Ο ρόλος της Τουρκίας στις αντι-ρωσικές κυρώσεις της ΕΕ

Ε/Φ EKONOMIM «Η ΕΕ σχεδιάζει να απαγορεύσει την επεξεργασία ρωσικού πετρελαίου από τρίτες χώρες / Οι εξαγωγές διυλισμένων προϊόντων της Τουρκίας προς την ΕΕ κινδυνεύουν!»:

Με βάση δήλωση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, η πρόταση της Επιτροπής για νέες απαγορεύσεις εισαγωγών ρωσικού αργού πετρελαίου δημιουργεί αβεβαιότητα στην αγορά των διυλισμένων προϊόντων. Η ΕΕ έχει ήδη απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων, ωστόσο η Ένωση εισάγει διυλισμένα προϊόντα από τρίτες χώρες οι οποίες επεξεργάζονται ρωσικό αργό πετρέλαιο. Σημειώνεται ότι αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις εισαγωγές διυλισμένων προϊόντων κυρίως από την Ινδία και την Τουρκία.

Οι δύο αυτές χώρες εισάγουν ρωσικό αργό πετρέλαιο και εξάγουν διυλισμένα προϊόντα στην ΕΕ. Σύμφωνα με στοιχεία της LSEG [Financial Markets Infrastructure and Data], η Ινδία και η Τουρκία εισήγαγαν 1,77 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού πετρελαίου ημερησίως κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, ενώ η ΕΕ εισήγαγε πάνω από 350.000 βαρέλια διυλισμένων προϊόντων την ημέρα από αυτές τις δύο χώρες. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ροής αποτελείται από μεσαία αποστάγματα. Οι εξελίξεις θα μπορούσαν λοιπόν να οδηγήσουν σε αλλαγές στις ροές εμπορίου διυλισμένων προϊόντων. Ωστόσο, δεδομένου ότι τα διυλιστήρια αναμιγνύουν διαφορετικούς τύπους αργού πετρελαίου, μπορεί να είναι δύσκολο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιβάλει μια τέτοια απαγόρευση. Ο προσδιορισμός της προέλευσης του αργού πετρελαίου γίνεται όλο και πιο δύσκολος.

«Η ΕΕ ετοιμάζεται να απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω τρίτων χωρών»:

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την πλήρη απαγόρευση εισαγωγών πετρελαϊκών προϊόντων που παράγονται από ρωσικό αργό πετρέλαιο, στο πλαίσιο του 18ου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Η Επιτροπή στοχεύει να αποτρέψει την είσοδο ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ μέσω τρίτων χωρών, καθώς και να μειώσει το ανώτατο όριο τιμής από 60 σε 45 δολάρια το βαρέλι.

Επί του παρόντος, εταιρείες στην Ινδία και την Τουρκία διαδραματίζουν ενεργό ρόλο όσον αφορά την προμήθεια ντίζελ και άλλων πετρελαϊκών προϊόντων προς την ΕΕ. Αν και δεν προέρχονται όλα τα προϊόντα που φτάνουν στην ΕΕ από ρωσικό αργό πετρέλαιο, αυτές οι δραστηριότητες είναι εξαιρετικά κερδοφόρες για τα διυλιστήρια που αγοράζουν πρώτες ύλες σε μειωμένες τιμές και τις πωλούν σε τιμές αγοράς. Είναι δυνατόν να παρακαμφθούν οι κυρώσεις; Ωστόσο, δεν θα είναι εύκολο για την Ευρωπαϊκή Ένωση να διακόψει εντελώς τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων. Ακόμη και στην τρέχουσα κατάσταση, είναι γνωστό ότι οι μεσάζοντες παρακάμπτουν τις απαγορεύσεις με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, κατά τη μεταφορά αργού το ρωσικό πετρέλαιο μπορεί να μεταφερθεί σε άλλο δεξαμενόπλοιο εν πλω ή να αναμειχθεί με διαφορετικά είδη πετρελαίου από άλλες χώρες.

Σημειώνεται επίσης ότι η Τουρκία έχει καταφέρει να προμηθεύει ρωσικό πετρέλαιο στην ΕΕ παρά το εμπάργκο. Οι κανόνες κυρώσεων της ΕΕ επιτρέπουν την αγορά προϊόντων που προέρχονται από ρωσικό πετρέλαιο, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν υποστεί «ουσιαστική μεταποίηση».

Ωστόσο, σύμφωνα με αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε πριν από έναν χρόνο από το Κέντρο Μελετών για τη Δημοκρατία [Demokrasi Araştırmaları Merkezi / CDR] και το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, ορισμένοι τερματικοί σταθμοί πετρελαίου στην Τουρκία αύξησαν σημαντικά τις αγορές τους σε πετρέλαιο και καύσιμα από τη Ρωσία, παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτουν μεταποιητική ικανότητα, ενώ παράλληλα αύξησαν σημαντικά τις εξαγωγές τους προς την ΕΕ.

Μεταξύ Φεβρουαρίου 2023 και Φεβρουαρίου 2024, η Τουρκία εισήγαγε συνολικά ρωσικά πετρελαϊκά προϊόντα αξίας 17,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 105% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Κατά την ίδια περίοδο, οι εξαγωγές καυσίμων της Τουρκίας προς την ΕΕ αυξήθηκαν κατακόρυφα, κατά 107 %.