Το Ιράν ξυπνάει στους Αμερικανούς το “φάντασμα” του Ιράκ

Οι περισσότεροι από τους θεωρούμενους απομονωτιστές, δηλαδή εκείνοι οι πολιτικοί, δημοσιογράφοι και αξιωματούχοι που στήριξαν τον Ντόναλντ Τραμπ και το πολιτικό του πρόγραμμα στη λογική της απεμπλοκής της Ουάσιγκτον από τους “ατέλειωτους πολέμους” για να δοθεί προτεραιότητα στο εσωτερικό, επικαλούνται πολύ συχνά ένα οδυνηρό για τις ΗΠΑ και τη συλλογική Δύση παράδειγμα. Το παράδειγμα δεν είναι άλλο από το Ιράκ.

Το οποίο Ιράκ, θα βίωνε το 2003 την αμερικανική εισβολή στη λογική της “εξαγωγής της δημοκρατίας” και αφού είχε τονιστεί ουκ ολίγες από την αμερικανική κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους και τον Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ η πεποίθηση πως το – δίχως αμφιβολία αυταρχικό – καθεστώς του Σαντάμ Χουσέιν αποτελούσε παγκόσμια απειλή, γιατί διέθετε όπλα “μαζικής καταστροφής”.

Τα διαβόητα όπλα δεν βρέθηκαν ποτέ, επιβεβαιώνοντας την καχυποψία της παγκόσμιας κοινής γνώμης προς τις διακηρύξεις των Μεγάλων Δυνάμεων και την πίστη τους στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, γεννώντας ένα νέο κύμα αντιαμερικανισμού που θα πυροδοτούσε την άνθιση τζιχαντιστικών κινημάτων και το χειρότερο, βυθίζοντας το ίδιο το Ιράκ και την ευρύτερη Μέση Ανατολή σε έναν ατέρμονο κύκλο φτώχειας και βίας.

«Αυτή είναι ακριβώς η ίδια τακτική με τον πόλεμο στο Ιράκ», δήλωσε ο πρώην επικεφαλής στρατηγικός σύμβουλος του Τραμπ, Στιβ Μπάνον, στην εκπομπή του Τάκερ Κάρλσον στο X (η κόντρα του οποίου με τον “ιέρακα” Ρεπουμπλικάνο Τεντ Κρουζ έχει γίνει ήδη viral) εκφράζοντας τον μύχιο φόβο της αμερικανικής Δεξιάς ότι η εστίαση σε ένα νέο εξωτερικό μέτωπο θα δημιουργήσει προβλήματα στην εσωτερική ατζέντα της κυβέρνησης των Ρεπουμπλικάνων, η οποία φαίνεται να έχει καταληφθεί (σε βαθμό μανίας) από τη μονομέρεια της επίλυσης(;) του μεταναστευτικού ζητήματος.

Ιράν-Ιράκ: Διαφορές και ομοιότητες

“Η ίδια ιστορία που επαναλαμβάνεται», σημειώνει στους New York Times ο Βάλι Ρ. Νασρ, Ιρανοαμερικανός και καθηγητής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς: «Τότε δεν γνωρίζαμε ακόμη και πιστεύαμε όλα τα αισιόδοξα σενάρια για το Ιράκ. Κάθε υπόθεση όμως αποδείχθηκε λανθασμένη”.

Ψάχνοντας ομοιότητες, μπορεί να σταθεί κανείς σε αρκετά σημεία. Πρώτον, η αναπαραγωγή από τους “ιέρακες” του πολέμου μιας εικόνας που θέλει το Ιράν γονατισμένο. Διατείνονται ότι η παροχή βοήθειας στο Ισραήλ με την ρίψη βομβών “bunker buster” των 30.000 λιβρών στο Φορντό – την πιο οχυρωμένη πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν – θα μπορούσε να είναι ένα μεμονωμένο γεγονός που θα μεταμορφώσει τη Μέση Ανατολή, δίχως να απαιτείται η παρουσία στρατιωτών στο – χαώδες γεωγραφικά – έδαφος του Ιράν. Δεύτερον, υπάρχει και σήμερα πρόχειρος “κακός”.

Ο Αγιατολάχ Χομεϊνί και οι μουλάδες αναπαράγονται από την πλειοψηφία των δυτικών ΜΜΕ – όπως ακριβώς ο Σαντάμ του 2003 –
ως εκπρόσωποι μιας μονολιθικής σκοτεινής τυραννίας, ανάλυση που σκόπιμα παρακάμπτει ότι πίσω από το πρόσωπο της θεοκρατικής καταπίεσης το καθεστώς της Τεχεράνης μπορεί να απευθυνθεί ακόμη στους πολίτες του με τα σύμβολα και τους όρους του εθνικού κράτους (κληρονόμου μάλιστα ενός πανάρχαιου, ένδοξου πολιτισμού). Τρίτον, εξακολουθεί να υπάρχει η αίσθηση του αγνώστου σχετικά με το που θα φτάσει ο πόλεμος και πόσο θα εκτραχυνθούν τα πράγματα, με τα αντίποινα έναντι των Αμερικανών στρατιωτών που βρίσκονται στο εξωτερικό και με μια πιθανή αναζωπύρωση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας να είναι στο “τραπέζι”.

Ο ναύαρχος Γουίλιαμ Φ. Φάλον, ο οποίος το 2007 και το 2008 είχε την ευθύνη για όλες τις αμερικανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή ως επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (CENTCOM), δήλωσε την Τετάρτη ότι ανησυχεί πως το Ιράν μπορεί να ξεφύγει εκτός ελέγχου έπειτα από ένα αμερικανικό πλήγμα. «Ποιο είναι το σχέδιο;» είπε. «Ποια είναι η στρατηγική; Ποιο είναι το επιθυμητό τελικό αποτέλεσμα; Το να μην έχει το Ιράν πυρηνικό όπλο είναι κάτι με το οποίο λίγοι άνθρωποι θα διαφωνούσαν. Αλλά ποια θα είναι η σχέση μας με το Ιράν στο ευρύτερο πλαίσιο της Μέσης Ανατολής; Αντιδρούμε απλώς σπασμωδικά».

Υπάρχουν και οι διαφορές. Σήμερα, δεν υπάρχουν περίπου 200.000 Αμερικανοί στρατιώτες συγκεντρωμένοι στη Μέση Ανατολή, και οι αντιπολεμικές διαδηλώσεις ανά την υφήλιο εστιάζουν στο ζήτημα της γενοκτονίας των Παλαιστινίων της Γάζας, παρά στην επέμβαση στο Ιράν. Επιπλέον, το κράτος του Ισραήλ, παρά τις ακρότητες τις οποίες διαπράττει, απολαμβάνει ρόλο προνομιακού συνομιλητή από τη Δύση, ενώ Κίνα και Ρωσία δείχνουν πρόθυμες να διαδραματίσουν ρόλο μεσολαβητή για ίδιον όφελος, δίχως όμως την πρόθεση να ταχθούν μονομερώς με την Τεχεράνη.

Όσο για την αμερικανική κοινωνία, μετά τη “θορυβώδη” αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από το Αφγανιστάν επί προεδρίας Μπάιντεν και την επάνοδο του Τραμπ στον Λευκό Οίκο σε μια λογική “America first”, μόνο πρόθυμη δεν είναι να στηρίξει ένα νέο κοστοβόρο πολεμικό σχέδιο.

22 χρόνια από την έναρξη ενός πολέμου που στοίχισε στην Αμερική 4.500 νεκρούς στρατιώτες, 30.000 τραυματίες, δύο τρισεκατομμύρια δολάρια και τεράστια ηθική φθορά, ο πόλεμος στο Ιράκ εξακολουθεί να στοιχειώνει τις Ηνωμένες Πολιτείες, αντανακλώντας κάθε φορά που διακυβεύεται η εμπλοκή στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή τους φόβους και τις διαψεύσεις που βίωσε η αμερικανική κοινωνία στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα.