Μπορεί ο Τραμπ να κόψει τον Γόρδιο Δεσμό στο Ουκρανικό;

Ήταν όμως αναντίρρητα μία τεράστια επιτυχία για την Τουρκία και προσωπικά τον Ερντογάν παρουσιάζοντας εαυτόν ως παγκόσμιο ειρηνοποιό και αυξάνοντας την γεωπολιτική του επιρροή ως μία αναδυόμενη μεσαία δύναμη. Η άβυσσος που χωρίζει Μόσχα και Κίεβο, η παντελής απουσία οποιασδήποτε επαφής Κιέβου-Μόσχας, οι φτηνοί τακτικισμοί και οι “τρικλοποδιές” συνοδευόμενες από ύβρεις ένθεν κακείθεν προδιέγραψαν τις χαοτικές σκηνές που εκτυλίχθηκαν έξω από το παλάτι Ντολμά Μπαχτσέ στην Κωνσταντινούπολη και φυσικά την έκβαση αυτής καθαυτής της συνάντησης!

Ποια είναι η παρούσα κατάσταση: Λόγω της ζοφερής θέσης στην οποία έχει περιέλθει η Ουκρανία και η οποία κάθε μέρα γίνεται ζοφερότερη, το Κίεβο επιμένει πρώτα απ’ όλα σε μία εκεχειρία τουλάχιστον 30 ημερών και σε αυτό το διάστημα συνομιλίες για μία ειρηνική διευθέτηση. Όση βοήθεια και αν λάβει από την λεγόμενη Δύση η Ουκρανία δεν μπορεί στρατιωτικά να ανακτήσει την κατεχόμενη από την Ρωσία επικράτεια της έστω και τμήμα αυτής.

Ούτε η συνέχιση του πολέμου μπορεί να επιφέρει θετικότερη έκβαση! Προσπαθεί να κρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερο μήπως και η Ρωσία περιέλθει σε αδυναμία να συνεχίσει τον πόλεμο. Επισημαίνεται όμως παρενθετικά ότι ούτε τα drones, ούτε η υψηλή τεχνολογία καταλαμβάνουν από μόνα τους έδαφος. Το άρβυλο του μαχητή καταλαμβάνει το έδαφος και η Ουκρανία έχει ξεμείνει από μαχητές καθόσον αδυνατεί να αναπληρώσει τις εκτεταμένες απώλειες της.

Η τελευταία φορά που θα μπορούσε το Κίεβο να διαπραγματευτεί από σχετικά ισχυρή θέση ήταν πριν από την τεράστια αποτυχία των επιθετικών επιχειρήσεων το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2023. Το είχε επισημάνει τότε και ο Αμερικανός ΑΓΕΕΘΑ Στρατηγός Μαρκ Μίλει, αλλά και ο Ουκρανός Αρχιστράτηγος Στρατηγός Βαλέρι Ζαλούζνι. Από τότε ο Ουκρανικός Στρατός δεν μπόρεσε να συνέλθει και να ανασυγκροτηθεί ενώ ήταν και πέρα από κάθε στρατιωτική λογική η επιθετική επιχείρηση στην περιοχή του Κουρσκ κατασπαταλώντας τις τελευταίες στρατηγικές εφεδρείες, έστω και αν οι Ρώσοι έκαναν οκτώ μήνες να …ανακαταλάβουν την περιοχή.

Η Μόσχα έχει την πρωτοβουλία σε στρατηγικό, αλλά και σε επιχειρησιακό-τακτικό επίπεδο μετά τα κολοσσιαία λάθη των πρώτων μηνών του πολέμου. Κατέχει πλέον το 20% των ουκρανικών εδαφών και χωρίς τα στρατεύματα της να έχουν υψηλή επιχειρησιακή απόδοση, αυξάνει αργά αλλά σταθερά τα εδαφικά της κέρδη.

Πόλεμος φθοράς

Παράλληλα με τον πόλεμο φθοράς που διεξάγει αποδυναμώνει διαρκώς την Ουκρανία. Δεν πιέζεται από τον χρόνο καθόσον είναι σε θέση να υποστηρίζει υλικό-οικονομικά και με ανθρώπινο δυναμικό τις πολεμικές της επιχειρήσεις. Επιδιώκει πρωτίστως μία κατ΄ αρχήν συμφωνία σε ένα πλαίσιο γενικότερης διευθέτησης και την “απάλειψη των αιτιών που προκάλεσαν τον πόλεμο” και μετά εκεχειρία κάτι βέβαια που πρακτικά για το Κίεβο σημαίνει… συνθηκολόγηση. Οι Ρώσοι θεωρούν ότι μία εκεχειρία θα έδινε στην Ουκρανία χρόνο για να επανεξοπλιστεί και να ανασυνταχθεί σε μια περίοδο που οι ίδιοι σημειώνουν συνεχείς εδαφικές επιτυχίες.

Η επιτυχία στον πόλεμο και συνεπώς η νίκη δεν μετριέται με το επίπεδο προσπάθειας αλλά από τον βαθμό στον οποίο μία χώρα επιτυγχάνει τους πολιτικούς στόχους που έχει θέσει. Και αρέσει δεν αρέσει η Ρωσία είναι αυτή που κερδίζει έστω και αν δεν έχει επιτύχει όλα αυτά που επεδίωκε με τον πόλεμο που προκάλεσε η στρατιωτική εισβολή της 24 Φεβρουαρίου 2022! Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ο πόλεμος που διεξάγεται για 38 μήνες στην Ουκρανία θα μπορούσε να αποφευχθεί, ή θα μπορούσε ακόμα να σταματήσει τον Μάρτιο 2022, όταν και οι δύο χώρες στην Κωνσταντινούπολη ήλθαν πολύ κοντά σε συμφωνία, αλλά τορπιλίστηκε σύμφωνα με πληθώρα δημοσιευμάτων από το τότε Βρετανό Πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον.

Οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη

Το Κρεμλίνο παρουσίασε τη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης ως συνέχεια των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν το 2022 και ο Πούτιν ο οποίος ποτέ δεν είπε ότι θα συμμετείχε ο ίδιος, όρισε επικεφαλής της Ρωσικής Αντιπροσωπείας τον έμπιστο του, τον υπερσυντηρητικό πρώην υπουργό Πολιτισμού Βλαντιμίρ Μεντίσκι, ο οποίος ήταν επικεφαλής και στην αντίστοιχη του 2022. Από την άλλη πλευρά ο Ζελένσκι ο οποίος μόνος του αυθαίρετα όρισε ότι θα ήταν μία συνάντηση κορυφής, όρισε ως επικεφαλής της Ουκρανικής Αντιπροσωπείας τον υπουργό Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, Τατάρο από την Κριμαία, τουρκομαθή με ισχυρούς δεσμούς με το καθεστώς στην Άγκυρα. Όμως στην πραγματικότητα επικεφαλής ήταν Επιτελάρχης του Ζελένσκι Αντρίι Γιέρμακ το “μεγάλο αφεντικό” του Κιέβου.

Τελικά βλέπουμε αντί μίας “μεγάλης και όμορφης συμφωνίας” που λέει ο Τραμπ, αυτό που φαίνεται προς το παρόν στο τραπέζι είναι μόνον μία απλή συμφωνία εκεχειρίας. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι πέρα από τα πομπώδη περί… ναυαγίου άρχισε ένας διάλογος. Μπορεί να περιορίστηκε σε μία συμφωνηθείσα απελευθέρωση 1000 αιχμαλώτων από κάθε πλευρά ως Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) αλλά υπήρξε και δέσμευση ότι θα συναντηθούν ξανά για να διαπραγματευτούν μία εκεχειρία, αφού δώσει η μία στην άλλη γραπτώς τους όρους της σύμφωνα με την σχετική ανάρτηση στο X του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν που προβάλλεται ως ο βασικός Διαμεσολαβητής.

Η ώρα του Τραμπ

Και μπορεί οι Ευρωπαίοι ηγέτες να απειλούν αμήχανα την Ρωσία με νέες κυρώσεις (σημ. άραγε πόσο έχουν αποδώσει τα προηγούμενα 16 πακέτα;) αλλά φαίνεται ότι έρχεται και η ώρα του Τραμπ! Μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος AIR FORCE 1 είπε ότι «τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί» μέχρι να συναντηθεί προσωπικά με τον Πούτιν και όλα δείχνουν ότι τα επιτελεία σε Μόσχα και Ουάσινγκτον οργανώνουν μία συνάντηση μεταξύ του Αμερικανού και του Ρώσου Προέδρου. Κάτι βέβαια που προκαλεί μεγάλη ανησυχία στο Κίεβο και στους Ευρωπαίους συμμάχους του μάλλον θα μείνουν για μία ακόμα φορά παρατηρητές των εξελίξεων. Την Δευτέρα μάλιστα, όπως επίσημα ανακοινώθηκε, οι δύο ηγέτες θα συνομιλήσουν τηλεφωνικά ενόψει αυτής της συνάντησης και μετά ο Τραμπ θα συνομιλήσει και με τον Ουκρανό Πρόεδρο και πιθανώς με κάποιους Ευρωπαίους ηγέτες.

Ο Τραμπ πιστεύει ακράδαντα ότι πρέπει να τελειώσει αυτός ο πόλεμος άμεσα και δίνει προτεραιότητα στην επαναφορά των αμερικανό-ρωσικών σχέσεων ενώ ο μικρός στρατός των δισεκατομμυριούχων επιχειρηματιών που τον ακολουθεί αδημονεί για μπίζνες στην Ρωσία. Το ερώτημα είναι τι γίνεται από εδώ και πέρα και πως μπορεί να λυθεί ο “Γόρδιος Δεσμός” του πολέμου στην Ουκρανία που όμως άρχισε με την ρωσική στρατιωτική εισβολή και όχι από τον Ζελένσκι ή τον Μπάιντεν όπως έχει ισχυριστεί κατά καιρούς ο Τραμπ έστω και αν υπήρχαν κάποιες εύλογες ανησυχίες ασφαλείας της Ρωσίας.

Τι μπορεί να γίνει

Η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη! Η Ρωσία ιστορικά γνωστή για την ανθεκτικότητα της, αντέχει να συνεχίσει την δική της πολεμική προσπάθεια για τα επόμενα χρόνια, ενώ η “εξαδέλφη” Ουκρανία όχι. Ο Μεντίσκι φέρεται ότι δήλωσε ότι η Ρωσία μπορεί να συνεχίσει να μάχεται για όσο χρειαστεί, κάνοντας έναν ιστορικό παραλληλισμό με τους πολέμους του Τσάρου Μεγάλου Πέτρου εναντίον της Σουηδίας που διήρκεσαν 21 χρόνια στις αρχές του 1700. «Δεν θέλουμε πόλεμο, αλλά είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε για ένα, δύο, τρία χρόνια – όσο θέλετε» δήλωσε!

Από την άλλη μεριά η ήδη ζοφερή κατάσταση για την Ουκρανία γίνεται ζοφερότερη και δεν είναι σε θέση να επιτύχει μία θετικότερη έκβαση. Το πραγματικό δίλημμα του Κιέβου πίσω από τις κλειστές πόρτες είναι να δεχθεί μία άσχημη διπλωματική ήττα ή μία ακόμα πιο άσχημη στρατιωτική ήττα; Θα μπορούσε άραγε να πάρει την καλύτερη… άσχημη συμφωνία που θα της προσφέρει ο Τραμπ; Αλλά θα πρέπει η πολιτική ηγεσία στο Κίεβο να πρέπει να αποφασίσει που πρέπει να “πάει”. Και όπως έχει πει ο Κίσινγκερ «αν δεν ξέρεις πού πηγαίνεις, όλοι οι δρόμοι θα σε οδηγήσουν στο πουθενά»!

Σύμφωνα με δημοσιεύματα το “Σχέδιο Τραμπ”, προβλέπει την αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία (de jure) ως μία ιδιαίτερη περίπτωση, την αποδοχή xx ελέγχου που σημαίνει (σημ. «ορολογία»!) των ανατολικών περιοχών που έχει καταλάβει ο ρωσικός στρατός από την έναρξη του πολέμου (περίπου το 20% της ουκρανικής επικράτειας). Ταυτόχρονα απόσυρση των Ρώσων από καταληφθέντα εδάφη στην περιοχή του Χαρκόβου και απόδοση του ελέγχου των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Ζαπορίζια και ελεύθερη πρόσβαση σε αυτό (100 περίπου χιλιόμετρα από την γραμμή επαφής). Πέραν αυτών δέσμευση για μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ αλλά και παροχή εγγυήσεων ασφαλείας από μέρους των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Αντί επιλόγου…

Θεωρούμε ότι στην παρούσα φάση είναι αδύνατη μία συνολική ειρηνευτική συμφωνία. Αλλά μία ανακωχή τύπου Κορέας χωρίς την πλήρη αποδοχή τετελεσμένων από ουκρανικής πλευράς θα μπορούσε να παρουσιαστεί ως ειρηνευτική επιτυχία του Τραμπ ο οποίος μάλλον έχει διαπιστώσει πόσο έωλο ήταν το επικό καύχημα για επίλυση του ουκρανικού εντός μίας ημέρας.

Σε κάθε περίπτωση πιστεύουμε ότι η βασική σκέψη πρέπει να είναι ότι η Ουκρανία θα πρέπει να χάσει όσο το δυνατόν λιγότερα και η Ρωσία να μην κερδίσει τα πάντα. Ως ακροτελεύτια παρατήρηση κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι στην Ελλάδα δεν συνέφερε ούτε το ξέσπασμα του πολέμου ούτε η επιμήκυνση του μέχρι σήμερα και θα πρέπει να υποστηρίξει κάθε προσπάθεια για τον τερματισμό του, αρχίζοντας παράλληλα να αποκαθιστά τις σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις του «πρωτοπαληκαρισμού» εναντίον της Ρωσίας που επέδειξε ο Έλληνας Πρωθυπουργός!