Υπουργείο Οικονομικών 1980: Μην πληρώνετε τα δάνεια του ΟΕΚ!

Πώς άρχισε και τελείωσε η κατάργηση του Οργανισμού Κατοικίας (ΟΕΚ) για ευτελείς κομματικούς (ψηφοθηρικούς) σκοπούς; Ως απάντηση παραθέτω ένα σύντονο επονείδιστο χρονικό, όπως προκύπτει από τα συνεχή άρθρα και σχόλιά μου στον “Οικονομικό Ταχυδρόμο” και το ειδικό Έβδομο Κεφάλαιο του βιβλίου μου “Αυτή είναι η Ελλάς, τα 8 μεγαλύτερα οικονομικά εγκλήματα μετά τη μεταπολίτευση” (Εκδόσεις, «Ελληνικά Γράμματα», 2000), από τα οποία ένα ήταν κι αυτό, δηλαδή της κατάρρευσης του ΟΕΚ:

Ο ΟΕΚ χορηγούσε δάνεια στα πλαίσια του καθεστώτος του ΝΔ 1138/1972. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των δανείων αυτών, μολονότι βεβαιώνονταν στα δημόσια ταμεία και ειδοποιούνταν οι χρεοφειλέτες για αποπληρωμή τους, δεν πληρώνονταν από κανένα σχεδόν δανειολήπτη, διότι ποτέ δεν εκδόθηκε η προβλεπόμενη από το νομοθέτημα αυτό κοινή υπουργική απόφαση, η οποία θα καθόριζε τη διαδικασία είσπραξης. Έτσι, τα δάνεια αυτά, που προέρχονταν κατά το ήμισυ από καταθέσεις των αποταμιευτών (τραπεζικά κεφάλαια) δεν εξυπηρετούνταν. Και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές από τα δάνεια αυτά όλο και διογκώνονταν χωρίς να τολμήσει καμιά κυβέρνηση και κανένας υπουργός Εργασίας, κανένας υπουργός Οικονομικών και κανένας υπουργός Υγείας να εφαρμόσει το ΝΔ 1138/1972!

Το “στρίβειν” με νόμους που πρόβλεπαν προκλητικές ρυθμίσεις!

Οι λόγοι της μη έκδοσης της απόφασης αυτής είναι οι γνωστοί… ελληνικοί! Με την απόφαση αυτή θα καθοριζόταν η αναγκαστική, σίγουρα, διαδικασία είσπραξης των δανείων αυτών. Αυτό όμως συνεπαγόταν μεγάλο πολιτικό κόστος, ενώ η έκδοση της απόφασης για τη συγκρότηση της ειδικής πενταμελούς επιτροπής, όπου θα προσέφευγαν οι οφειλέτες, επικαλούμενοι “κάποιο σπουδαίο λόγο”, συνεπαγόταν σίγουρα πολιτικό όφελος! Όπως, φυσικά, σε πολιτικό όφελος απέβλεπαν και οι συνεχείς αποφάσεις για… ρυθμίσεις των χρεών, όπως έγινε στη συνέχεια.

Το 1986, λοιπόν, κι ενώ το άγος αυτό είχε φθάσει στο απροχώρητο, αντί της έκδοσης της κοινής υπουργικής απόφασης, που θα καθόριζε τη διαδικασία είσπραξης των βεβαιωμένων στα δημόσια ταμεία οφειλών αυτών με αναγκαστικά μέσα (αφού είχαν χαρακτηρισθεί ως δημόσια έσοδα!), ψηφίσθηκε ο Νόμος 1641/1986, ο οποίος πρόβλεπε, μεταξύ άλλων, τα εξής προκλητικά:

• Εξόφληση των οφειλών που ήταν ληξιπρόθεσμες μέχρι την 1η Ιουνίου 1986 και αυτών που είχαν βεβαιωθεί ή θα βεβαιώνονταν στα δημόσια ταμεία μέχρι 31 Αυγούστου 1986 με 36 μηνιαίες δόσεις. Η καταβολή της πρώτης δόσης γίνεται στα δημόσια ταμεία μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του μήνα Δεκεμβρίου.
• Αν δεν καταβληθούν δύο συνεχείς μηνιαίες δόσεις, παύουν να ισχύουν τα ευεργετήματα αυτά και το οφειλόμενο υπόλοιπο καθίσταται εφάπαξ απαιτητό.
• Οι δόσεις αυτές εισπράττονται κατά τις διατάξεις του κώδικα για την είσπραξη δημόσιων εσόδων και αν δεν καταβάλλονται εμπρόθεσμα επιβαρύνονται με προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής.
• Εάν το ύψος της ετήσιας επιβάρυνσης των δόσεων των ρυθμιζόμενων οφειλών υπερβαίνει το 15% του οικογενειακού εισοδήματος, μπορεί ο οφειλέτης να προσφύγει σε ειδική πενταμελή επιτροπή. Στην επιτροπή αυτή μπορεί να προσφύγει κάθε οφειλέτης, αφού έχει πληρώσει τουλάχιστον την πρώτη δόση από τις ρυθμιζόμενες οφειλές.

Αυτός ο Νόμος αγνοήθηκε και πάλι σχεδόν παντελώς από τους οφειλέτες, παρά το γεγονός ότι τότε συγκροτήθηκε η προβλεπόμενη από τον νόμο αυτό ειδική επιτροπή και παρά το γεγονός ότι πρόβλεπε την αναγκαστική είσπραξη των δανείων αυτών!

Νέος με προκλητικότερες ρυθμίσεις!

Κι ενώ προκλητικά συσσωρεύονταν στα δημόσια ταμεία οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, χωρίς να εφαρμόζεται ο παραπάνω Νόμος από αυτούς που τον ψήφισαν, από την ίδια κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προωθήθηκε τον Μάϊο του 1989 στη Βουλή η κατάθεση και η ψήφιση, λίγο πριν από τις εκλογές του Ιουνίου του ίδιου έτους και υπό την ιαχή “Τσοβόλα δώστα όλα“, ενός νέου Νόμου, που συμπλήρωνε και “βελτίωνε” ακόμα περισσότερο τις διατάξεις του προηγούμενου Νόμου 1641/1986.

Πρόκειται για τον νέο Νόμο 1849/1989, ο οποίος αποτελεί όνειδος για τη διαχείριση των εθνικών κεφαλαίων και των τραπεζικών πόρων. Αυτή η νοοτροπία για το περιβόητο πολιτικό κόστος, με τη βοήθεια ίσως των διοικήσεων μερικών τραπεζών, που δεν προέβαλαν καμία σχεδόν αντίσταση στην έμμεση αυτή λεηλασία των κοινωνικών και εθνικών πόρων, μετέβαλε το τραπεζικό σύστημα σε ένα δεύτερο κρατικό προϋπολογισμό για να εξασφαλίζουν τα κόμματα ψήφους ή τουλάχιστον για να μη χάνουν τα κόμματα που ήταν στην κυβέρνηση ψήφους!

Ειδικότερα, ο επονείδιστος νέος Νόμος 1849 “βελτίωσε” σχετικές διατάξεις του προηγούμενου (που δεν εφαρμόσθηκε ποτέ!) νόμου ως εξής:

• Ρυθμίζονται σε 48 δόσεις (έναντι 36 δόσεων του Νόμου 1641/1986), με απαλλαγή μάλιστα από προσαυξήσεις λόγω εκπρόθεσμης καταβολής. Δηλαδή, όλα όσα έλεγε ο προηγούμενος Νόμος για αναγκαστική είσπραξη και προσαυξήσεις πήγαν περίπατο και ανταμείφθηκαν όσοι οφειλέτες πήραν δημόσιο χρήμα και δεν επέστρεψαν, σύμφωνα με τα συμβόλαια που υπέγραψαν και νέος Νόμους που ψήφισε η Βουλή!
• Τα ευεργετήματα αυτά παύουν να ισχύουν, αν δεν καταβληθούν τρεις (δύο πρόβλεπε ο προηγούμενος Νόμος) συνεχείς μηνιαίες δόσεις από αυτές που ρυθμίζονται.
• Η καταβολή νέος πρώτης δόσης γίνεται μέσα σε οκτώ μήνες (έναντι τεσσάρων που πρόβλεπε ο προηγούμενος Νόμος).
• Ο οφειλέτης μπορεί να προσφύγει τώρα στην ειδική πενταμελή επιτροπή, αν η μη καταβολή οφείλεται σε σπουδαίο λόγο. Πρόκειται για προσθήκη στο νέο Νόμο που “βελτίωνε” ακόμα προκλητικότερα νέος ρυθμίσεις των οφειλών και που στην πραγματικότητα βοηθούσε έμμεσα στο να μην εισπραχθούν ποτέ οι οφειλές από νέος δανειολήπτες νέος ή τουλάχιστον να δυσχερανθεί η είσπραξή νέος!

Όπερ και εγένετο. Διότι, και ο νέος Νόμος αχρηστεύθηκε, αφού και πάλι τον αγνόησαν προκλητικά οι χρεοφειλέτες του οργανισμού αυτού.

Η πενταμελής Ειδική Επιτροπή ήταν άσυλο των τζαμπατζήδων του ΟΕΚ!

Έτσι, με τη συγκρότηση ειδικής επιτροπής, η οποία λειτουργούσε ως άσυλο των τζαμπατζήδων και συνέβαλλε στη διαιώνιση ενός φοβερού άγους, και ο νέος Νόμος εμπαιζόταν από τους χιλιάδες δανειολήπτες, οι οποίοι στο σύνολό τους σχεδόν αρνούνταν να πληρώσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Θύματα δεκάδες χιλιάδες άστεγοι χαμηλόμισθοι. Όλα αυτά σήμαιναν και σημαίνουν τα εξής:

Έως το 1989, οι τζαμπατζήδες του ΟΕΚ (μεταξύ των οποίων πολλοί ήταν υπάλληλοι “ρετιρέ”, δηλαδή δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών) ανέρχονταν σε 11.000 με ληξιπρόθεσμες οφειλές 25 δις. δραχμών. Αν ληφθεί υπόψη ότι τότε η αξία μιας τυπικής κατοικίας ανερχόταν μεσοσταθμικά σε 600.000 δραχμές, η μη είσπραξη των ληξιπρόθεσμων αυτών οφειλών συνεπαγόταν την αδυναμία απόκτησης κατοικίας 42.000 άστεγων χαμηλόμισθων. Σήμερα, σε όλο αυτό το διάστημα που οι ληξιπρόθεσμες αυτές οφειλές ξεπέρασαν το ποσό του ενός δισ. ευρώ, θύματα είναι δεκάδες χιλιάδες άστεγοι χαμηλόμισθοι.

Και μερικά τραγικά και ευτράπελα

Σε όλο αυτή τη δεκαεπταετή περίοδο του θλιβερού άγους, δηλαδή από το 1972 έως το 1989, η μηνιαία δόση του στεγαστικού δανείου από ΟΕΚ και Κτηματική Τράπεζα κυμαινόταν μεταξύ 667 δραχμών και 10.834 δραχμών, δηλαδή μεταξύ … δύο ευρώ και … 32 ευρώ αντίστοιχα!

Μάλιστα, όπως προκύπτει από το βιβλίο μου “450 ιστορίες οικονομικής τρέλας, 1974-2013”, πριν από 43 χρόνια οι συντάκτες του Πενταετούς Προγράμματος Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης 1983-1987 διαπίστωναν ότι ο ΟΕΚ χορηγούσε δάνεια σε εργατοϋπαλλήλους, ανεξάρτητα πια από την οικονομική τους κατάσταση. Τότε, από στοιχεία προέκυπτε ότι μεταξύ των δανειοληπτών αυτών ήταν, όπως προαναφέρθηκε, υψηλόμισθοι υπάλληλοι δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών (ΟΤΕ, ΔΕΗ, Ολυμπιακή, τράπεζες κλπ), οι οποίοι δεν πλήρωναν τα δάνεια αυτά, μολονότι η δόση των δανείων τους δεν ξεπερνούσε σε ποσό την αξία μιας … μπριτζόλας της εποχής εκείνης!

Οι κακοπληρωτές αυξάνονταν και πληθύνονταν και μάλιστα είχαν ιδρύσει και τον δικό τους Σύλλογο, τον “Σύλλογο Δανειοληπτών Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας”! Και ξέρετε γιατί αρνούνταν εκ του ασφαλούς; Καθώς είχαν ιδρύσει τον παραπάνω Σύλλογο, το οικονομικό έγκλημα αυτό κορυφώθηκε όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, επί Νέας Δημοκρατίας (όταν άρχισε η άφρων περίοδος του μακροοικονομικού λαϊκισμού που συνεχίζεται ολοένα και εφιαλτικότερα έως σήμερα!) , με ένα έγγραφό του το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών «προέτρεπε» τους οφειλέτες να μην πληρώνουν τις «δόσεις» των δανείων που έχουν πάρει από τον ΟΕΚ!».

Κι όχι μόνο αυτό. Οι οφειλέτες, ενώ δεν είχαν καμιά συνέπεια (επιβάρυνση σε υπερημερίες), έπαιρναν κάθε χρόνο και τη σχετική βεβαίωση από την τράπεζα, την οποία προσκόμιζαν μέχρι και το οικονομικό έτος 1989 για την έκπτωση των … λογισθέντων, αλλά μήποτε καταβληθέντων τόκων από το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους! Το απαράδεκτο αυτό καθεστώς καταργήθηκε, ύστερα από τα συνεχή άρθρα – καταγγελίες μου στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (από το οικονομικό έτος 1990). Γλίτωναν δηλαδή και φόρους!

Το χρονικό αυτό συμπληρώθηκε «επάξια» το 2018 από την τότε αρμόδια υπουργό της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Αχτσιόγλου με την υπογραφή της υπ΄ αριθμόν 5224/3173/Β//26.1.18 υπουργική απόφαση με ρυθμίσεις για την καταβολή των δόσεων, οι οποίες ωχριούν μπροστά σε όλες τις προηγούμενες του 1986 και του 1989.