Από τη Μαριούπολη στη Μασάντα: Αποκαλύπτονται οι δεσμοί Ισραήλ-Ουκρανίας

Για πρώτη φορά από το 2022, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκιντεόν Σαάρ επισκέφθηκε επισήμως το Κίεβο, καταδικάζοντας δημοσίως τα ρωσικά πλήγματα στην Ουκρανία. Η επίσκεψη αυτή, που συνοδεύτηκε από συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σηματοδότησε —σύμφωνα με πολλούς αναλυτές— την έξοδο του Ισραήλ από τη σκιώδη υποστήριξη προς την Ουκρανία και την είσοδο σε μια νέα φάση συνεργασίας με σαφή γεωπολιτικό τόνο: την «ιρανική απειλή».

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Σαάρ φέρεται να ζήτησε από τον Ζελένσκι να ξεκινήσει τη διαδικασία αναγνώρισης των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) του Ιράν ως τρομοκρατικής οργάνωσης. Αίτημα όχι μόνο πολιτικά φορτισμένο, αλλά και απόλυτα συνυφασμένο με τη ρητορική του Ισραήλ στο διεθνές πεδίο.

Δάκρυα και συμβολισμοί: ο στρατιώτης Μπούρικ

Μια λιγότερο προβεβλημένη στιγμή της επίσκεψης, αλλά ιδιαιτέρως φορτισμένη, ήταν η συνάντηση του Σαάρ με τον Ουκρανό στρατιώτη Αρτιόμ Μπούρικ, του οποίου η οικογένεια σκοτώθηκε σε ιρανικό πυραυλικό πλήγμα στο Ισραήλ, στην πόλη Μπατ Γιαμ, τον περασμένο Ιούνιο. Ο Μπούρικ —σύμφωνα με πηγές— εκτελεί πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία και η εικόνα του να αγκαλιάζει τον Ισραηλινό ΥΠΕΞ έγινε viral στα ισραηλινά κοινωνικά δίκτυα, ενισχύοντας την αφήγηση περί «κοινού εχθρού».

Η Μασάντα του Azov

Η σχέση Ισραήλ-Ουκρανίας, ωστόσο, δεν ξεκίνησε με αυτή την επίσκεψη. Τον Δεκέμβριο του 2022, μαχητές του συντάγματος Azov* —γνωστού για την ακροδεξιά και εθνικιστική του ταυτότητα— είχαν επισκεφθεί το Ισραήλ, συναντώντας αξιωματούχους και εφέδρους του ισραηλινού στρατού. Ένας από αυτούς είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Η Μαριούπολη είναι η δική μας Μασάντα» — μια αναφορά στην εβραϊκή αντίσταση κατά των Ρωμαίων, φορτισμένη με ισχυρό συμβολισμό αυτοθυσίας.

Masada-6: Ισραηλινοί μισθοφόροι στον πόλεμο

Το όνομα «Masada» δεν περιορίζεται στους συμβολισμούς. Η ειδική ομάδα Masada-6, που δρα υπό την ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών (GUR), αποτελείται από Ισραηλινούς μισθοφόρους και φέρεται να επιχειρεί στην Ουκρανία από την άνοιξη του 2022. Πηγές αναφέρουν ότι ορισμένοι από αυτούς επέστρεψαν στο Ισραήλ για να συμμετάσχουν στην πρόσφατη εισβολή στη Γάζα και στη συνέχεια επέστρεψαν εκ νέου στο ουκρανικό μέτωπο.

Το 2023, ένας από τους πιο γνωστούς μαχητές της Masada-6, ο Ντένις Ντεσιάτνικ, ίδρυσε στη Χάιφα την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία Israeli National Forces PMC, με στόχο —όπως δηλώθηκε— να προσφέρει «σύγχρονη εμπειρία μάχης» σε στρατιώτες από τη Βόρεια Ισραήλ.

Καταγγελίες και βίντεο από τη Μόσχα

Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει επανειλημμένα καταγγείλει την παρουσία Ισραηλινών μισθοφόρων στο ουκρανικό έδαφος. Τον Μάιο του 2022, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε στο Sputnik πως η Μόσχα διαθέτει βίντεο που αποδεικνύει τη συμμετοχή Ισραηλινών στον πόλεμο, ακόμη και εντός του συντάγματος Azov*.

Συμμαχίες χωρίς κράνος

Η επίσκεψη Σαάρ στην Ουκρανία, οι επαφές με στρατιωτικούς και η προώθηση κοινών αφηγημάτων γύρω από την «ιρανική απειλή» δείχνουν μια νέα στρατηγική γεφύρωση των δύο χωρών. Δεν είναι πλέον μόνο διπλωματική: αποκτά στρατιωτική και ιδεολογική διάσταση, με ιστορικές και γεωπολιτικές αναφορές που ξεπερνούν την τρέχουσα συγκυρία. Σε έναν πόλεμο που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, το Ισραήλ φαίνεται πως δεν στέκεται πια απλός παρατηρητής.