Η “παράσταση του Φορντό” που σπάει τα ταμεία!

Αμέσως μετά τα πλήγματα των αμερικανικών B-2 Spirit με τις… περίφημες διατρητικές βόμβες GBU-57, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προέβη άμεσα σε δήλωση, ότι “εξάλειψε” (obliterated) τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Τεχεράνης (Φορντό, κτλ). Δηλαδή τις ισοπέδωσε! Δηλαδή έλυσε το πρόβλημα! Εξ ου και το «έχει έρθει η ώρα για την ειρήνη» που έγραψε με κεφαλαία γράμματα στον λογαριασμό του στον δικής του ιδιοκτησίας ανταγωνιστή του “X” (πρώην Twitter), με την επωνυμία “Truth Social”!

Οι περισσότεροι τότε απόρησαν. Η λογική υπαγορεύει ότι θα έπρεπε να περιμένει την επίσημη εκτίμηση της ζημιάς από τις αρμόδιες υπηρεσίες να αποφανθούν τεχνοκρατικά επ’ αυτού: Τη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών DIA (Defense Intelligence Agency) και τα στρατιωτικά επιτελεία του Πενταγώνου. Και ο υπογράφων, σε σχόλιο-ανάλυση ανέφερε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν θα μπορούσε να είναι τόσο κατηγορηματικός, εάν δεν είχε μια -καταρχήν τουλάχιστον- διαβεβαίωση της στρατιωτικής ηγεσίας για τα αποτελέσματα των πληγμάτων.

Με βάση αυτή τη θέση, ο Τραμπ, πάντα με το γνωστό στιλ, επιχειρεί έκτοτε να οδηγήσει τους εμπλεκόμενους σε εσπευσμένα κλείσιμο του μετώπου: “Έκανα εγώ τη βρώμικη δουλειά και κατέστρεψαν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, τον πραγματικό λόγο αυτής της σύγκρουσης… ώρα να ηρεμήσετε”, φαίνεται να είναι επί της ουσίας το μήνυμά του σε Ιερουσαλήμ και Τεχεράνη! Όσα ακολούθησαν έκτοτε, δικαιολογούν το χαρακτηρισμό της υπόθεσης ως θεατρική παράσταση…

New York Times και CNN, μετέδωσαν ότι η πρώτη -μη αναλυτική, τρισέλιδη- εκτίμηση της DIA για τη ζημιά των αμερικανικών βομβαρδισμών στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα αμφισβητεί το αφήγημα Τραμπ. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, αντί για πολυετή καθυστέρηση που υποστήριξε ο Τραμπ, στην πραγματικότητα μετριέται σε μήνες! Ο αντιπολιτευτικής απέναντι στον Λευκό Οίκο του Τραμπ χαρακτήρας των συγκεκριμένων μέσων, ήγειρε αυτόματα την υποψία πολιτικών κινήτρων πίσω από την έκθεση, σε συνεργασία με στελέχη του Πενταγώνου, επίσης δυσαρεστημένα με τον Τραμπ.

Η παράσταση του Φορντό!

Όπως αναμενόταν, η αντίδραση του Λευκού Οίκου ήταν σφοδρή. Θα πρέπει βέβαια να θεωρείται δεδομένη η επιθυμία των δυο μέσων να πλήξουν πολιτικά τον Τραμπ, καθώς πρόκειται για την προκαταρκτική εκτίμηση της DIA, όχι την τελική. Αυτό που όμως δεν αναμενόταν και χρήζει (γεω)πολιτικής ερμηνείας, είναι ότι ο Τραμπ βρήκε τους πιο θερμούς υποστηρικτές στους δυο άμεσα εμπλεκόμενους: Τους εμπολέμους, που έσπευσαν να τον διευκολύνουν πολιτικά αμφότεροι!

Η Ισραηλινή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας εξέδωσε ανακοίνωση, όπου αναφέρει πως το αμερικανικό χτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντό «κατέστρεψε τις κρίσιμες υποδομές της εγκατάστασης και κατέστησε την εγκατάσταση εμπλουτισμού μη λειτουργική». Και συνεχίζει η ανακοίνωση, «εκτιμούμε ότι τα αμερικανικά πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, σε συνδυασμό με τα ισραηλινά σε άλλα στοιχεία του στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, έχουν αναστείλει την ικανότητα του Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα κατά πολλά χρόνια. Το επίτευγμα αυτό μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον, εάν το Ιράν δεν αποκτήσει πρόσβαση σε πυρηνικό υλικό».

Αξίζει βέβαια να παρατηρήσει κανείς, ότι οι Ισραηλινοί, διακριτικά, υπενθυμίζουν ότι μεγάλο μέρος της επιτυχίας ανήκει στους ίδιους, που έπληξαν «άλλα στοιχεία του προγράμματος»! Το να ισοπεδώσεις εγκαταστάσεις και να “αποκεφαλίσεις” τη στρατιωτική και επιστημονική ηγεσία που είχε άμεση εμπλοκή με το πρόγραμμα, δεν είναι μικρό πλήγμα από το οποίο ο αντίπαλος μπορεί να συνέλθει εύκολα. Φυσικά, ο Λευκός Οίκος έσπευσε να διανείμει την ανακοίνωση!

Κι αν υποτεθεί ότι Ισραηλινοί και Αμερικανοί παρουσιάζουν κοινότητα στοχεύσεων, σε έναν τουλάχιστον βαθμό, ήρθε να προστεθεί δημόσια παραδοχή από την πλευρά των Ιρανών, η οποία έριξε ακόμα περισσότερο νερό στον μύλο του Τραμπ! Την ανακοίνωση ανέλαβε ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών, Εσμαήλ Μπαγκαΐ, ο οποίος μιλώντας στο Al Jazeera, ούτε λίγο ούτε πολύ, επιβεβαίωσε ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις της Τεχεράνης υπέστησαν «σοβαρές ζημιές» από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς! Χωρίς να υπεισέλθει σε ιδιαίτερες λεπτομέρειες, μίλησε για «βεβαιότητα» σημαντικών καταστροφών.

Ορισμένες παρατηρήσεις…

Επιχειρώντας να ερμηνεύσει κανείς τη στάση ενός εκάστου, μπορούν να γίνουν μερικές ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Αρχικά, και μόνο η εικόνα που έχει μεταδοθεί σε συνδυασμό με τις επιβεβαιωμένες πληροφορίες, το πιθανότερο είναι να προκύψει ότι το βέλτιστο σενάριο για την ολική επαναφορά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, λογικά πρέπει να τοποθετείται γύρω στη διετία. Αυτό από τη μία πλευρά σημαίνει ότι οι Ισραηλινοί, τουλάχιστον, “αγόρασαν χρόνο”. Από την άλλη όμως σημαίνει, ότι το ενδεχόμενο πυρηνικοποίησης του Ιράν, κάθε άλλο παρά εξαφανίστηκε!

Το μεγάλο ζητούμενο πλέον είναι η βούληση του ιρανικού καθεστώτος. Εάν το ζήτημα απομονωνόταν στις “εθνικές” του διαστάσεις, πιο ασφαλές στοίχημα θα ήταν ότι είναι νομοτελειακό το να μας απασχολήσει ξανά, αργότερα ή γρηγορότερα. Αυτό που όμως δεν είναι απόλυτα σαφές, είναι ο βαθμός της σταθερότητας του καθεστώτος στο εσωτερικό της χώρας. Παρόλο που ουδέποτε διακηρύχθηκε ως επίσημος στόχος η ανατροπή του από ισραηλινής πλευράς, ήταν εξ αρχής εξόφθαλμο ότι αυτός είναι ο απώτερος στόχος. Αυτή έχει προκριθεί ως πιο ασφαλής μέθοδος ενταφιασμού των πυρηνικών φιλοδοξιών του Ιράν.

Με αυτό ως δεδομένο όμως, είναι αφελές να πιστεύεται ότι δεν έχει γίνει “προεργασία” σε αυτή την κατεύθυνση. Η άμεση κινητοποίηση του γιου του Σάχη, που με δημόσιες παρεμβάσεις, διά των κοινωνικών δικτύων δήλωνε “παρόν” και καλούσε τον ιρανικό λαό να ανατρέψει το θεοκρατικό καθεστώς, εκεί παραπέμπει. Και δεν ήταν μόνο αυτός…

Όταν μάλιστα προέκυψε η παρέμβαση Τραμπ, η δυσαρέσκεια αυτών των ιρανικών κύκλων ήταν εξόφθαλμη. Για παράδειγμα, σε μια χαρακτηριστική εξέλιξη, ο γιος του Σάχη, έπαψε να ακολουθεί τον Τραμπ στο Instagram… Δεν είναι διόλου αστείο αλλά κίνηση με σημασία, την εποχή της απόλυτης κυριαρχίας των κοινωνικών δικτύων.

Το Ιράν χρωστά χάρη στον Τραμπ!

Με την ίδια λογική, το καθεστώς της Τεχεράνης χρωστάει χάρη στον Τραμπ και έσπευσε να του δείξει για δεύτερη φορά την ευγνωμοσύνη του! Η πρώτη ήταν η προσχηματική –για την τιμή των όπλων- επίθεση στη βάση Al Udeid του Κατάρ που χρησιμοποιεί η αμερικανική Κεντρική Διοίκηση (CENTCOM), για την οποία είχαν ειδοποιήσει έγκαιρα τους πάντες και η βάση είχε αδειάσει! Παρόλο που τα βλήματα αναχαιτίστηκαν όλα…

Πέραν της χάρης όμως, χρειάζεται και χρόνο για να ανασυνταχθεί και να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις στο εσωτερικό του. Το κυνήγι πρακτόρων του Ισραήλ στο οποίο έχει αποδυθεί η Τεχεράνη, αποδεικνύει εμμέσως ότι φοβάται -εύλογα- ότι μπορεί να υπάρχουν θύλακες του καθεστώτος που να έχουν συμφωνήσει με τον αντίπαλο και υπό προϋποθέσεις θα κινηθούν για να ανατρέψουν τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και τα πρωτοπαλίκαρα του καθεστώτος (Φρουροί της Επανάστασης και πολιτοφυλακές, που επλήγησαν αγρίως… και με ιδιαίτερη επιμέλεια από τους Ισραηλινούς).

Κατά συνέπεια, προκύπτει ότι σε τακτικό επίπεδο παρατηρείται σύμπτωση συμφερόντων. Το Ισραήλ δεν θέλει να δυσαρεστήσει τον Τραμπ, αλλά είναι από απίθανο έως αδύνατο να εγκαταλείψει την προσπάθεια ανατροπής του καθεστώτος. Και το Ιράν από την πλευρά του όμως, πιθανότατα βλέπει σανίδα σωτηρίας και απεμπλοκής από μια κατάσταση που πραγματικά το απείλησε και προσεγγίζει τον Τραμπ με σκοπό και αυτό να “αγοράσει χρόνο”!

Εάν όλα μείνουν ως έχουν, είναι εξαιρετικά απίθανο να παραιτηθεί από τις πυρηνικές του φιλοδοξίες. Όσες πυρηνικές συμφωνίες και να υπογραφτούν, η ιστορική εμπειρία υποδεικνύει ότι η παραβίασή τους είναι θέμα χρόνου. Το Ισραήλ, ασχέτως κινήσεων τακτικής, ουδέποτε υπαναχώρησε από τη θέση του πως δεν πρόκειται να το αφήσει να συμβεί…

Σε συνεργασία με το defencepoint