Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπαίνει στο Πεντάγωνο

Σήμερα, ο πόλεμος για την τεχνητή νοημοσύνη απέκτησε νέο πρωταγωνιστή καθώς το Πεντάγωνο ανακοίνωσε επισήμως πως η OpenAI υπέγραψε συμβόλαιο ύψους 200 εκ.δολαρίων με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ.  Πρόκειται για την πρώτη επίσημη και άμεση στρατιωτική συμφωνία της εταιρείας, η οποία αναλαμβάνει την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης για χρήση στους κρίσιμους τομείς από την εθνική ασφάλεια και τις πολεμικές επιχειρήσεις, μέχρι την αναδιάρθρωση εσωτερικών λειτουργιών όπως προμήθειες, ιατρικές υπηρεσίες και κυβερνοασφάλεια.

Αναλυτικότερα, η σύμβαση θα καλύπτει ευρύτερα πεδία, που περιλαμβάνουν την ανάλυση δεδομένων από μεγάλα στρατιωτικά προγράμματα, δηλαδή τη διαχείριση, επεξεργασία και αξιοποίηση τεράστιων όγκων πληροφοριών από όλα τα επιχειρησιακά, διοικητικά και τεχνικά συστήματα του Πενταγώνου.

Θα χρησιμοποιείται για να εντοπίζει ανωμαλίες, ευκαιρίες βελτίωσης, διαρροές και πιθανά σφάλματα σε κρίσιμες λειτουργίες, από logistics μέχρι προμήθειες και εκπόνηση προϋπολογισμών. Παράλληλα, θα αναλαμβάνει την ενίσχυση της διοικητικής απόδοσης μέσω αυτοματοποίησης εσωτερικών διαδικασιών, επιταχύνοντας τη λήψη αποφάσεων και μειώνοντας τη γραφειοκρατία, λειτουργώντας ουσιαστικά ως το ένα έξυπνο λογισμικό διαχείρισης του στρατού.

Η Τεχνητή νοημοσύνη ως το απόλυτο όπλο

Επιπλέον, η σύμβαση περιλαμβάνει την πρόληψη και έγκαιρη ανίχνευση ψηφιακών απειλών σε εσωτερικά και εξωτερικά δίκτυα, με το AI να παρακολουθεί, να αναλύει και να προστατεύει τα στρατιωτικά συστήματα από κυβερνοεπιθέσεις, κατασκοπεία ή διαρροή διαβαθμισμένων πληροφοριών. Η νέα αυτή φάση φέρνει την τεχνητή νοημοσύνη στο επίκεντρο της οργάνωσης και προστασίας του αμερικανικού στρατού διαμορφώνοντας ένα οπλοστάσιο που θα σκέφτεται, αυτοματοποιεί και προστατεύει σε πραγματικό χρόνο. Με πιό απλά λόγια, το Πεντάγωνο θέλει το AI για να ελέγχει τα πάντα, να προβλέπει τα πάντα, και να προλαβαίνει τα πάντα.

Η διάρκεια του συμβολαίου ορίζεται στους 12 μήνες, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Ιούλιο του 2026 και τόπο υλοποίησης ως είθισται, την ευρύτερη περιοχή της Ουάσινγκτον D.C., στο πυκνό σύμπλεγμα κρατικών και ιδιωτικών φορέων τεχνολογίας.

Η συμφωνία έρχεται λίγο μετά την επίσημη ίδρυση του τμήματος ‘OpenAI for Government’, το οποίο συγκεντρώνει όλες τις σχέσεις της εταιρείας με το κράτος. Στην πραγματικότητα, το συμβόλαιο έρχεται ως φυσική συνέχεια μιας ήδη υπαρκτής επαφής με τον στρατιωτικό μηχανισμό των ΗΠΑ, καθώς η OpenAI είχε συνεργαστεί το 2023–24 με την Anduril, μια αμιγώς στρατιωτική εταιρεία υψηλής τεχνολογίας με έργο την ανίχνευση και εξουδετέρωση drones. Η συνεργασία τερματίστηκε τον Δεκέμβριο του 2024, μετά από έντονες εσωτερικές πιέσεις για διατήρηση της στρατηγικής αποχής από στρατιωτική χρήση των μοντέλων.

Ωστόσο, αυτή η γραμμή άλλαξε επισήμως το 2024, όταν η OpenAI αναθεώρησε την πολιτική χρήσης της τεχνολογίας της, αφαιρώντας τη ρητή απαγόρευση χρήσης των LLMs σε στρατιωτικά περιβάλλοντα. Έτσι, η σύμβαση του 2025 απλώς επισημοποιεί κάτι που ήταν ήδη σε εξέλιξη. Στην αγορά υπήρχαν φήμες εδώ και εβδομάδες για τη διασύνδεση της OpenAI με τον νέο κύκλο συμβολαίων της DARPA και του DIU (Defense Innovation Unit), και η ανακοίνωση του συμβολαίουτων 200 εκατομμυρίων μας ξεκαθάρισε το τοπίο.

Η αντίδραση στο διαδίκτυο ήταν αναμενόμενα διχασμένη, με τα κορυφαία σχόλια στο reddit, σε forums και στο X να κατηγορούν την εταιρεία ότι εγκατέλειψε το ηθικό της αφήγημα υπέρ της ισότητας και της “ανοικτής τεχνητής νοημοσύνης”, και τους χρήστες να γράφουν ότι όλη αυτή η ρητορική ήταν “ένα τεράστιος σωρός από μπαρούφες”.

Από την άλλη, αρκετοί τονίζουν πως τα 200 εκατομμύρια αποτελούν απλώς “ψίχουλα” για το οικοσύστημα της OpenAI, που αυτή τη στιγμή αποτιμάται εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Αναλυτές της αγοράς πάντως θεωρούν πως το deal αυτό αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού, ανοίγοντας νέο μέτωπο ανταγωνισμού με εταιρείες όπως η Palantir, η Anthropic, η Google DeepMind, η Amazon AWS Defense και η Microsoft Azure Government, εκ των οποίων όλες έχουν ήδη παρουσία στο στρατιωτικό clouding, στην ανάλυση πληροφοριών και σε στρατιωτικές δομές επιχειρησιακής υποστήριξης.

Η Palantir παραμένει ο πιο άμεσος ανταγωνιστής, με δεκάδες ενεργά συμβόλαια και το περίφημο λογισμικό Gotham να αξιοποιείται ευρέως από τις στρατιωτικές και μυστικές υπηρεσίες τη χώρας και όχι μόνο. Ο έτερος μεγάλος παίχτης στον χώρο των LLM’S, η Anthropic, βρίσκεται υπό διακριτική πίεση να επιλέξει πλευρά, καθώς φήμες την θέλουν να συζητά απευθείας με το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας (DHS) για την ανάλυση δεδομένων συνόρων και κυβερνοασφάλειας, με τα Claude μοντέλα να χρησιμοποιούνται ως εργαλεία parsing και πρόβλεψης ύποπτης δραστηριότητας .

Ο ρόλος της Google

Η Google με την σειρά της, μετά το σκάνδαλο Project Maven, έχει επιστρέψει με προσεκτικά βήματα στον χώρο της άμυνας, ενώ η Meta παίζει προς το παρόν ρόλο παρόχου υποδομών.

Θυμίζεται ότι το Project Maven είναι η πιο γνωστή και αμφιλεγόμενη απόπειρα των ΗΠΑ να ενσωματώσουν τεχνητή νοημοσύνη στον στρατό. Ξεκίνησε το 2017 από το Υπουργείο Άμυνας με σκοπό τη χρήση machine learning για αυτόματη αναγνώριση αντικειμένων σε βίντεο από drones, δηλαδή εντοπισμό προσώπων, οχημάτων και κινήσεων χωρίς ανθρώπινο χειρισμό.

Πρώτη συνεργάστηκε η Google, παρέχοντας AI υποδομές, αλλά μετά από εσωτερική εξέγερση 3.000 εργαζομένων που υπέγραψαν επιστολή κατά της στρατιωτικοποίησης της τεχνολογίας, η εταιρεία αποσύρθηκε το 2018 δηλώνοντας ότι δεν θα αναπτύσσει τεχνητή νοημοσύνη για όπλα.

Επρόκειτο για μία περίοδο ισχυρής ιδεολογικής κυριαρχίας της woke ατζέντας στη Silicon Valley, όπου η πολιτική ορθότητα είχε διεισδύσει τόσο βαθιά στο εσωτερικό των big-tech εταιρειών, που άρχισαν να αυτοϋπονομεύονται και αντί να υπηρετήσουν την εθνική ασφάλεια, γονάτισαν μπροστά σε μια ιδεολογία που απέρριπτε τον στρατό, το κράτος και την ιεραρχία.

Η αίσθηση σήμερα στην αγορά είναι ότι αυτό είναι το εναρκτήριο λάκτισμα μιας νέας γενιάς “AI-contractor wars”, καθώς ο στρατός πλέον βλέπει την τεχνητή νοημοσύνη ως πλατφόρμα επικάλυψης όλων των επιπέδων λειτουργίας του – επιχειρησιακού, πληροφοριακού, υγειονομικού, και φυσικά του ψυχολογικού. Η OpenAI με την παρούσα συμφωνία τοποθετείται στο κέντρο αυτού του νέου τεχνο-πολέμου. Και από τούδε και στο εξής, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι ΄ουδέτερη τεχνολογία΄’.

Ένα οικοσύστημα πολεμικής τεχνολογίας

Αξίζει να σημειωθεί ότι το οικοσύστημα των LLMs στον χώρο της άμυνας δεν περιορίζεται στην OpenAI και το συγκεκριμένο συμβόλαιο μιάς και τα τελευταία χρόνια πλατφόρμες όπως η Palantir έχουν ανακοινώσει την ενσωμάτωση και υποστήριξη διαφόρων LLMs, συμπεριλαμβανομένων του Grok της xAI, του Claude της Anthropic, καθώς και προηγμένων συστημάτων της Google και της Amazon. Οι εν λόγω τεχνολογίες χρησιμοποιούνται σε σύνθετα έργα ανάλυσης δεδομένων, επιχειρησιακής υποστήριξης και κυβερνοασφάλειας, συχνά μέσω συνεργασιών ή διασυνδέσεων που δεν λαμβάνουν ευρεία δημοσιότητα.

Επομένως, η τρέχουσα συμφωνία της OpenAI συνιστά μεν σημαντικό ορόσημο, ωστόσο εντάσσεται σε ένα πολύπλευρο και εξελισσόμενο πεδίο ανταγωνισμού, όπου τα όρια μεταξύ εταιρικών, κρατικών και στρατιωτικών εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης διαρκώς θολώνουν.

Σημείωση: Ο όρος ‘μεταβιομηχανική στρατιωτική εποχή ‘χρησιμοποιείται εδώ ως αναλυτική απόπειρα περιγραφής της νέας φάσης ισχύος, χωρίς να υπονοείται η κατάργηση της βιομηχανικής βάσης, αλλά η μετατόπιση του στρατηγικού κέντρου βάρους προς τα δίκτυα, τα δεδομένα και τους αλγόριθμους.