Διάλογο προκρίνει η Αθήνα για την επίλυση των προβλημάτων με την Λιβύη

Η διακοίνωση αμφισβητεί τη μέση γραμμή οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας το ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Κατά τη διάρκεια των επαφών του με τη λιβυκή πολιτική ηγεσία, ο κ. Γεραπετρίτης παρουσίασε τις πάγιες θέσεις της Ελλάδας, εδραιωμένες στο Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Τόνισε πως η Αθήνα απορρίπτει κάθε απόπειρα υποστήριξης ενός νομικά αβάσιμου μνημονίου που αγνοεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών.

Ο Έλληνας υπουργός υπογράμμισε: «Μεταφέρω μήνυμα ειρήνης, φιλίας και καλής γειτονίας εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης. Η Λιβύη είναι φυσικός γείτονας της Ελλάδας και σύμμαχος στον πολιτισμό και την ιστορία. Στόχος μας είναι η κοινή πορεία προς περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια. Οι διαφορές μπορούν να λυθούν με διάλογο, και αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα από όσα μας χωρίζουν. Ελπίζω η επίσκεψή μου να σηματοδοτεί μια νέα εποικοδομητική αρχή στις σχέσεις μας». Προσέθεσε ακόμη πως: «Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τη φωνή της Λιβύης στην Ευρώπη και στον κόσμο».

Διάλογο προκρίνει η Αθήνα

«Δεν υπάρχουν προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να λυθούν μέσω διαλόγου», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Γιώργος Γεραπετρίτης στις συναντήσεις του, μετά τις συνομιλίες στη Βεγγάζη με τον στρατάρχη Χάφταρ, στις 6 Ιουλίου. Στο πλαίσιο της επίσκεψης, ο Έλληνας ΥΠΕΞ συναντήθηκε με τον Λίβυο ομόλογό του, Ταχέρ Αλ Μπαούρ, ενώ είχε συνομιλίες και με τον πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά και τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου Μοχάμεντ Μένφι.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Έλληνας ΥΠΕΞ παρουσίασε την παρούσα κατάσταση στην Ελλάδα με τη ραγδαία αύξηση των μεταναστευτικών ροών από Τομπρούκ προς Κρήτη, εν μέσω μάλιστα τουριστικής περιόδου. Τόνισε ότι είναι σημαντικό να μην παγιωθεί μια νέα μεταναστευτική οδός. Συμφωνήθηκε δε ότι θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση ως προς τον έλεγχο χερσαίων και θαλασσίων συνόρων και η λιβυκή πλευρά ζήτησε τη συνδρομή της Ελλάδας τόσο σε διμερές επίπεδο, όσο και στο πλαίσιο της ΕΕ και του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι η Ελλάδα επιδιώκει να επιλύσει κάθε ζήτημα οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με γειτονικές της χώρες, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Συμφωνήθηκε η ετοιμότητα Ελλάδας και Λιβύης, ως κράτη με αντικείμενες ακτές, να συζητήσουν για οριοθέτηση ΑΟΖ στο προσεχές μέλλον. Ως προς την προκήρυξη διαγωνισμού για έρευνες εξόρυξης υδρογονανθράκων σε δύο θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα βάσει Διεθνούς Δικαίου και δεν ενεργεί εις βάρος τρίτων.

Η διμερής συνεργασία

Ο κ. Γεραπετρίτης διατύπωσε την επιδίωξη της Ελλάδας για ενίσχυση των διμερών σχέσεων με την Τρίπολη, με έμφαση στην οικονομία και τις επενδύσεις. Η Λιβύη είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος της Ελλάδας, προς τούτο συμφωνήθηκε όπως διερευνηθούν επιπλέον τομείς συνεργασίας στους τομείς ενέργειας, κατασκευών και μεταφορών.

Σύμφωνα με τις ίδιες διπλωματικές πηγές, οι διαδοχικές επισκέψεις του Υπουργού Εξωτερικών στη Βεγγάζη (06.07) και την Τρίπολη (15.07) της Λιβύης αποτιμώνται ως ιδιαίτερα εποικοδομητικές και ικανοποιητικές, οι οποίες δημιούργησαν μια θετική δυναμική στις σχέσεις Ελλάδας – Λιβύης.

Στη συνάντηση συζητήθηκε και το μεταναστευτικό, καθώς οι ροές από τη Λιβύη προς την Κρήτη έχουν αυξηθεί σημαντικά, δημιουργώντας προκλήσεις για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή. Η ελληνική πλευρά επιδιώκει την επαναφορά του διαλόγου Αθήνας–Τρίπολης σε ρεαλιστική και θεσμική βάση, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, επισημαίνοντας ότι δεν θα αποδεχτεί καμία οριοθέτηση που παραβλέπει τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης.

Τί λέει η αντιπολίτευση

Κριτική στην «Ι.Χ. εξωτερική πολιτική του δεδομένου και προβλέψιμου συμμάχου», ασκεί με αφορμή την επίσκεψη Γεραπετρίτη, η τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Ρένα Δούρου. Στην ανακοίνωση της αναφέρει σχετικά με την επίσκεψη και τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών: «Με αόριστες αναφορές σε σχέσεις καλής γειτονίας και με υποσχέσεις από την πλευρά του Λίβυου ομολόγου του περί “απαρχής για μια καλή τροπή στις διμερείς σχέσεις”, η επίσκεψη του κ. Γεραπετρίτη στην Τρίπολη συνιστά -άλλη μία- επιβεβαίωση της επικίνδυνης αναποτελεσματικότητας της ΙΧ εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Μια εξωτερική πολιτική που, αφού αποδόμησε από το 2019, τις ενεργητικές πολιτικές δεκαετιών για την ανάπτυξη επιρροής σε γειτονικές χώρες (από την Αλβανία και τη Λιβύη ως τη Βόρειο Μακεδονία), πλέον “συλλέγει” την περιθωριοποίηση καθώς και αποτυχίες, λάθη και αδεξιότητες σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της πατρίδας μας».

Σημειώνει ακόμη ότι «παραμένουν αναπάντητες από την ελληνική πλευρά οι προκλήσεις της Λιβύης και ειδικότερα: η πρόκληση της ρηματικής Διακοίνωσης στον ΟΗΕ στη βάση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου και η εργαλειοποίηση των προσφυγικών ροών σε βάρος της Ελλάδας και της ΕΕ».

Γενικεύοντας η Ρένα Δούρου υποστηρίζει: «Κατά την επίσκεψή του στην Τρίπολη ο κ. Γεραπετρίτης περιορίστηκε σε ευχολόγια ενώ μέχρι σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται μακριά από τα κέντρα λήψης πρωτοβουλιών για την αναγκαία σταθεροποίηση μιας χώρας ζωτικής για τα συμφέροντα της χώρας μας. Παράλληλα η κυβέρνηση δεν έχει τολμήσει να θέσει τα κρίσιμα ζητήματα θαλασσίων ζωνών με την Λιβύη. Όλα στο βωμό των δήθεν “ήρεμων νερών” με την Τουρκία, στην τροχιά της οποίας κινείται πλέον η Λιβύη (Τρίπολη και Βεγγάζη).

Καμία αξιοποίηση της θέσης του Μη Μόνιμου Μέλους στο ΣΑ του ΟΗΕ, καμία διερεύνηση πρωτοβουλίας με την Αίγυπτο, καμία πρωτοβουλία σε διμερές και ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο τη συμμόρφωση της Λιβύης με το διεθνές δίκαιο: χωρίς σχέδιο και χωρίς συνεκτική εθνική στρατηγική, η εξωτερική πολιτική του δεδομένου και προβλέψιμου συμμάχου, συνιστά απειλή διαρκείας για τα εθνικά συμφέροντα της χώρας μας».

«Αυτόν που απειλεί την εθνική σου κυριαρχία, δεν τον νομιμοποιείς δια της παρουσίας σου. Τον ξυπόλητο που σου στέλνει λαθρομετανάστες καθημερινά και σε απειλεί, δεν τον νομιμοποιείς», ανέφερε ο επικεφαλής της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος.  «Αυτού του είδους η στάση έχει αποθρασύνει όλες τις γειτονικές χώρες. Μαζί και την ξυπόλητη Λιβύη», ανέφερε.

Η δήλωση Γεραπετρίτη

«Είναι μεγάλη τιμή να βρίσκομαι σήμερα στην Τρίπολη. Εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης και του ελληνικού λαού, σας μεταφέρω μήνυμα ειρήνης, φιλίας και καλής γειτονίας. Η Λιβύη αποτελεί για την Ελλάδα τον φυσικό γείτονα. Αποτελεί έναν σύμμαχο του πολιτισμού και της ιστορίας και η επιδίωξή μας είναι να συνεχίσουμε μαζί την πορεία για μια ευρύτερη περιφερειακή ασφάλεια και ειρήνη. Δεν υπάρχουν προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να λυθούν μέσω διαλόγου και εκείνα τα οποία μας ενώνουν, όπως η γεωγραφία και η ιστορία, είναι πολύ περισσότερα από εκείνα που μας διχάζουν.

Για τον λόγο αυτό προσβλέπω στη συνεργασία μας και ευελπιστώ η επίσκεψή μου να αποτελέσει την αρχή μιας καλής και εποικοδομητικής σχέσης μεταξύ των δύο χωρών και των κυβερνήσεών μας. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τη φωνή της Λιβύης στην Ευρώπη και τον κόσμο», δήλωσε ο Γιώργος Γεραπετρίτης μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών του με την ηγεσία της κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» της Λιβύης, που έχει ως έδρα την Τρίπολη. «Αυτά που μας ενώνουν, είναι περισσότερα από όσα μας χωρίζουν».

Ο Ταχέρ Αλ Μπαούρ, υπουργός Εξωτερικών Υποθέσεων της κυβέρνησης της Τρίπολης, υποδεχόμενος τον Έλληνα ΥΠΕΞ, τόνισε τις ιστορικές και πολιτισμικές σχέσεις που ενώνουν τους δύο λαούς της Μεσογείου, χαρακτηρίζοντας τις διμερείς σχέσεις διαχρονικά θερμές, παρά τις δυσκολίες. «Πάντα υπάρχουν ζητήματα που επηρεάζουν τις σχέσεις, ανέφερε – και πρόσθεσε: Φυσικά, αυτά τα προβλήματα δεν πρέπει να γίνονται εμπόδια στις σχέσεις μεταξύ των κρατών, ειδικά καθώς είμαστε στην ίδια περιφέρεια. Η Μεσόγειος είναι μια από τις ομορφότερες περιοχές στον κόσμο… Οι παράγοντες αυτοί αναγκάζουν εμάς τους πολιτικούς να εργαστούμε για τις σχέσεις μας» επισήμανε, εκφράζοντας την ελπίδα «αυτό το ταξίδι να είναι μια απαρχή για δοθεί μια καλή τροπή στις σχέσεις των δύο χωρών».

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης έθεσε το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών, παρά το γεγονός ότι η συνάντηση έγινε στη σκιά της ρηματικής διακοίνωσης της Λιβύης στον ΟΗΕ με βάση την οποία η μεταβατική κυβέρνηση αμφισβητεί τη μέση γραμμή ως αφετηρία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, ευθυγραμμιζόμενη με το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ωστόσο, η Αθήνα επισημαίνει πως, παρά τις αμφισβητήσεις της λιβυκής πλευράς, το ότι στο κείμενο της ρηματικής διακοίνωσης γίνεται επίκληση του Διεθνούς Δικαίου και των διατάξεων της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας αφήνει ανοιχτά αρκετά περιθώρια διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών.

Τί λέει η Λιβύη

Στην ανακοίνωση που εκδόθηκε από την λιβυκή κυβέρνηση μετά τις συναντήσεις, αναφέρονται τα εξής: Ο πρωθυπουργός Abdelhamid Debiba δέχθηκε, την Τρίτη, στο γραφείο του στο υπουργικό συμβούλιο, τον υπουργό Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας, Γιώργο Γεραπετρίτη.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης της κοινής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, ιδίως σε θέματα οικονομίας και υπηρεσιών, ενώ παράλληλα συζήτησαν το άνοιγμα του ελληνικού εναέριου χώρου για την εναέρια κυκλοφορία της Λιβύης και την επανέναρξη των απευθείας πτήσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Οι δύο πλευρές τόνισαν τη σημασία της συνέχισης του άμεσου διαλόγου για τη διασφάλιση του σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας, τη διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας και την εξυπηρέτηση των κοινών συμφερόντων του λιβυκού και του ελληνικού λαού.