Τουρκία και Λιβύη επιχειρούν να στριμώξουν την Ελλάδα

Η Τουρκία δεν κυκλώνει μόνο γεωπολιτικά –μέσω Λιβύης– την Ελλάδα, αλλά φαίνεται να ετοιμάζει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο “ατζέντα” για το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με τους δικούς της σκληρούς όρους και με όλες τις μονομερείς της διεκδικήσεις στο τραπέζι. Το ίδιο φαίνεται να πράττει και η Λιβύη με την ίδια μεθοδολογία, την ίδια τακτική και από ό,τι φαίνεται, με τους ίδιους διεθνείς συμβούλους. Είναι χαρακτηριστικό, όπως λένε έμπειροι διπλωμάτες και νομικοί που παρακολουθούν προσεκτικά το πλέγμα των ελληνοτουρκικών, αλλά και τις κινήσεις της Λιβύης, ότι η πρόσφατη Ρηματική Διακοίνωση της Λιβύης στον ΟΗΕ (κατατέθηκε στις 27 Μαΐου στον ΟΗΕ και δημοσιεύθηκε ως επίσημο έγγραφο την 1η Ιουλίου) και η τρίτη πιο σκληρή και “γεμάτη νομικούς ισχυρισμούς” επιστολή πέντε σελίδων  της Τουρκίας στον ΟΗΕ για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και μάλιστα με την άμεση σύνδεση της ελληνικής κυριαρχίας στη νησιά με την αποστρατιωτικοποίησή τους, «γράφτηκαν από το ίδιο χέρι, από το ίδιο μεγάλο διεθνές νομικό γραφείο».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τρίτη “σκληρή επιστολή” της Τουρκίας στον ΟΗΕ, που κατέθεσε ο τότε Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη Φερεντούν Σινιρίογλου, στις 17 Σεπτεμβρίου 2022, μένει ακόμα αναπάντητη από την ελληνική πλευρά! Με την τρίτη ειδικά επιστολή περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, η Άγκυρα φαίνεται να έθεσε στον ΟΗΕ ένα πλέγμα νομικών ισχυρισμών για μείζονα θέματα (γκρίζες ζώνες, αποστρατιωτικοποίηση νησιών κλπ) με αναφορές στην Συνθήκες Λωζάνης και Παρισίων και στην Σύμβαση του Μοντρέ. Καταγγέλλει μάλιστα την Ελλάδα ότι παραβιάζει αυτές τις Συνθήκες. Με αυτό τον τρόπο –όπως εκτιμούσαν έμπειροι διπλωματικοί κύκλοι– προετοίμαζε το έδαφος και έβαζε μια σκληρή ατζέντα για μια ενδεχόμενη προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Μια ατζέντα με μονομερείς διεκδικήσεις σε βάρος της κυριαρχίας, της άμυνας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.

Tί επιδιώκει η Λιβύη 

Η πρωτοβουλία της Λιβύης να στείλει και νέα Ρηματική Διακοίνωση στον ΟΗΕ, συνιστά μια προσπάθεια να επιβάλει τετελεσμένα και να κατοχυρώσει τα “οφέλη” που της προσφέρει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, εις βάρος κυρίως της Ελλάδας, αλλά και της Αιγύπτου. Παράλληλα, δημιουργεί και η Λιβύη ατζέντα με πλέγμα νομικών ισχυρισμών, προορισμένη για το ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Χαρακτηρίζει δε παράνομη την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, την ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ στο Ιόνιο, αλλά και τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, σε μια προσπάθεια γενικευμένης αμφισβήτησης των ελληνικών θαλασσίων ζωνών, ακόμη και εκεί που δεν μπορεί να το πράξει λόγω γεωγραφίας η Τουρκία, δηλαδή στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης.

Η Λιβύη επικαλείται, όπως και η Τουρκία, τον αυθαίρετο ισχυρισμό ότι η μέση γραμμή πρέπει να οριστεί μεταξύ των ηπειρωτικών ακτών με την Ελλάδα, επειδή τα νησιά δεν έχουν επήρεια σε ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδα. Η Ελλάδα, πάντως, με δήλωσή της το 2015 στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ξεκαθαρίζει πως δεν συζητά θέματα που σχετίζονται με την άμυνά της, δηλαδή τη στρατιωτικοποίηση των νησιών, καθώς και για την κυριαρχία της.

Σε μια πρώτη ανάγνωση Τουρκία και Λιβύη, ενδεχομένως –πέραν των άλλων– θέλουν να στριμώξουν την Ελλάδα, έχοντας ήδη “φορτώσει” στις ατζέντες τους νομικούς ισχυρισμούς, που κατέθεσαν και στον ΟΗΕ. Με αυτούς θίγουν ευαίσθητα θέματα για την Ελλάδα. Ακόμα και αν, πολύ λογικά, η Ελλάδα δεν δεχθεί συνυποσχετικό με τέτοιου είδους ισχυρισμούς για παραπομπή στη Χάγη, είναι πιθανόν Τουρκία και Λιβύη να προσπαθήσουν να της φορτώσουν τον “μουτζούρη”.