Άγνωστα μοναδικά σημεία της Θεσσαλονίκης

Το πακέτο αυτό που αναδεικνύει την ιστορία της Μακεδονίας και τα σημαντικά ίχνη της, την ελληνική παράδοση, την φυσιολατρία, την τοπική γαστρονομία είναι εφικτό να το γευθεί κάποιος με οικονομικό προϋπολογισμό αφού καλύπτει τα μέσα βαλάντια. Η εκδρομή γνωριμία με την φιλόξενη περιοχή που επενδύει στο δικό της ενδιαφέρον τουριστικό προϊόν, με τον Δήμο Χαλκηδόνας να πρωτοστατεί και να ανοίγει γέφυρες συνεργασίας με δημοσιογράφους, τουριστικούς πράκτορες, συλλόγους, με ενημερωμένη ιστοσελίδα κατέγραψε την πρωτοβουλία του δήμαρχου Σταύρου Αναγνωστόπουλου να προτάσσει τα πλεονεκτήματα του τόπου του μέσα από μια πολιτική προσέγγισης, εξωστρέφειας, συνεργασιών που θα φέρει προστιθέμενη αξία στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Η επίσκεψη στον Μακεδονικό τάφο ΙΙΙ, τον σημαντικότερο από τους τέσσερις που έχουν εντοπιστεί κοντά στον οικισμό του Αγίου Αθανασίου, μόλις 20 χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη – άγνωστος ακόμη στο ευρύ κοινό- είναι μια αποκάλυψη για την αισθητική της τελευταίας κατοικίας, κάποιου υψηλόβαθμου Μακεδόνα Στρατηγού του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως μαρτυρά ο σιδερένιος οπλισμός που βρέθηκε σε θραύσματα αν και οι τυμβωρύχοι είχαν προλάβει να τον εντοπίσουν και να τον λεηλατήσουν.

Ωστόσο ο πιο άγνωστος αλλά σημαντικός Μακεδονικός αυτός τάφος, βρίσκεται σε περιφραγμένο αρχαιολογικό χώρο, έχει πρόσοψη δωρικού ρυθμού με ιωνική ζωοφόρο ενώ η πόρτα του ήταν φραγμένη με μεγάλους λίθους. Είναι ανοικτός καθημερινά και δίνει την ευκαιρία στον επισκέπτη να ζήσει μια άλλη εμπειρία. Αυτό που τον καθιστά μοναδικό είναι η τέλεια σωζόμενη ζωοφόρος, υψηλό δείγμα της αρχαίας ζωγραφικής τέχνης που διασώθηκε ατόφια με τα χρώματα, τα σχέδια και την πλούσια Διονυσιακή θεματική της χάρις σε μια “πούδρα” χώματος που την κάλυψε και λειτούργησε προστατευτικά έτσι ώστε να παρουσιάζεται αυθεντικά όλη η ζωγραφική απεικόνιση κάτι που δεν συμβαίνει στους άλλους Μακεδονικούς τάφους.

Η πρόσοψη με τις εντυπωσιακές καλοδιατηρημένες τοιχογραφίες, στο αέτωμα δύο γρύπες ανατολικού τύπου, το λεοντομορφο αυτό μυθικό τέρας με χρυσαφένια φτερά, ενώ το θυραιό άνοιγμα πλαισιώνεται με δύο φρουρούς που φορούν χλαμύδες, κρατούν σάρισες και πάνω από τα κεφάλια τους υπάρχουν χαρακτηριστικές ασπίδες με τους δικούς τους συμβολισμούς. Το στοιχείο που καθιστά τον τάφο ιδιαίτερο είναι η ζωοφόρος που αποτυπώνει μια παράσταση συμποσίου, θέμα σπάνιο για τάφο, χωρισμένη σε τρεις ενότητες.

Τα γεύματα των αρχαίων

Στο πρώτο μέρος είναι οκτώ άτομα, έφιπποι και πεζοί με δάδες, ο ένας κρατά αγγείο κρασιού, ακολουθεί η κεντρική παράσταση με τους συμποσιαστές σε ανάκλιντρα να απολαμβάνουν τα επιδόρπια στο όμορφο τραπέζι και δίπλα ξεχωρίζει το έπιπλο που ονομάζεται κυλικείο κι έχει αγγεία, κύλικες αποκαλύπτοντας την ένδειξη πλούτου, ενώ ο οινοχόος γυμνός σερβίρει κρασί.

Οι αρχαίοι πρώτα έτρωγαν και μετά άρχιζε ο ποτός, με κρασί νερωμένο. Πιο δίπλα υπάρχει η γυναικεία μορφή που παίζει κιθάρα, οι έξι συμποσιαστές απολαμβάνουν επιδόρπια, ενώ από αριστερά αναδεικνύεται το σκηνικό και με τους έφιππους άνδρες που πλησιάζουν συνεισφέροντας στο συμπόσιο σκεύη με κρασί, ενώ το σκηνικό μαρτυρά τον υπαίθριο χώρο πολυτελούς οικίας.

Ο στεφανωμένος, είναι η κεντρική μορφή, δηλαδή ο τιμώμενος νεκρός. Στο τραπέζι υπάρχουν σταφύλια, ρόδια, αβγά, οι χαρακτηριστικές “πυραμίδες”, γλυκό των αρχαίων που γινόταν με σιτάρι και μέλι. Στην τρίτη παράσταση είναι το λουτηριο όπου οι συνδαιτημόνες έπλυναν τα χέρια τους.

Πολλές οι λεπτομέρειες που δίνονται κατά την ξενάγηση που η αποστολή των δημοσιογράφων Μακεδονίας Θράκης είχε την τύχη να γευθεί από τους αρχαιολόγους Χρήστο Γκατζόλη, Αναστάσιο Κεραμάρη και Μαρία Παπά, όπως και για την ύπαρξη ελεφαντοστείνης κλίνης, ενός επίχρυσου στεφανιού, ενός χρυσού νομίσματος Φιλίππου Β’ που ο Αλέξανδρος συνέχιζε να κόβει μετά το θάνατο του Φιλίππου, ενώ ο τάφος ήταν επιχρισμένος με υλικό ψαμμίτη στο εσωτερικό με κόκκινο χρώμα και στην κορυφή είχε μια μακεδονική ασπίδα. Χαρακτηριστική και η ενδυμασία των ενόπλων φρουρών, με δερμάτινους θώρακες, με κρηπίδες χαρακτηριστικά υποδήματα, με κράνη που έχουν φτερά και με δόρατα στα χέρια. Η φωτογράφηση δίχως φλας είναι εφικτή στο εσωτερικό του τάφου κι έτσι το υλικό αυτό συνοδεύει την εμπειρία της ξενάγησης.

Υποδειγματικό οινοποιείο με παραγωγή ρετσίνας και ξεχωριστών κρασιών

Ο οινοτουρισμός στην Χαλκηδόνα ένα σημαντικό κεφάλαιο βρίσκει το αληθινό νόημα του όρου. Δεν είναι μόνο τα κατάφυτα εκτενή τοπία των αμπελώνων, η απέραντη ομορφιά με τα σταφύλια κάθε ποικιλίας, η απασχόληση αυθεντικών ανθρώπων της γης του πρωτογενή τομέα σε συνεργασία με ανάλογους ειδικούς επιστήμονες του χώρου αλλά είναι και η μεταποίηση τα οινοποιεία, οι ποτοποιίες, τα καζάνια του τσίπουρου.

Πόσα κτήματα με μοναδικές παραγωγές στον Δήμο Χαλκηδόνας της Θεσσαλονίκης! Η επιμελής εμφιάλωση, ο ευγενής ανταγωνισμός να μπουν καλαίσθητα με αρώματα και γεύσεις στην απαιτητική εγχώρια αγορά, να κάνουν βήματα για εξαγωγές σε χώρες με παράδοση στο κρασί προάγοντας την ελληνική ετικέτα. Η λίστα μακριά.

“Μεσημβρία οινοποιητική”, με εξαιρετικές εγκαταστάσεις που μαρτυρά το ενδιαφέρον των δημιουργών της, τα κρασιά Ζαραρης, το κτήμα Αραμπατζή, οι ποτοποιίες Πρόδρομος Μπέλτσης, Κουμαράς Νέστωρ το οινοποιείο αποστακτήριο, Κυρκώστα Τζιβαέρι, οινοποιείο Πασχάλης Βελικός, οινοποιεία Δρίτσα, Καράβια, Γκούμα, Παπαγρηγορίου, αμπελώνες Κουλουτσίδη, τα οινοποιεία Τράκας, Φούρκας, Πεταλη, Vinium Hellenic Wines, οι αμπελώνες Τσαβλιδη, Κλωνάρης κρασιά – τσίπουρα, αποστακτήριο Κιλκισλή και η λίστα συνεχίζεται με εγκαταστάσεις και σε άλλα σημεία της Θεσσαλονίκης. Δεν είναι εφικτό να επιβεβαιωθεί η παρουσία όλων αλλά και μόνο η συμμετοχή τους σε δρόμους κρασιών αναδεικνύει την μέριμνα να γίνουν βήματα ως συνέχεια της αμπελοκαλλιέργειας.

Στην “Μεσημβρία οινοποιητική” η στάση των μελών του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜΘ συνδυάζεται με ενδελεχή ξενάγηση κι ενημέρωση στον τρόπο διαχείρισης των σταφυλιών, σε υποδειγματικές εγκαταστάσεις. Και η απαραίτητη γευσιγνωσία σε φιλόξενο ειδικά διαμορφωμένο χώρο με τα κορυφαία στελέχη της εταιρίας, όπου στην πράξη παρουσιάζονται τόσο η “ρετσίνα Βασιλική”, όσο και οι επώνυμες ετικέτες κρασιών που ταξιδεύουν σε όλη τη χώρα και το εξωτερικό.

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1996 από τον Περικλή Ντράχα και τον Θεόδωρο Παρασκευόπουλο με στόχο την ανάδειξη του αμπελουργικού δυναμικού της περιοχής μέσω της δημιουργίας οίνων ποιότητας. Σύντομα συνειδητοποίησαν ότι για να επιτευχθεί αυτό θα έπρεπε να παύσει η εντατική αμπελοκαλλιέργεια και να παράγονται μόνο σταφύλια ποιότητας με βάση τις δυνατότητες που έχει κάθε αμπελοτόπι! Αυτό έκανε την διαφορά. Οι φιλοδοξίες στην πορεία αυξήθηκαν όπως και η προσπάθεια που συνεχίζεται με στόχο την προσήλωση στην ποιότητα.

Αξίζει να γευθείτε ιδιαίτερα τοπικά κρεατικά, ζυμαρικά, γλυκά

Ο συνδυασμός και τοπικών προϊόντων όπως το φημισμένο ρύζι, των ορυζώνων του Αξιού, η παραγωγή φύλλων πίτας, ζυμαρικών, τοπικών ειδών τραχανά, καβουρμά, λουκάνικων, γεύματα συλλόγων που τροφοδοτούν ταβέρνες, τα ντόπια κρεατικά, τα ψάρια του γλυκού νερού, συμπληρώνουν το παζλ προτάσεων μοναδικής διατροφής. Η στάση στο κτήμα “Θέασις” δίπλα στον Aξιο ποταμό ολοκληρώνει τις ευφροσύνες στιγμές του επισκέπτη.

Όπως θα πει η Φούλα Ταχοπούλου φέτος φιλοξενήθηκαν εκεί 4500 μαθητές σχολείων απ’ όλη την Ελλάδα δοκιμάζοντας ποντιακή, θρακιώτικη και βορειοελλαδίτικη κουζίνα κι εκφράζοντας τον ενθουσιασμό τους για την κατάβαση λίγα μέτρα από εκεί στις μυστικές ομορφιές του Αξιού ποταμού. Μια εικόνα που θα τους συνοδεύει. Φυσικά εκεί το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Αξιού «Νικόλαος Κ. Γιουτίκας» που βρίσκεται στη Χαλάστρα, και αποτελεί την έδρα του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα είναι εξειδικευμένο για την απόλυτη γνωριμία του χώρου.

Οι επισκέπτες της προστατευόμενης περιοχής μπορούν να ξεκινήσουν από εδώ την επίσκεψή τους στην περιοχή, προκειμένου να προμηθευτούν ενημερωτικό υλικό και οικοτουριστικούς χάρτες με προτεινόμενες διαδρομές να δουν την σύγχρονη ενημερωτική έκθεση, η οποία προσφέρει στον επισκέπτη μέσα από εύληπτα κείμενα, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, κινούμενη εικόνα, ταινίες και διαδραστικές εφαρμογές τη δυνατότητα να γνωρίσει το μεγάλο πλούτο του Εθνικού Πάρκου και να αντιληφθεί τις υπηρεσίες και το οφέλη που προσφέρει στον άνθρωπο.

Γνωριμία με την κοιτίδα του Βογομιλισμου

Το Νεκροταφείο Βογόμιλων βρίσκεται στη Νέα Χαλκηδόνα μεταξύ Θεσσαλονίκης και Γιαννιτσών. Από τον 10ο αι. η περιοχή αυτή ονομαζόταν Δρογουβίτεια, από το σλαβικό φύλο των Δραγουβιτών. Το 1988 ανακηρύχθηκε διατηρητέο αρχαιολογικό μνημείο.
Σήμερα έχουν εντοπιστεί δεκατέσσερις στήλες και τριανταεννιά ισοσκελείς σταυροί. Η πιο μεγάλη στήλη έχει ύψος δύο μέτρα και πάχος πάνω από μία σπιθαμή. Ο Βογομιλισμός ήταν μια από τις μακροβιότερες αιρέσεις του χριστιανισμού. Οι εκφραστές του κυνηγήθηκαν για αιώνες από την εξουσία και την επίσημη Εκκλησία μέχρι που “εξαφανίστηκαν”.

Παρόλο που υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την κοιτίδα του Βογομιλισμού, κάποιοι θεωρούν ότι οι πρώτοι Βογόμιλοι εμφανίστηκαν στη βυζαντινή Θράκη και εξαπλώθηκαν σε όλη την αυτοκρατορία, στην Κωνσταντινούπολη, στη Θεσσαλονίκη, ακόμη και στη Μικρά Ασία. Οι ιδέες τους διαδόθηκαν επίσης, στη Βουλγαρία, στη Σερβία και στη Βοσνία, ενώ τα τελευταία χρόνια έφτασαν στην Ιταλία, την ιβηρική χερσόνησο και στη Γαλλία.

Η παραμονή στο νομό Θεσσαλονίκης μπορεί να συνδυαστεί με τοπικά πανηγύρια που ζωντανεύουν με ιδιαίτερο χρώμα και δρώμενα, με επισκέψεις σε μοναστήρια όπως των Κουφαλίων και παλιές εκκλησίες, με γιορτές κρασιού όπως η φετινή 68η στην Αγχίαλο ταυτόχρονα με την Διεθνή Έκθεση. Πόσα αλήθεια όμορφα μπορούν να μπουν στην ατζέντα του επισκέπτη στην συμπρωτεύουσα!