Στροφή Κιμ στον Πούτιν, μετά την κόντρα με Μπόλτον και Πομπέο

Στροφή προς τον Πούτιν επιχειρεί ο βορειοκορεάτης ηγέτης Κιμ Γιονγκ Ουν μετά την αποτυχία της δεύτερης συνάντησής του με τον Τραμπ, τον Φεβρουάριο, στο Ανόι του Βιετνάμ. Οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Βόρειας Κορέας συναντώνται στο Βλαδιβοστόκ και ο Κιμ προσβλέπει σε  στήριξη και μονομερή άρση των κυρώσεων από την Μόσχα, που όμως πιθανότατα δεν θα λάβει.

Με την συνάντηση αυτή, η οποία είναι η πρώτη των δύο ανδρών, ο Κιμ θέλει να στείλει μήνυμα στην Ουάσινγκτον ότι μπορεί να βρει και άλλα εναλλακτικά στηρίγματα για τον ίδιο και το καθεστώς του. Κυρίως όμως θα επιδιώξει την στήριξη της Μόσχας για την άρση των κυρώσεων, που έχουν επιβάλλει στην Βόρεια Κορέα οι ΗΠΑ και ο ΟΗΕ, και βοήθεια για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων τους.

Διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν πάντως ότι πιθανότατα η Μόσχα θα περιοριστεί απλώς σε μια «επίδειξη συντροφικότητας» προς τον Κιμ, αποφεύγοντας να προσφέρει στην Πιονγκγιάνγκ νέες επενδύσεις και πρόσθετη οικονομική βοήθεια. Εκτιμούν μάλιστα ότι η Ρωσία, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας «δεν θα υπονομεύσει το κύρος της για το χατίρι του Κιμ».

Με πλήρη μυστικότητα   

Ο βορειοκορεάτης ηγέτης βρίσκεται ήδη στο Βλαδιβοστόκ, όπου έφτασε με το θωρακισμένο τρένο του, και θα συναντηθεί με τον Πούτιν σε κτίριο του πανεπιστημίου, στο οποίο και θα διαμείνει. Κατά την άφιξή του όμως, παρά την λεπτομερή προετοιμασία παρουσιάστηκε ένα μικρό πρόβλημα.

Η αμαξοστοιχία δεν κατάφερε να σταματήσει ακριβώς μπροστά από το κόκκινο χαλί που είχε απλωθεί για την υποδοχή του και ο Κιμ βγήκε από αυτήν με καθυστέρηση ενός λεπτού. Παρόλα αυτά βγήκε χαμογελαστός, φορώντας ένα μαύρο καπέλο φεντόρα, και αφού το τρένο αναγκάσθηκε να κάνει όπισθεν για λίγα μέτρα.

Η άφιξη του Κιμ στη Ρωσία μεταδόθηκε ζωντανά από τη ρωσική κρατική τηλεόραση, η προετοιμασία της ωστόσο κρατήθηκε μυστική και μόλις λίγες ώρες πριν ανακοινώθηκε ο ακριβής τόπος της συνάντησης. Μάλιστα για αυτήν την μυστικότητα, ο σύμβουλος επί διεθνών υποθέσεων του Πούτιν, Γιούρι Ουσακόφ, ζήτησε συγνώμη από τους εκπροσώπους του Τύπου, τονίζοντας ότι ήταν αποτέλεσμα συμφωνίας με την Πιονγκγιάνγκ.

Το στάτους των κυρώσεων

Η Ρωσία είναι η πρώτη χώρα που επισκέπτεται ο Κιμ μετά την επανεκλογή του ως προέδρου του Κρατικού Συμβουλίου της Βόρειας Κορέας στις αρχές Απριλίου και η συνάντησή του με τον Πούτιν γίνεται στον απόηχο ενός νέου κύκλου έντασης που ξέσπασε τις τελευταίες εβδομάδες στις σχέσεις του με τις ΗΠΑ.

Ο βορειοκορεάτης ηγέτης ζήτησε να εξαιρεθεί ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο από τις διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον για την αποπυρηνικοποίηση της χώρας του, ενώ επέκρινε έντονα και τις παρεμβάσεις του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζον Μπόλτον. Παραλλήλως, προχώρησε πριν μερικές ημέρες, στην δοκιμή ενός νέου, «τακτικού», κατευθυνόμενου όπλου, το οποίο σύμφωνα με το αμερικανικό Πεντάγωνο δεν ήταν πύραυλος.

Ο Κιμ ζητά την πλήρη άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Βόρεια Κορέα. Από την πλευρά τους οι Αμερικανοί ζητούν σαφείς ενδείξεις από την Πιονγκγιάνγκ ότι εγκαταλείπει το πυρηνικό πρόγραμμά της και κάνουν λόγο για υπερβολικά αργή πρόοδο. Οι διαφορές αυτές οδήγησαν σε φιάσκο και την συνάντηση Τραμπ-Κιμ στο Βιετνάμ, αν και ο Αμερικανός πρόεδρος δεν αποκλείει μια τρίτη συνάντηση.

Την ίδια ώρα η Μόσχα δηλώνει ότι τηρεί πλήρως τις κυρώσεις προς την Βόρεια Κορέα, τις οποίες άλλωστε ψήφισε και η ίδια, έχει συμμαχήσει όμως με την Κίνα σε ό,τι αφορά τις εκκλήσεις για την χαλάρωσή τους. Από την πλευρά της η Ουάσινγκτον κατηγορεί την Μόσχα ότι προχωρά σε «συστηματικές και ευρείες» παραβιάσεις των κυρώσεων και υποστηρίζει ότι διαθέτει αποδείξεις για αυτό. Τον περασμένο Φεβρουάριο άλλωστε, το Reuters αποκάλυψε ότι ένα ρωσικό τάνκερ μετέφερε πετρέλαιο σε πλοίο της Βόρειας Κορέας στην θάλασσα, τουλάχιστον τέσσερις φορές, το διάστημα από τον Οκτώβριο του 2017 έως τον Μάϊο του 2018.

Μακροχρόνιοι δεσμοί και συμφωνίες

Οι προσδοκίες της Πιονγκγιάνγκ για στήριξη σε ό,τι αφορά την χαλάρωση των κυρώσεων και για αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας από την Μόσχα θα βρεθούν στο επίκεντρο της συνάντησης του Κιμ με τον Πούτιν. Σημαντικό για τον Κιμ είναι όμως και το ζήτημα των βορειοκορεατών που εργάζονται στην Ρωσία , την παραμονή των οποίων έχει ζητήσει επισήμως.

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ κερδίζει περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολάρια ετησίως από τους περίπου 100.000 βορειοκορεάτες που εργάζονται στο εξωτερικό. Ισχυρίζεται μάλιστα ότι περίπου 30.000 από αυτούς εργάζονται στην Ρωσία. Από την πλευρά της η Μόσχα επισημαίνει ότι στο πλαίσιο των κυρώσεων έχει μειώσει κατά δύο τρίτα τον αριθμό των βορειοκορεατών εργατών και ότι το 2018 δεν ξεπερνούσαν τις 11.500.

Πέρα από την φιλοξενία βορειοκορεατών εργατών, οι δύο χώρες έχουν μακροχρόνιους δεσμούς, αν και αυτοί ατόνησαν την πρώτη δεκαετία μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο πατέρας του Κιμ ωστόσο, ο Κιμ Γιονγκ Ιλ, προσπάθησε να αναθερμάνει τις σχέσεις των δύο χωρών, αμέσως μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Πούτιν, το 1999. Είχε επισκεφθεί άλλωστε την Ρωσία τρεις φορές, μέχρι τον θάνατό του το 2011.

Παρόλα αυτά θεωρείται απίθανο ο Πούτιν να προχωρήσει μετά την συνάντηση του Βλαδιβοστόκ σε μια ανοιχτή παραβίαση των κυρώσεων προς την Βόρεια Βορέα. Και αυτό γιατί δεν θέλει να μειώσει τον διεθνή ρόλο της Ρωσίας στον ΟΗΕ, σύμφωνα με τον οποίο η Μόσχα συνεχίζει να πουλά σημαντικές ποσότητες πετρελαίου στην Πιονγκγιανγκ.

Αυτό που θεωρείται πιθανότερο είναι ότι η Ρωσία θα συμφωνήσει στην χρηματοδότηση κάποιων περιορισμένων προγραμμάτων στην Βόρεια Κορέα και ότι θα αυξήσει την ανθρωπιστική βοήθεια προς την χώρα. Αυτό άλλωστε έχει συμφωνηθεί ήδη από τον Μάρτιο, σύμφωνα με τα βορειοκορεατικά μέσα ενημέρωσης , ενώ την ίδια ώρα Ρώσοι βουλευτές αναφέρουν ότι η Μόσχα μπορεί να αποστείλει στην Πιονγκγιάνγκ μέχρι και 50.000 τόνους σιτηρών.