30 χρόνια μετά, η Ευρώπη θυμήθηκε την ασφάλεια!

Η φράση αυτή καταγράφεται ήδη στην ιστορία ως η επίσημη ομολογία ενός στρατηγικού λάθους της Ευρώπης που διήρκεσε τρεις δεκαετίες. Για τριάντα χρόνια, η Ευρώπη, είτε παρέδωσε τα κλειδιά της ασφάλειας στις ΗΠΑ, είτε την παραμέρισε, επαναπαυμένη στο «μέρισμα της ειρήνης» που ακολούθησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Τώρα όμως οι συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά. Η ήπειρος όχι μόνο αναγνωρίζει το πρόβλημα, αλλά ανοίγει και το ταμείο. Η ΕΕ, μέσω του προγράμματος SAFE (“Δράση για την Ασφάλεια της Ευρώπης”) που τέθηκε επίσημα σε εφαρμογή στις 29 Μαΐου, ιδρύει αμυντικό ταμείο ύψους 150 δισ. ευρώ, με στόχο περισσότερη, ταχύτερη και φθηνότερη παραγωγή οπλικών συστημάτων, παρά το γεγονός πως εν λόγω μηχανισμός έχει τα δικά του “αγκάθια”.

Ο φόβος απέναντι στη Ρωσία και η αβεβαιότητα για το κατά πόσο οι ΗΠΑ θα προσφέρουν στο μέλλον την ίδια «ομπρέλα προστασίας», ήταν οι καθοριστικοί παράγοντες. Έτσι, μη μπορώντας να εμπιστευθεί απόλυτα ούτε την Ανατολή ούτε τη Δύση, η Ευρώπη κατέληξε στο «ας κινητοποιηθούμε κι εμείς επιτέλους».

Αξίζει φυσικά να σημειωθεί πως σε αυτά τα προγράμματα δεν συμμετέχουν μόνο χώρες-μέλη της ΕΕ, αλλά και τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες, που πλέον εντάσσονται επίσημα σε ευρωπαϊκά σχέδια προμηθειών και συμπαραγωγών, παρά τις χρόνιες και ορθές αντιδράσεις της Ελλάδας και της Κύπρου. Αθήνα και Λευκωσία τονίζουν πως η συμμετοχή της Τουρκίας στον μηχανισμό SAFE αποτελεί μία λανθασμένη κατεύθυνση, ειδικά από την στιγμή που καταπατά έως και σήμερα ξένο έδαφος χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης…

“Λάθος που αμελήσαμε την άμυνα”

Η δήλωση της Φρεντέρικσεν συνοψίζει όλο το ευρωπαϊκό δίλημμα: «Ήταν λάθος που αμελήσαμε την άμυνα». Όμως αν για να φτάσει η Ευρώπη σε αυτή την παραδοχή χρειάστηκαν 30 χρόνια, ένας πόλεμος στα σύνορά της, μια μεταναστευτική κρίση και μερικά γεωπολιτικά χαστούκια, τότε δεν μένει παρά να πούμε: καλώς ήρθες στην πραγματικότητα, έστω και καθυστερημένα.

Το ερώτημα ωστόσο παραμένει: Θα περιοριστεί η Ευρώπη στο να διαθέτει απλώς κονδύλια, ή θα αναλάβει επιτέλους την ευθύνη της ίδιας της ασφάλειάς της; Ή μήπως, στην πρώτη επόμενη κρίση, θα συγκαλέσει πάλι έκτακτες συνόδους κορυφής για να αλληλοκατηγορηθούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες; Αυτό μένει να το δούμε.

Με ποιο ανθρώπινο δυναμικό θα υλοποιηθούν όλες αυτές οι φιλόδοξες αμυντικές πολιτικές; Στην Ευρώπη, οι λιγοστοί νέοι που έχουν απομείνει διαμορφώνουν τον κόσμο μέσα από αναρτήσεις στο X (πρώην Twitter), ενώ ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού δεν είναι καν σε θέση να κάνει περιπολίες στα σύνορα, παρά μόνο να στηρίζεται σε βοηθητικό “Π”!

Η Ευρώπη δείχνει να ανακτά την αίσθηση του κινδύνου. Το αν όμως θα μπορέσει να την μετατρέψει και σε πραγματική αμυντική ικανότητα, είναι μια άλλη ιστορία…