Πόσοι ναυτικοί νομίζετε ότι εγκαταλείφθηκαν σε λιμάνια το α’ εξάμηνο του 2025;

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν αυτή την εβδομάδα από τη Διεθνή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ITF) με περισσότερους από 2.280 ναυτικούς να έχουν εγκαταλειφθεί, μέχρι στιγμή φέτος,  σε 222 πλοία, με το σύνολο των απλήρωτων μισθών να υπολογίζεται σε 13,1 εκατομμύρια δολάρια.

Τα παραπάνω περιστατικά είναι αυξημένα κατά 30% συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, οπότε είχαν καταγραφεί 172 περιστατικά που αφορούσαν 1.838 ναυτικούς, με τους απλήρωτους μισθούς να υπολογίζονται σε 11,5 εκατομμύρια δολάρια. Το 37% του συνόλου των φετινών περιστατικών εγκατάλειψης σημειώθηκαν σε λιμάνια του αραβικού κόσμου – το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη περιοχή παγκοσμίως. 

Το 34% έχει λάβει χώρα σε ευρωπαϊκά λιμάνια, με την πλειοψηφία να αφορά λιμάνια της Τουρκίας, η οποία δεν έχει ακόμη επικυρώσει τη Διεθνή Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας. Αυτό το ποσοστό είναι υπερδιπλάσιο των περιστατικών που καταγράφτηκαν στην Ασίας-Ειρηνικού, της επόμενης περιοχής, με το υψηλότερο ποσοστό.

«Βλέπουμε ένα μοτίβο κακοποίησης που δεν μπορεί να αγνοηθεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί», δήλωσε ο Steve Trowsdale, συντονιστής επιθεωρήσεων της ITF. «Τα τελευταία χρόνια, στη περιοχή του [Αραβικού ή Περσικού] Κόλπου, και ιδιαίτερα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υπάρχει τεράστια αύξηση στις περιπτώσεις εγκατάλειψης ναυτικών. Τόσο εκεί όσο και στην Ευρώπη, πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα για την καταπολέμηση των αδίστακτων πλοιοκτητών που πρέπει να γνωρίζουν ότι θα υπάρξουν συνέπειες».

Βάσει του διεθνούς δικαίου η «εγκατάλειψη» έχει έναν συγκεκριμένο ορισμό, κατά τον οποίο πολλές από τις περιπτώσεις αφορούν ναυτικούς που δεν πληρώνονται για δύο μήνες ή περισσότερο, ή παραμένουν αβοήθητοι, ή μένουν χωρίς τροφή ή ιατρική υποστήριξη. Σχεδόν το 75% των εγκαταλελειμμένων πλοίων το 2025 μέχρι στιγμής βρίσκονται υπό καθεστώς σημαιών ευκαιρίας ενώ στις λίστες εγκατάλειψης κυριαρχούν τα πλοία που είναι  νηολογημένα κα με σημαίες ευκαιρίας, όπως ο Άγιος Χριστόφορος και Νέβις (26), η Τανζανία (26) και οι Κομόρες (18).

«Αυτές οι σημαίες προσφέρουν στους ιδιοκτήτες ανωνυμία και ασυλία από τον έλεγχο – εις βάρος των δικαιωμάτων των ναυτικών», ανέφερε η σε ανακοίνωσή της. «Το σύστημα σημαιών ευκαιρίας είναι παρασιτικό για «τη ναυτιλιακή βιομηχανία», πρόσθεσε ο Trowsdale. «Επιτρέπει στους πλοιοκτήτες να κρύβονται πίσω από χάρτινες δικαιοδοσίες, ενώ οι ναυτικοί αφήνονται εγκαταλελειμμένοι σε σκουριασμένα [υποσυντήρητα] πλοία. Και όταν οι χώρες επιτρέπουν αυτά τα εγκλήματα κοιτάζοντας  αλλού- ή, χειρότερα, επωφελούμενες από αυτά – γίνονται συνένοχοι».

Κλείνοντας, η ITF καλεί τις διεθνείς ρυθμιστικές αρχές, τα κράτη λιμένων και τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό να λάβουν επείγοντα μέτρα. Η έλλειψη επιβολής και ανταπόκρισης από τα κράτη σημαίας και λιμένα, η απουσία επαρκούς ασφάλισης για τα πλοία και η άρνηση των πλοιοκτητών να αναλάβουν την ευθύνη για την ευημερία του πληρώματος είναι κοινοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εγκατάλειψη – και δυσχεραίνουν την επίλυσή της.

«Πρέπει να υπάρχει λογοδοσία. Αν επιτρέψουμε να συνεχιστεί αυτή η εκμετάλλευση, καταστρέφουμε το ίδιο το εργατικό δυναμικό από το οποίο εξαρτάται το παγκόσμιο εμπόριο», κατέληξε ο Trowsdale.