Θρεπτική πυκνότητα, ή αλλιώς πέρα από τις θερμίδες…
05/07/2025
Στις περισσότερες συνεδρίες που πραγματοποιώ, παρατηρώ πως οι περισσότεροι είναι αφοσιωμένοι στις θερμίδες που αποδίδει ένα τρόφιμο και όχι στη θρεπτική πυκνότητα, δηλαδή στα μακρο- και μικροθρεπτικά συστατικά που περιέχει. Είναι τελικά όλες οι θερμίδες ίδιες; Μια προσωπική μου πρόκληση είναι να σε εισάγω στις έννοιες της θρεπτικής και ενεργειακής πυκνότητας μέσω των συνεδριών που πραγματοποιώ, αλλά και μέσω αυτού του οδηγού.
Τα τελευταία χρόνια το επιστημονικό ενδιαφέρον φαίνεται να μετατοπίζεται από την κλασική έννοια της θερμίδας, ασχέτως εάν αυτή προέρχεται από το λίπος και τους υδατάνθρακες είτε από τις πρωτεΐνες και το αλκοόλ, στη θρεπτική πυκνότητα και τη θρεπτική αξία. Η επιστημονική κοινότητα άρχισε λοιπόν να κινείται από το πόσες θερμίδες αποδίδει ένα τρόφιμο, στο τι οφέλη μπορεί να σου προσδώσει.
Τι είναι Θρεπτική Πυκνότητα;
Η θρεπτική πυκνότητα είναι ένα μέτρο της ποσότητας των θρεπτικών συστατικών (όπως βιταμίνες, μέταλλα, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά) σε ένα τρόφιμο σε σύγκριση με τον αριθμό των θερμίδων που περιέχει. Ουσιαστικά, σου δείχνει πόσα βασικά θρεπτικά συστατικά λαμβάνεις από ένα συγκεκριμένο τρόφιμο σε σχέση με την ενέργεια/θερμίδες που σου παρέχει.
Τα τρόφιμα που έχουν υψηλή θρεπτική πυκνότητα προσφέρουν πολλά θρεπτικά συστατικά ανά θερμίδα, ενώ τα τρόφιμα που έχουν χαμηλή θρεπτική πυκνότητα παρέχουν λιγότερα θρεπτικά συστατικά σε σχέση με την περιεκτικότητά τους σε θερμίδες.
Τα μακροθρεπτικά συστατικά είναι αυτά τα οποία αποδίδουν τις θερμίδες και είναι:
Μικροθρεπτικά συστατικά
Τα μικροθρεπτικά συστατικά δεν αποδίδουν θερμίδες, ωστόσο σε συγκεκριμένες ποσότητες είναι ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία του σώματος. Παραδείγματα μικροθρεπτικών είναι τα μέταλλα, τα ιχνοστοιχεία και οι βιταμίνες που θα αναλυθούν παρακάτω.
To σώμα μας τα χρειάζεται σε ελάχιστες ποσότητες, ωστόσο εάν κάποιος δεν ακολουθεί ισορροπημένη διατροφή μπορεί να έχει έλλειψη.
Οι βιταμίνες είναι απαραίτητες για μια σειρά λειτουργιών, όπως η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, η προαγωγή της υγείας του δέρματος, και η διατήρηση της οστικής μάζας. Οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες, όπως οι βιταμίνες C και E, προστατεύουν τα κύτταρα από την οξειδωτική βλάβη και συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου χρόνιων παθήσεων, όπως οι καρδιοπάθειες και ο καρκίνος.
Βιοδιαθεσιμότητα
Η θρεπτική πυκνότητα δεν αφορά μόνο την ποσότητα των θρεπτικών συστατικών στα τρόφιμα, αλλά και τη βιοδιαθεσιμότητά τους. Η βιοδιαθεσιμότητα είναι το πόσο εύκολα το σώμα μπορεί να απορροφήσει και να χρησιμοποιήσει τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα.
Για παράδειγμα, ενώ το σπανάκι είναι γνωστό για την υψηλή περιεκτικότητά του σε σίδηρο, ο σίδηρος που περιέχει το σπανάκι δεν απορροφάται τόσο εύκολα από τον οργανισμό όσο ο σίδηρος από ζωικές πηγές, όπως το κρέας.
Έτσι, η θρεπτική πυκνότητα λαμβάνει υπόψη όχι μόνο την ποσότητα των θρεπτικών συστατικών στα τρόφιμα, αλλά και την ποιότητά τους και το πόσο καλά μπορεί ο οργανισμός να τα αξιοποιήσει/απορροφήσει.
Διαβάστε τη συνέχεια στο diaitologos.com
