Η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν δεν είναι μόνο στρατιωτική…

Ο εν εξελίξει πόλεμος Ισραήλ- Ιράν, είναι μία πολεμική σύρραξη, ένας πόλεμος επόμενης γενιάς. Το Ισραήλ δίνει έμφαση στην κάθετη αξιοποίηση τεχνολογικών υπεροπλιών: Μαχητικά αεροσκάφη F-35I stealth, drones Harop, πολυεπίπεδη αντιπυραυλική άμυνα (Arrow-3, David’s Sling), τεχνητή νοημοσύνη σε real-time intelligence και επιχειρήσεις “deep strike” με συμβατικές βόμβες bunker-buster.

Όλα λειτουργούν ενταγμένα σε ένα διακλαδικό, ψηφιοποιημένο δόγμα «πολέμου δικτύου» (Network-Centric Warfare). το Ισραήλ επιδιώκει την εξουδετέρωση των πυρηνικών δυνατοτήτων του Ιράν. Όμως, δεν διαθέτει πλήρως τα αναγκαία μέσα, εκτός αν έχει αμερικανική στήριξη ή προσφύγει στο αδιανόητο: τακτικά πυρηνικά.

Το Ιράν επιστρατεύει μια κουλτούρα ασύμμετρης ισχύος με συμβατικά μέσα: επιθέσεις κορεσμού με πυραύλους Kheibar Shekan, UAV τύπου Shahed, κυβερνοεπιχειρήσεις και επιχειρησιακή χρήση συμμάχων μέσω πληρεξουσίων (Χεζμπολάχ, Χούθι κ.ά.). Το νέο του δόγμα βασίζεται στο “Strategic Saturation”, δηλαδή τη φθορά και υπερφόρτωση της ισραηλινής άμυνας, αλλά και της διπλωματικής υπομονής της Δύσης.

Η Ελλάδα

Η Ελλάδα δεν έχει άμεση στρατιωτική εμπλοκή. Ωστόσο η στρατηγική της Ελλάδας θέση είναι κομβική για στρατιωτικές επιχειρήσεις. Μέσω της MDCA , της επικαιροποιημένης ελληνοαμερικανικής στρατιωτικής συμφωνίας, οι βάσεις της Σούδας, της Αλεξανδρούπολης και της Λάρισας λειτουργούν ως πύλες στρατηγικής διευκόλυνσης για στρατιωτικές επιχειρήσεις είτε των Αμερικανών, είτε του ΝΑΤΟ. Η αεροναυτική βάση της Σούδα (Κρήτη), αποτελεί προωθημένο κόμβο του 6ου Αμερικανικού Στόλου για ανεφοδιασμό, ελλιμενισμό και υποστήριξη αεροπορικών αποστολών μεγάλης εμβέλειας, ακόμα και stealth αποστολών τύπου “deep penetration”.

Η βάση της Σούδας διαθέτει, Runway μήκους 3.3 χλμ. για στρατηγικά βομβαρδιστικά (B-52, B-1B, F-15E, F-35). Υποδομή για ελλιμενισμό πυρηνοκίνητων υποβρυχίων και αεροπλανοφόρων. Κέντρο Διοίκησης SIGINT/ELINT: Παρακολούθηση επικοινωνιών στη Μεσόγειο-Μέση Ανατολή. Και ενδιάμεσος σταθμός ανεφοδιασμού (refuelling) και απογείωσης ισραηλινών stealth μαχητικών αεροσκαφών.

Η ελληνοϊσραηλινή συνεργασία επεκτείνεται πέρα από τη ρητορική και σε συγκεκριμένους τομείς που περιλαμβάνουν την άμυνα και την Πολεμική Βιομηχανία. Περιλαμβάνει συνεκπαίδευση (π.χ. Iniochos), αναβάθμιση της ελληνικής αεράμυνας, μεταφορά τεχνογνωσίας UAV, και άτυπα με γεωστρατηγική ευθυγράμμιση σε σενάρια υψηλής έντασης.

Η τουρκική στρατηγική

Η Τουρκία και ο διπλός ρόλος του Ερντογάν. Η Τουρκία, με πολιτικό πραγματισμό, αποφεύγει τη σαφή ταύτιση με το Ιράν. Παρά την καταγγελτική της ρητορική υπέρ των Παλαιστινίων, διατηρεί ανοικτούς διαύλους και με το Ισραήλ και με την Τεχεράνη. Επιδιώκει ρόλο διαμεσολαβητή αλλά και περιφερειακού παίκτη στρατηγικής αυτονομίας. Η τουρκική στρατηγική συνοψίζεται σε τέσσερις κινήσεις:

1. Ανάδειξη της Τουρκίας ως “ειρηνοποιού”| και γεωπολιτικού ενδιάμεσου, με πρόσβαση και στους δύο άξονες. Παράλληλα η σουνιτική Τουρκία έχει αξιοποιήσει τον σιιτικό άξονα για να ελέγξει τον σουνιτικό ανταγωνισμό. Συμμαχεί με το Ιράν, για να μειώσει την επιρροή της Σαουδικής Αραβίας. Ο Ερντογάν και η τουρκική διπλωματία, μετακινείται ανάμεσα σε Ιράν, Σαουδική Αραβία και Κατάρ ανάλογα με τις γεωπολιτικές, ενεργειακές και γεωθρησκευτικές εξελίξεις.
2. Ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας στη Βόρεια Συρία και το Ιράκ, ώστε να διασφαλίσει τον έλεγχο των κουρδικών περιοχών στο πλαίσιο του ευρύτερου γεωπολιτικού χάους, που θα μορφοποιηθεί όταν και όπως λήξει ο πόλεμος.
3. Ενεργή ανάμειξη στον πόλεμο των drones, με εξαγωγές Bayraktar σε χώρες του ευρύτερου άξονα Ιράν–Ρωσίας.
4. Υπονόμευση της ελληνοϊσραηλινής στρατηγικής συμμαχίας, μέσω προσεκτικής διπλωματικής διείσδυσης σε κράτη της Μεσόγειου όπως, Λίβανος, Κατάρ, Ιορδανία, Λιβύη.

Η ελληνοτουρκική σχέση, ήδη εύθραυστη, επηρεάζεται έμμεσα από το ιρανοϊσραηλινό μέτωπο. Η στρατηγική σύγκλιση Αθήνας-Τελ Αβίβ-Ουάσινγκτον «ενοχλεί» την Άγκυρα, ενώ η ενεργός χρήση της Σούδας προκαλεί ανησυχία στους τούρκους Στρατηγούς. Αν η Τουρκία κατορθώσει να λειτουργήσει ως πλατφόρμα στρατηγικής συνεννόησης Ιράν-Χαμάς-Ρωσίας-Κατάρ, η Ελλάδα θα βρεθεί σε νέο γεωπολιτικό δίλημμα: σταθερή ευθυγράμμιση με τη Δύση ή ενεργότερη περιφερειακή στρατηγική αυτονομία;

Ο πόλεμος Ιράν-Ισραήλ δεν διεξάγεται μόνο στη Τεχεράνη, στη Χάιφα, Γλαζα , στη Νατάνζ , στο Τελ Αβίβ. Διεξάγεται και στη Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στους κόλπους του ΝΑΤΟ, στη σκακιέρα της ενέργειας και των logistics. Η Ελλάδα οφείλει να κινηθεί με στρατηγική επίγνωση και θεσμική αυτοσυνείδηση: να ενισχύσει τη θέση της ως πυλώνας σταθερότητας, χωρίς να διολισθήσει σε εργαλειακή χρήση. Η Σούδα είναι επιπλέον και ένα ισχυρό πολιτικό και διπλωματικό όπλο, αλλά κάθε όπλο απαιτεί Στρατηγική, ρεαλισμό, προβλεψιμότητα και όραμα, για να μη μετατραπεί σε στρατηγικό αυτο-εξευτελισμό.