Politico: Μακρόν εναντίον Ευρώπης για τα social media

Την απαγόρευση πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 15 ετών προτείνει ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, στον απόηχο δύο τραγικών περιστατικών με θύματα μαθητές, τα οποία φέρεται να συνδέονται με επιβλαβές διαδικτυακό περιεχόμενο. Ωστόσο, παρά τη σαφή πολιτική του βούληση, η πρόταση προσκρούει σε σοβαρά νομικά, τεχνολογικά και πρακτικά εμπόδια.

Νομικά όρια και ευρωπαϊκές δεσμεύσεις

Η γαλλική κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το νομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Κανονισμός για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), σε συνδυασμό με τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (GDPR), περιορίζει την ευχέρεια των κρατών-μελών να θεσπίζουν μονομερή μέτρα που αφορούν την ψηφιακή αγορά. Η αρμοδιότητα εποπτείας των μεγάλων διαδικτυακών πλατφορμών παραμένει στα χέρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία, ερωτηθείσα για την πρωτοβουλία Μακρόν, παρέπεμψε στις ήδη υφιστάμενες ευρωπαϊκές ρυθμίσεις για την προστασία των ανηλίκων.

Επαλήθευση ηλικίας και ιδιωτικότητα

Η επιβολή απαγόρευσης προϋποθέτει την αξιόπιστη επαλήθευση της ηλικίας των χρηστών, κάτι που τεχνολογικά παραμένει προβληματικό. Ταυτόχρονα, κάθε προσπάθεια συλλογής στοιχείων ταυτοποίησης – από αριθμούς ταυτότητας έως βιομετρικά δεδομένα – εγείρει σοβαρά ζητήματα προστασίας της ιδιωτικότητας. Η Εθνική Επιτροπή για την Πληροφορική και τις Ελευθερίες (CNIL) της Γαλλίας έχει ήδη προειδοποιήσει για τον κίνδυνο δημιουργίας ενός συστήματος μαζικής ψηφιακής επιτήρησης.

Τεχνολογικοί περιορισμοί και αντοχή των χρηστών

Οι τεχνολογικές λύσεις για ηλικιακό φιλτράρισμα βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Οι ίδιες οι πλατφόρμες εκφράζουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο μπορούν να εφαρμόσουν με συνέπεια τέτοιες ρυθμίσεις. Παράλληλα, είναι κοινό μυστικό ότι οι ανήλικοι καταφέρνουν να παρακάμπτουν τα όποια εμπόδια – χρησιμοποιώντας ψεύτικες ημερομηνίες γέννησης, λογαριασμούς τρίτων ή εργαλεία όπως τα VPN. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ραγδαίας αύξησης της χρήσης VPN στη Γαλλία όταν επιβλήθηκαν περιορισμοί σε ιστοσελίδες με πορνογραφικό περιεχόμενο.
Πολλαπλά ταχύτητες και αναζήτηση λύσεων

Σε όλη την Ευρώπη, οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν την ίδια πρόκληση. Η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ήδη καταθέσει προτάσεις για αυστηρότερη προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο, ωστόσο βρίσκονται και αυτές αντιμέτωπες με τεχνολογικές δυσκολίες και αντιδράσεις. Εν τω μεταξύ, ορισμένες πλατφόρμες αναζητούν κοινά ευρωπαϊκά πρότυπα για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, αλλά ο δρόμος προς μια ομογενοποιημένη προσέγγιση παραμένει μακρύς.

Πραγματική πρόθεση ή πολιτικό μήνυμα;

Η πρόταση Μακρόν φαίνεται να πηγάζει από πραγματική ανησυχία για την ψυχική υγεία και την ασφάλεια των παιδιών, ωστόσο, με τα σημερινά δεδομένα, περισσότερο μοιάζει με πολιτική δήλωση παρά με εφαρμόσιμο μέτρο. Χωρίς ευρωπαϊκή συναίνεση, τεχνολογική υποδομή και κοινωνική αποδοχή, η απαγόρευση των social media στους ανηλίκους κινδυνεύει να μείνει στα χαρτιά.