Σε πολιορκία η κυβέρνηση από σκάνδαλα και αποτυχίες

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν καταδεικνύει μόνο την αποτυχία, γελοιοποιεί την κυβέρνηση και καταρρίπτει το βασικό αφήγημα για την ανασυγκρότηση, έστω σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση και τον εκσυγχρονισμό των δομών της χώρας. Ένας εσμός κομματικών, υπηρεσιακών και πολιτικών παραγόντων που με πεζοδρομιακή αργκό και νοοτροπία και συμπεριφορά υποκόσμου καταλήστευαν το δημόσιο χρήμα. Και όλο αυτό προσχηματικά κατάτεινε στην αύξηση των ποσοστών του κόμματος. 

Είναι η χαριστική βολή μετά το δυστύχημα των Τεμπών και το σκάνδαλο της συγκάλυψης, για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Δύο χρόνια μετά το δυστύχημα η χώρα δεν έχει σιδηροδρόμους και ο πρωθυπουργός υποσχέθηκε ότι σε δύο χρόνια θα τους φτιάξει. Και τι τον εμπόδιζε αυτά τα δύο χρόνια που μεσολάβησαν; Όσο για τις αγροτικές επιδοτήσεις, δεν υπάρχει καν σχέδιο.

Η απορρόφηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ είναι ένας ελιγμός απέναντι στην ΕΕ, δεν είναι σχέδιο για την εξυγίανση του μηχανισμού που θα βοηθήσει την αγροτική παραγωγή. Ως προς την απόδοση ευθυνών ενώ η διερεύνηση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας συνεχίζεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει εγκλωβιστεί στο πώς θα ρίξει στα μαλακά τον Μάκη Βορίδη και τον Λευτέρη Αυγενάκη, για να μην τον πάρουν μαζί τους. Με συνενοχή όπως και στα Τέμπη της γαλάζιας Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

Έξω πάει χειρότερα η κυβέρνηση

Στα εξωτερικά που είναι το δεύτερο μέτωπο που ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταγράφει συνεχείς ήττες, η εξαγγελία εξοπλιστικών προγραμμάτων δεν συνδέεται με κανένα σχέδιο επανατοποθέτησης της χώρας στον διεθνή περίγυρο ή για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη επιθετικότητα της Τουρκίας. Είναι απλά μπίζνες για τους «οπλάδες» με χρήματα που λείψουν από το κοινωνικό ταμείο. Το ότι η Τουρκία είναι στο SAFE και θα συμπεριληφθεί στην αμυντική αρχιτεκτονική της Ευρώπης είναι η επισφράγιση της αποτυχίας. 

Ο πρωθυπουργός καταφεύγει στην γνωστή από το παρελθόν τακτική: απομάκρυνση των αναλώσιμων στελεχών και ρητορική που καταφεύγει στο βαθύ κράτος, στις χρόνιες παθογένειες και στις πελατειακές σχέσεις του πολιτικού συστήματος. Για τον πρωθυπουργό όλοι είναι αναλώσιμοι: από τον ανεψιό του Γρηγόρη Δημητριάδη, μέχρι ένα στέλεχος με το βαρύ για τη ΝΔ όνομα του Καραμανλή ή μέχρι την διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά για να μην έχει κριτική από το εσωτερικό που ενοποιεί την ευνουχισμένη Κοινοβουλευτική Ομάδα – η οποία με μπροστάρη τον Άδωνη ψήφισε μέχρι και τον γάμο των ομοφυλοφίλων. Μόνο που το αφήγημα των παθογενειών του παρελθόντος επαναλήφθηκε πολλές φορές και κάηκε. Τώρα πια ακόμη και οι πιο καλοπροαίρετοι ξέρουν ότι η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι το βαθύ κράτος και η επιτομή της μεταπολιτευτικής διαφθοράς και διαπλοκής. Η επανάληψή του πλέον εξοργίζει. Για να πιστεύει κανείς ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα προσπαθήσει έστω, να αντιμετωπίσει το βαθύ κράτος πρέπει να είναι ή αφελής ή ανήθικος. 

Κάπως έτσι προκύπτει το ερώτημα: Μπορεί μία κυβέρνηση απαξιωμένη και αποδυναμωμένη να συνεχίσει να κυβερνά; Και μέχρι πότε; Είναι πειστικό το επιχείρημα ότι «μπορεί να αποτύχαμε παντού αλλά οι άλλοι θα είναι χειρότεροι»; Κατ’ αρχήν το επιχείρημα δεν υποστηρίζεται από το πρόσφατο παρελθόν. Η κυβέρνηση Τσίπρα μπορεί να κατηγορηθεί ότι υπερέβαλε στην εφαρμογή του μνημονίου σε βάρος της πολιτικής και ιδεολογικής του ταυτότητας – με τα υπερ-πλεονάσματα του Ευκλείδη και την παραμέληση της κοινωνίας – αλλά δεν μπορεί να κατηγορηθεί ούτε για διαχειριστική ανικανότητα (αφού εφάρμοσε μία δύσκολη πολιτική) ούτε πολύ περισσότερο για διαφθορά. Και σίγουρα δεν ήταν εκείνος που διαμόρφωσε το βαθύ κράτος.

Όλα τα σενάρια ανοιχτά

Η κυβερνητική κρίση που σηματοδότησε η απομάκρυνση του Μάκη Βορίδη και των τριών υφυπουργών ενεργοποίησε όλα τα σενάρια, από την πτώση της κυβέρνησης και την αλλαγή πρωθυπουργού εν πλω, μέχρι τις πρόωρες εκλογές. Η δημόσια αντιπαράθεση την περασμένη εβδομάδα ανάμεσα στον Άδωνη Γεωργιάδη και τον Νίκο Δένδια, η καθυστερημένη απάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη στον υπουργό Άμυνας και η κινητικότητα του Κωστή Χατζηδάκη, δείχνει ότι στο παρασκήνιο τρέχουν τα σενάρια διαδοχής. 

Στο βάθος υπάρχει πάντα ο Αντώνης Σαμαράς. Οι εξελίξεις δικαιώνουν τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις του και πιέζουν στην κατεύθυνση να κάνει το επόμενο βήμα. Το επιχείρημα «ποιος θα αναλάβει;», με τον πρώην πρωθυπουργό δεν στέκεται. Έχει κυβερνήσει σε πιο δύσκολες συνθήκες. Έχει αποδοχή στην δεξιά βάση και στα στελέχη της ΝΔ. 

Αντίθετα, σε όλα τα σενάρια για την επόμενη ημέρα δεν υπάρχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός δεν αποτελεί μέρος της λύσης σε καμία εκδοχή, είναι ο πυρήνας του προβλήματος. Tο σενάριο των διπλών εκλογών για τον εκβιασμό του εκλογικού σώματος, κάηκε από την γελοιοποίηση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ακόμη και αυτά τα φιλικά δημοσκοπικά δεδομένα δεν το ευνοούν. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση της Metron Analysis του Ιουνίου, η ΝΔ έχει στην πρόθεση ψήφου (και όχι στην αυθαίρετη εκτίμηση), 22,2% του εκλογικού σώματος, πεσμένη κατά 0,4% σε σχέση με την μέτρηση του περασμένου μήνα. Και ενώ δεν είχε συμπεριλάβει το ναυάγιο του τουρκολιβυκού, την γελοιοποίηση του πρωθυπουργού να κυνηγά τον Τραμπ για ένα στιγμιότυπο και την ξεφτίλα ΟΠΕΚΕΠΕ. Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση γύρισε στα ποσοστά που είχε αμέσως μετά το ξέσπασμα των Τεμπών, είναι κάτω από 20%. 

Το τελικό ερώτημα

Ενώ όλοι συμφωνούν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη πλέον δεν διαθέτει το μίνιμουμ της κοινωνικής αποδοχής που απαιτείται, το ερώτημα είναι πώς θα λυθεί ο γόρδιος δεσμός της διακυβέρνησης. Η ΝΔ εξακολουθεί να διαθέτει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ένα σώμα βουλευτών έχουν γίνει συνένοχοι και φυσικά φοβούνται να κινήσουν διαδικασίες αντικατάστασης του πρωθυπουργού εν πλω που θα ήταν μία λύση. Είναι πρωτοφανές ότι μία κυβέρνηση καταρρέει σε ομαλές συνθήκες, δίχως ισχυρή αντιπολιτευτική πίεση, υπό το βάρος των δικών της ανομιών. Το ιδιαίτερο στοιχείο είναι η ταυτόχρονη απαξίωση της αντιπολίτευσης. Είναι το μόνο στο οποίο τα πήγε καλά το καθεστώς Μητσοτάκη με τον τεράστιο προπαγανδιστικό μηχανισμό των ενσωματωμένων ΜΜΕ, διέλυσε την αντιπολίτευση. Ωστόσο όπως έχει λεχθεί μία εποχή δεν εμφανίζει προβλήματα που δεν μπορεί να λύσει.