Η ιστορική διαδρομή της ελληνικής ΑΟΖ

Αντιθέτως, η Τουρκία, η οποία δεν έχει υπογράψει την διεθνή σύμβαση του ΔΔΘ, δεν δικαιούται να προβάλλει αυθαίρετες διεκδικήσεις. Οι κυριότητές της βασίζονται σε ίδιες ανακηρύξεις ή από ξένα συμβόλαια, όπως το Τουρκολιβυκό, που δεν έχουν νομική αξία για τρίτους. Το Ελληνικό σύνταγμα προβλέπει στο άρθρο 109 ότι το κράτος «λαμβάνει τα επιβαλλόμενα μέτρα για την αξιοποίηση των πηγών του εθνικού πλούτου από τα υπόγεια ή υποθαλάσσια κοιτάσματα, για την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης και την προαγωγή της οικονομίας των νησιωτικών περιοχών»! Εκεί βρίσκεται ο υποθαλάσσιος ενεργειακός πλούτος της χώρας.

Αληθώς ήταν μία προφητική διάταξη, που επιβάλλει το άρθρο 109 του Συντάγματος 1975. Την εποχή που ψηφίστηκε από τον Ελληνικό λαό, δεν υπήρχε το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, οι μεταγενέστερες πρόνοιες, οι διευθετήσεις και οι δικαιοδοσίες του. Τότε υπήρχε στην Ελλάδα μόνον το πετρελαϊκό κοίτασμα, εκείνο του Πρίνου (**), και η Τουρκία δεν αντέδρασε όταν άρχισε η παραγωγή του. Όταν όμως η ανάδοχος Καναδική εταιρία ΟΣΕΑΝΙΚ θέλησε να επεκτείνει την εκμετάλλευση του Πρίνου στο κοίτασμα “Μπάμπουρας”, στα όρια των Ελληνικών χωρικών υδάτων των 6 μιλίων ανατολικά, η Τουρκική κυβέρνηση έβαλε τις φωνές.

Οι χαμένες ευκαιρίες ανακήρυξης ΑΟΖ

Για να αποφύγει τις Τουρκικές διαμαρτυρίες, ο τότε υπουργός Ενεργείας του ΠΑΣΟΚ, Αναστάσιος Πεπονής, κρατικοποίησε την εταιρεία ΟΣΕΑΝΙΚ και απαγόρευσε στην διάδοχο Εταιρία Πετρελαίων Βορείου Αιγαίου να επεκτείνει στην εκμετάλλευση, από τον φόβο της ανατροπής της κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου, που μόλις είχε αναλάβει τις τύχες της χώρας το 1981. Νωρίτερα είχαν αρχίσει με την Ελλάδα οι τριβές και οι εκβιασμοί των Τούρκων με το Casus belli, το 1975, σε περίπτωση επεκτάσεως των χωρικών υδάτων της Ελλάδος στα 12 μίλια, την αξίωση αποστρατικοποιήσεως Ελληνικών νήσων του βορείου Αιγαίου και την συχνή έκδοση Τουρκικών οδηγιών προς ναυτιλομένους ΝΑΦΤΕΞ, που διχοτομούν το Αιγαίο πέλαγος.

Η επέμβαση του ΝΑΤΟΪΚΟΥ παράγοντα, για την αποφυγή κρίσεως μεταξύ δύο “συμμάχων”, Ελλάδας και Τουρκίας, εμπόδισε την Ελληνική κυβέρνηση να κηρύξει τα 12 μίλια και την Ελληνική υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Ήρθε, όμως, η διεθνής σύμβαση UNCLOS για το δίκαιο της θάλασσας το 1982, υπογεγραμμένη από 166 χώρες των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ακύρωσε τις Τουρκικές ενστάσεις, αναγνώρισε μάλιστα στα νησιά, με το άρθρο 123, να έχουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).

Η Αμερικανική επέμβαση στην κρίση των Ιμίων δεν επέτρεψε στην κυβέρνηση Κώστα Σημίτη να διεκδικήσει ακόμη και την εδαφική κυριαρχία στο νησιωτικό δίδυμο, οπότε άνοιξε η όρεξη της Τουρκίας για αμφισβήτηση του ημίσεος του Αιγαίου και αργότερα την καταπάτηση της Ελληνικής ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης, σε συμπαιγνία με την Λιβύη, με το γνωστό “συμβόλαιο” που είναι ανυπόστατο για το ΔΔΘ.

Η μωρία των “συμμάχων” μας και η ολιγωρία των κυβερνήσεων των Αθηνών επέτρεψε την Τουρκική αποχαλίνωση των διεκδικήσεων της. Είναι, όμως, και αντισυνταγματική για την Ελλάδα η καθυστέρηση ανακήρυξης της ΑΟΖ στο Αιγαίο, αλλά ποτέ δεν είναι αργά.

 

---

 

(*)Το πρώτο δημοκρατικό Σύνταγμα ήταν του 1927.

(**) Γνωστό κοίτασμα στην Γερμανική εταιρία ΒΙΝΤΕΡΣΤΑΛ από την Κατοχή (1941-44), αλλά ευρισκόμενο εντός των 6 μιλίων της Ελληνικής χωρικής θαλάσσης του βορείου Αιγαίου.