Οι Βρυξέλλες επανεξετάζουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επανεξετάσει την εκτεταμένη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας με το Ισραήλ λόγω της διευρυμένης επίθεσης στη Γάζα και της αποτυχίας του να άρει πλήρως τον δίμηνο αποκλεισμό της βοήθειας.

Η απόφαση ελήφθη την Τρίτη, αφού 17 από τους 27 υπουργούς Εξωτερικών του μπλοκ υποστήριξαν την κίνηση αυτή, η οποία υποβλήθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα από τον Ολλανδό υπουργό Εξωτερικών Κάσπαρ Βέλντκαμπ.

Αυτό σημαίνει ότι το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ θα ξεκινήσει τώρα μια επανεξέταση για να διαπιστωθεί εάν το Ισραήλ έχει παραβιάσει τις υποχρεώσεις του όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα βάσει του άρθρου 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ, ενός ευρύτατου συμφώνου που καθορίζει τις εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών.

“Είναι σαφές από τις σημερινές συζητήσεις ότι υπάρχει μια ισχυρή πλειοψηφία υπέρ της επανεξέτασης του άρθρου 2 της συμφωνίας σύνδεσης με το Ισραήλ”, δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Kaja Kallas, στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.

“Θα ξεκινήσουμε αυτή την αναθεώρηση και εν τω μεταξύ, εναπόκειται στο Ισραήλ να αποδεσμεύσει περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια”.

Το άρθρο 2 ορίζει ότι οι σχέσεις “βασίζονται στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών, οι οποίες καθοδηγούν την εσωτερική και διεθνή πολιτική τους και αποτελούν ουσιώδες στοιχείο της παρούσας συμφωνίας”.

Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, με τις εμπορικές σχέσεις να αποτιμώνται σε περισσότερα από 45 δισ. ευρώ ετησίως.

Η Ιρλανδία και η Ισπανία έθεσαν για πρώτη φορά την προοπτική επαναφοράς της συμφωνίας σύνδεσης σε μια επιστολή που δεν έχει απαντηθεί ακόμη στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen πριν από 15 μήνες, αλλά δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν τη σταθερή υποστήριξη οποιασδήποτε άλλης χώρας της ΕΕ.

Ωστόσο, η κίνηση αυτή απέκτησε νέα δυναμική τις τελευταίες εβδομάδες, όταν οι Κάτω Χώρες, που θεωρούνται σταθερός σύμμαχος του Ισραήλ, δήλωσαν ότι ο “ανθρωπιστικός αποκλεισμός” του Ισραήλ στη Γάζα, όπου τη Δευτέρα εισήλθε για πρώτη φορά μετά από έντεκα και πλέον εβδομάδες περιορισμένη ποσότητα κρίσιμων προμηθειών, αποτελεί “παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου” και, ως εκ τούτου, του άρθρου 2.

Εννέα κράτη μέλη – το Βέλγιο, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Ισπανία και η Σουηδία – είχαν υποστηρίξει δημοσίως την πρόταση της Ολλανδίας πριν από τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών την Τρίτη.

Η Αυστρία, η Δανία, η Εσθονία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία υποστήριξαν επίσης την αναθεώρηση την Τρίτη, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Τσεχία , η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιταλία και η Λιθουανία ήταν κατά, ενώ η Λετονία ήταν “ουδέτερη”, ανέφεραν επίσης οι πηγές.

Μια άλλη πρόταση για την αύξηση της πίεσης στο Ισραήλ με την εισαγωγή περαιτέρω κυρώσεων σε ισραηλινούς εποίκους που ευθύνονται για τη βία στη Δυτική Όχθη υποστηρίχθηκε από 26 από τα 27 κράτη μέλη, αλλά η Ουγγαρία άσκησε βέτο.

Η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας, Μαρία Μάλμερ Στένεργκαρντ, είχε προτείνει ότι θα προχωρούσε περαιτέρω και “θα πίεζε για κυρώσεις της ΕΕ κατά μεμονωμένων ισραηλινών υπουργών”.

Η θέση της ΕΕ σχετικά με τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα, που προκλήθηκε από τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, ήταν πάντα βαθιά διχασμένη.

Ο πρώην Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Τζόζεπ Μπορέλ, έθεσε προσωπικά την προοπτική αναστολής των δεσμών με το Ισραήλ τον Νοέμβριο, γεγονός που οδήγησε τελικά στη σύγκληση μιας κλειστής συνάντησης μεταξύ του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών και των ομολόγων του στην ΕΕ.

Σε εκείνη τη συνάντηση, υπό την προεδρία της διαδόχου του Μπορέλ, Κάγια Κάλας, οι εκκλήσεις για αναθεώρηση του άρθρου 2 ήταν εντελώς βουβές, καθώς ίσχυε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.

Ο αποκλεισμός έντεκα εβδομάδων για την είσοδο βοήθειας φαίνεται ότι προκάλεσε αλλαγή σκέψης μεταξύ των 27.

Η κορυφαία διπλωμάτης Κάγια Κάλας δήλωσε ότι ενώ η απόφαση του Ισραήλ να επιτρέψει την είσοδο περιορισμένου αριθμού φορτηγών στον θύλακα ήταν “ευπρόσδεκτη”, ήταν “σταγόνα στον ωκεανό”.

“Η βοήθεια πρέπει να ρέει άμεσα και σε κλίμακα”, δήλωσε η Κάλας.

 

Πηγή: euronews
^{Με επιπλέον ρεπορτάζ του Jorge Liboreiro}