Όμηρος του Ισραήλ ο Τραμπ στη Γάζα

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ακόμα και στο αποκορύφωμα της επιρροής του, δεν τόλμησε να συγκρουστεί με το Ισραήλ ή να επιβάλει όρια στην ακραία του συμπεριφορά, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις για παρέμβαση. Αυτή η αδυναμία δεν αποδίδεται μόνο σε προσωπική έλλειψη διπλωματικής ικανότητας, ή πολιτικής διορατικότητας του Τραμπ · είναι ενδεικτική ενός ευρύτερου διαχρονικού φαινομένου στην αμερικανική πολιτική, όπου ο φόβος του πολιτικού κόστους, κυρίως λόγω της ισχύος του φιλοϊσραηλινού λόμπι στο Κογκρέσο και στα ΜΜΕ, νικά την ανάγκη για μία πιο δυναμική εξωτερική πολιτική.

Έτσι, ακόμα και οι πιο ισχυροί πρόεδροι λειτουργούν ως όμηροι στρατηγικών εξαρτήσεων και πολιτικών συσχετισμών που περιορίζουν την ικανότητά τους να αναλάβουν γενναίες πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα, και ο Ομπάμα, παρά τις υποσχέσεις του για “νέα αρχή” στη Μέση Ανατολή, βρέθηκε να υπαναχωρεί μπροστά στις ίδιες πιέσεις και περιορισμούς.

Η περίπτωση της Παλαιστίνης δεν αποτελεί απλώς ένα ανθρωπιστικό δράμα· είναι ο καθρέφτης της υποχώρησης της αμερικανικής ηγεμονίας μπροστά στην εσωτερική της αντίφαση: Να ηγείται ενός κόσμου, που δεν τολμά να αντικρίσει κατάματα τις συνέπειες της πολιτικής του.

Από τη μία, αναγνωρίζει ότι μια μετωπική αντιπαράθεση με το Ιράν και μια διαρκής υποστήριξη της ισραηλινής επιθετικότητας είναι επιζήμιες για τα αμερικανικά συμφέροντα. Από την άλλη, δεν τολμά – ή δεν μπορεί – να αποδεσμευτεί από την πολιτική γραμμή του Ισραήλ και των συμμάχων του στην Ουάσινγκτον.

Πολιτική “αιχμαλωσία” του Τραμπ

Αυτή η πολιτική και στρατηγική “αιχμαλωσία” αποτελεί κατεστημένο στο οποίο ακόμη και ένας πρόεδρος που ισχυρίζεται ότι θέλει να βάλει τέλος στους “αιώνιους πολέμους” δεν βρίσκει περιθώρια ελιγμών. Ο Τραμπ φαίνεται να αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο περιφερειακής έκρηξης και, σε κάποια σημεία, προσπαθεί να κινηθεί πιο ρεαλιστικά (π.χ. Υεμένη, Συρία). Όμως:

• Φοβάται τη ρήξη με το Ισραήλ γιατί αυτή η ρήξη θα είχε πολιτικό κόστος στο εσωτερικό των ΗΠΑ, ιδίως μεταξύ των ευαγγελικών και των ισχυρών φιλοϊσραηλινών λόμπι.
• Δεν φαίνεται πρόθυμος να συγκρουστεί με το βαθύ σύστημα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, που βλέπει το Ιράν ως μόνιμο εχθρό.

Το αποτέλεσμα δεν είναι απλώς έλλειψη πυγμής ή διπλωματικής ικανότητας, αλλά μια βαθιά συστημική αδυναμία που υπονομεύει όχι μόνο την εσωτερική πολιτική σταθερότητα, αλλά και τη διεθνή αξιοπιστία της Αμερικής. Η αποτυχία να επιβληθούν όρια στο Ισραήλ δεν αποδυναμώνει μόνο την προσπάθεια για ειρήνη στη Μέση Ανατολή, αλλά ενθαρρύνει και άλλους παγκόσμιους παίκτες, όπως η Κίνα και η Ρωσία, να διεκδικήσουν μεγαλύτερο ρόλο, καθώς η Ουάσινγκτον χάνει το κύρος της.

Μπορεί μια υπερδύναμη να παραμένει ηγέτιδα στον παγκόσμιο χάρτη, όταν δεν μπορεί να απελευθερωθεί από τις εσωτερικές της αγκυλώσεις και τα κατεστημένα συμφέροντα που την κρατούν όμηρο;