Επαφές Τουρκίας-Συρίας για ΑΟΖ – Συνάντηση Χαφτάρ-Γεραπετρίτη

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με επιστολή που υπογράφεται από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν και την οποία δημοσίευσε το Nordic Monitor, τουρκικοί κρατικοί φορείς έχουν λάβει οδηγίες να προχωρήσουν σε σύνταξη συμφωνίας για Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) με τη Δαμασκό. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών επιβεβαίωσε τις επαφές με την Δαμασκό.

Το σχετικό έγγραφο αφορά στην απάντηση του Φιντάν σε γραπτή ερώτηση της βουλευτού Άδανας, Ayvüce Türkeş Taş, σχετικά με ενδεχόμενη συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με τη Συρία.

«Με την ανατροπή του καθεστώτος Μπάαθ (το κόμμα που βρισκόταν στην εξουσία στη Συρία από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και ανέστειλε τις δραστηριότητές του μετά την ανατροπή του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ) και τη μεταβίβαση της εξουσίας σε μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται προσπάθειες σε συντονισμό με τους αρμόδιους φορείς μας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών πέραν των χωρικών υδάτων, κατά τρόπο που να προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας», αναφέρει ο Φιντάν στην επιστολή του, η οποία φέρει ημερομηνία 16 Ιουνίου και απευθύνεται στο Γραφείο του Προέδρου της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης.

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ επεσήμανε επίσης, ότι η Άγκυρα είναι δεσμευμένη στην υπεράσπιση των «δικαιωμάτων» του ψευδοκράτους σε οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία με τη Δαμασκό. «Είμαστε σε συντονισμό με τη Συρία για τα θαλάσσια σύνορα», ανέφερε σε δήλωση του ο Χακάν Φιντάν, υποτιμώντας τις αντιδράσεις της ΕΕ.

Υπενθυμίζεται, πως ο νέος Πρόεδρος της Συρίας, Άχμαντ αλ-Σαράα, είχε επισκεφθεί την Τουρκία και είχε συναντηθεί με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 4 Φεβρουαρίου 2025. Οι ομάδες ανταρτών που συμμετείχαν στην εξέγερση κατά του Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 υποστηρίχθηκαν από την Τουρκία.

Συνάντηση Γεραπετρίτη – Χάφταρ

Στο μεταξύ, την Κυριακή 6 Ιουλίου, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, θα επισκεφθεί τη Βεγγάζη της Λιβύης, όπου έχει προγραμματισμένη συνάντηση με τον αρχηγό του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, Χαλίφα Χαφτάρ, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών.

Επιπλέον, την Τρίτη 15 Ιουλίου, ο Υπουργός Εξωτερικών θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Τρίπολη, όπου θα έχει συναντήσεις με αξιωματούχους. Σημειώνεται πως σε συνέντευξή του ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε πως η Ελλάδα δεν θα μπει ποτέ σε λογική πλειοδοσίας στη Λιβύη, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα παραμένει αξιόπιστος εταίρος, υπερασπίζεται σθεναρά το διεθνές δίκαιο και επενδύει σε πολυδιάστατη διπλωματία από την Αφρική ως το Αιγαίο.

Αναφερόμενος στις εξελίξεις στη Λιβύη, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι η Ελλάδα ουδέποτε εγκατέλειψε την κρίσιμη αυτή περιοχή: «Η Τουρκία είναι πολύ δραστήρια στη Λιβύη και γενικότερα στην Αφρική, με μια πολιτική ξεκάθαρα επεκτατική. Εμείς, όμως, ουδέποτε εγκαταλείψαμε τη Λιβύη. Αντίθετα, αποκαταστήσαμε με επιτυχία τη σχέση, ενεργοποιώντας όλους τους διαύλους και προς τις δύο πλευρές. Πολύ σύντομα θα επισκεφτώ τόσο την Ανατολική όσο και τη Δυτική Λιβύη».

Τουρκία: Νόμιμο το τουρκολιβυκό μνημόνιο

Η Τουρκία επιμένει ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο καταρτίστηκε «σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς ναυτικού δικαίου». Πηγές του υπουργείου Άμυνας στην Τουρκία σημειώνουν ότι: «Δεν αποδεχόμαστε τις θέσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας για το τουρκολιβυκό μνημόνιο». Σύμφωνα με την τουρκική πλευρά, το μνημόνιο καταρτίστηκε «σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς ναυτικού δικαίου».

«Το Μνημόνιο Συνεργασίας για τις Θαλάσσιες Δικαιοδοσίες που υπογράφηκε μεταξύ της χώρας μας και της Λιβύης το 2019 καταρτίστηκε με τρόπο που προστατεύει τα δικαιώματα και των δύο χωρών στο πλαίσιο της ισότητας, σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς ναυτικού δικαίου. Το Μνημόνιο Συνεργασίας κοινοποιήθηκε στον ΟΗΕ τόσο από τη χώρα μας όσο και από τη Λιβύη», προσθέτουν οι πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας.

«Ο χαρακτηρισμός του Μνημονίου Συνεννόησης μας ως ‘παράνομου’ ως αποτέλεσμα των μονομερών πολιτικών οδηγιών της Ελλάδας και της ‘Ελληνοκυπριακής Διοίκησης της Νότιας Κύπρου’ δεν είναι αποδεκτός από πλευράς μας. Το Μνημόνιο καθορίστηκε σύμφωνα με τη μέση γραμμή μεταξύ των ηπειρωτικών εδαφών, την αρχή του μη αποκλεισμού και την αρχή της ισότητας», τονίζει η τουρκική πλευρά.

Αίγυπτος: Eλπίζουν στις ΗΠΑ

Σύμφωνα με τον ενημερωτικό ιστότοπο για τη Μέση Ανατολή «Middle East Eye», η Αίγυπτος φέρεται να έχει ζητήσει από τις ΗΠΑ να ασκήσουν πίεση στον Χαλίφα Χαφτάρ και τη Βουλή των Αντιπροσώπων στο Τομπρούκ, προκειμένου να μην επικυρώσουν τη συμφωνία, η οποία αναμένεται να κυρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας.

Η επικύρωση του μνημονίου από τη Βουλή του Τομπρούκ, θα έδινε ένα είδος νομιμοποίησης, με την κατάσταση στην περιοχή να επιδεινώνεται και την ένταση να επιστρέφει στην ανατολική Μεσόγειο. Το δημοσίευμα επισημαίνει ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση θεωρεί ότι η σταθερότητα της Λιβύης είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη δική της ασφάλεια και οποιαδήποτε κίνηση που ενισχύει τις τουρκικές αξιώσεις στην ανατολική Μεσόγειο αποτελεί απειλή. Ο πρόεδρος Σίσι πιέζει την Ουάσιγκτον, ώστε να παρέμβει στον de facto ηγέτη της Ανατολικής Λιβύης, στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος έχει αναβαθμίσει τις σχέσεις του με το περιβάλλον του Ντόναλντ Τραμπ.