοποίησαν οι Ρώσοι για να τα αποφύγουν και να προελάσουν γρήγορα, φαίνεται πως χρησιμοποιούν και αντιθερμικούς μανδύες.

Γενικά, τα τανκς κρύβονται και δεν τολμούν να βγουν, τα ελικόπτερα, μετά τα stinger, βλέπουν τα drones και φεύγουν, τα αεροπλάνα καθηλώνονται, γιατί τα αεροδρόμια είναι σκαμμένα από βόμβες, τα αεροπλανοφόρα κάνουν απότομους ελιγμούς, για να γλυτώσουν από υπερηχητικούς πυραύλους και “αδειάζουν” στη θάλασσα κανένα F-35 και οι Ρώσοι, μετά τον άπιαστο Oreshnik, λανσάρουν τον μικρό low cost πύραυλο κρουζ “S8000 Banderol”, κεφαλή 115 κιλών, που αναπτύσσει ταχύτητα 400 μίλια/ώρα και πλήττει στόχους σε απόσταση πάνω από 300 μίλια.

Αγοράζεις από το υστέρημα του λαού Rafale κι ο άλλος παίρνει Meteor, που τα ρίχνουν. Αγοράζεις F-35 κι ο άλλος φτιάχνει δικούς τους υπερηχητικούς πυραύλους. Το θανατηφόρο σπιράλ δεν έχει τέλος. Ένας μη ειδικός παρατηρητής συμπεραίνει πως σημασία πλέον έχει η ταχεία προσαρμογή στα νέα όπλα και τακτικές του αντιπάλου, γεγονός που προϋποθέτει αποδέσμευση από βαριές πλατφόρμες, κουλτούρα καινοτομίας, αποκεντρωμένη διοίκηση αυτόνομων μονάδων, ιδιοπαραγωγή βασικού οπλισμού, πυρομαχικών και πυραύλων σε σοβαρές ποσότητες, μονάδες ηλεκτρονικού πολέμου και όλα με βασικό γνώμονα το χαμηλό κόστος και την ορατότητα στο πεδίο των επιχειρήσεων.

Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ αποφάσισαν στην Αττάλεια να αποδεχθούν την αμερικανική απαίτηση για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ την επόμενη δεκαετία. Οι Γερμανοί συμφώνησαν πρώτοι. Κατά διαβολική σύμπτωση κυκλοφόρησε και μια μελέτη του IISS- Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, που εκτιμά ότι η Ευρώπη χρειάζεται 25 χρόνια για να αντικαταστήσει ισότιμα τους Αμερικανούς στην άμυνά της σε μια ρωσική απειλή και θα κόστιζε έως και 1 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με μια νέα έκθεση. Ειδικότερα πρέπει να κάνει εφάπαξ προμήθειες 226-344 δισ. δολ. και να αποκτήσει 400 μαχητικά αεροσκάφη, 20 αντιτορπιλικά και 24 πυραύλους εδάφους-αέρος μεγάλου βεληνεκούς.

Είναι ξεκάθαρο ότι η αδυναμία του δυτικού καπιταλισμού να ανταγωνιστεί την Κίνα και τους BRICS+ αναζητεί διέξοδο στην παραγωγή οπλικών συστημάτων…