Τι κρύβεται πίσω από τις διαδηλώσεις στην Ουκρανία – Αντίστροφη μέτρηση για Ζελένσκι

Προφανώς, αυτή η στροφή πρωτίστως των ΗΠΑ, αλλά εμμέσως και της Ευρώπης εναντίον του Ζελένσκι, εντάσσεται και τροφοδοτείται από το πλαίσιο που διαμορφώνουν οι εξελίξεις στα πολεμικά μέτωπα. Εκεί, η θερινή ρωσική επίθεση αποδίδει σημαντικά κέρδη. Αρκετοί Δυτικοί σχολιαστές είτε από άγνοια, είτε από σκοπιμότητα, εστιάζουν στο μέγεθος των εδαφών που κατακτούν οι Ρώσοι, το οποίο είναι ομολογουμένως πολύ μικρό σε σύγκριση με την ουκρανική επικράτεια. Αυτός ο τρόπος να κρίνεις την εξέλιξη του πολέμου, ωστόσο, είναι λάθος.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι κλασικός πόλεμος φθοράς. Οι Ρώσοι δεν έχουν κύριο στόχο τους να καταλάβουν όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη, αλλά να αποδυναμώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τον ουκρανικό στρατό σε άνδρες και οπλικά συστήματα. Με άλλα λόγια, επιδιώκουν την κατάρρευση της ουκρανικής αμυντικής γραμμής. Χωρίς στρατό να υπερασπίζει το έδαφος, η προέλαση γίνεται ταξίδι όχι πόλεμος. Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει εάν και πότε θα καταρρεύσει η ουκρανική αμυντική γραμμή, αλλά είναι δεδομένο πως οι ένοπλες δυνάμεις του Κιέβου πάσχουν από μεγάλη έλλειψη στρατιωτών. Η μέση ηλικία των υπηρετούντων είναι γύρω στα 45, το επίπεδο εκπαίδευσης είναι πλέον πολύ χαμηλό, όπως επίσης και το ηθικό.

Ο ουκρανικός στρατός πάσχει και από την έλλειψη κρίσιμων οπλικών συστημάτων, κυρίως από αποτελεσματική αεράμυνα. Την κατάσταση προς το παρόν σώζει το γεγονός ότι η μαζική πλέον χρήση των drones έχει κάπως περιορίσει τις επιπτώσεις από το μειονέκτημα των Ουκρανών σε πεζικό. Τα drones δημιουργούν μία ζώνη πλάτους 15 περίπου χλμ μεταξύ των δύο αντιπάλων, εντός της οποίας δεν υπάρχει περιθώριο για μαζικές προελάσεις πεζικού. Το γεγονός αυτό υποχρεώνει τους Ρώσους να επιτίθενται σε μικρές ομάδες 3-5 ανδρών και συχνά χωρίς τεθωρακισμένα, ακριβώς για να αποφεύγουν τις επιθέσεις των drones. Με άλλα λόγια ο ρυθμός της επίθεσης εκ των πραγμάτων επιβραδύνεται.

Η ζυγαριά έχει γύρει

Στην πραγματικότητα, ο πόλεμος έχει πάψει από το καλοκαίρι του 2023 να είναι αμφίρροπος, εάν ήταν ποτέ. Μπορεί να απέχουμε ακόμα από το τέλος του, αλλά η ζυγαριά έχει γύρει κατά μη αντιστρεπτό τρόπο υπέρ των Ρώσων. Αυτό πλέον το συνειδητοποιούν και οι πιο φανατικοί υποστηρικτές του Κιέβου στη Δύση. Μπορεί να ρίχνουν στο τραπέζι διάφορες προτάσεις για την ενίσχυση του ουκρανικού στρατού με σκοπό να αποφύγει τη επερχόμενη ήττα, αλλά το Κίεβο δεν έχει πλέον να περιμένει πολλά από τους Δυτικούς.

Δεν είναι μόνο η απροθυμία του Τραμπ να δώσει χρήμα και όπλα δωρεάν. Ούτε η φόρμουλα “οι Ευρωπαίοι δίνουν τα δικά τους αποθέματα στο Κίεβο και αγοράζουν από τις ΗΠΑ για να τα αντικαταστήσουν”. Έχει ακυρωθεί στην πράξη και η πρόταση για παροχή εγγυήσεων στην Ουκρανία με τη μορφή παρουσίας εκεί ευρωπαϊκών δυνάμεων. Ο Ζελένσκι έχει συνειδητοποιήσει ότι τα λόγια της ευρωπαϊκής τριάδας (Γερμανία, Γαλλία και Βρετανία) δεν έχουν αξιόλογο αντίκρισμα. Αυτό φάνηκε και στην περίπτωση της παροχής Patriot. Οι Γερμανοί θα δώσουν το 2026 δύο συστοιχίες και η Νορβηγία μία. Όλα αυτά, μαζί με όσα ανακοίνωσε ο Τραμπ, είναι σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στις ανάγκες της ουκρανικής αεράμυνας. Η ρωσική πολεμική βιομηχανία παράγει πολλαπλάσιες ποσότητες πυραύλων από όσα αντιπυραυλικά συστήματα μπορεί σε ιδανικές συνθήκες να παραγάγει συνολικά η Δύση.

Ο Τραμπ συνειδητοποίησε γρήγορα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι χαμένος και προσπάθησε με τη διπλωματία του για κατάπαυση του πυρός να περιορίσει κατά το δυνατόν τη ζημιά. Δεν τον ενδιαφέρει αυτή καθαυτή η Ουκρανία, αλλά καταλαβαίνει πως η ήττα του Κιέβου θα είναι και ήττα της Δύσης, μη εξαιρουμένων των ΗΠΑ. Εκτός αυτού, έχει απέναντί του και το αμερικανικό “κόμμα του πολέμου”, το οποίο του ασκεί πιέσεις, απειλώντας τον εμμέσως πλην σαφώς πως η διαφαινόμενη ήττα θα είναι “δική του” ήττα, παρότι ο ίδιος επιμένει πως αυτός πόλεμος είναι του Μπάιντεν κι όχι δικός του.

Μεθοδεύεται αποκαθήλωση Ζελέσνκι

Μέσα σ’ αυτό το δυσμενές περιβάλλον ζυμώνεται η ιδέα για απομάκρυνση του Ζελένσκι με σκοπό να διευκολυνθεί όσο είναι ακόμα καιρός η επίτευξη ειρήνης. Ο Τραμπ προσπάθησε να προετοιμάσει το έδαφος με το επεισόδιο στον Λευκό Οίκο (και με άλλες δηλώσεις του). Το έκανε, όμως, άγαρμπα, με αποτέλεσμα να προκαλέσει αντιδράσεις και τελικά να υπαναχωρήσει σε μία ενδιάμεση θέση για να μην κατηγορηθεί ότι “παίζει το παιχνίδι του Πούτιν”, όπως είχαν αρχίσει να τον κατηγορούν και στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.

Έτσι, τα πράγματα πήραν άλλη τροπή. Τώρα χρησιμοποιείται πιο έμμεσος τρόπος. Οι ελεγχόμενες από τους Δυτικούς δύο ουκρανικές υπηρεσίες για την καταπολέμηση της διαφθοράς –δημιουργήθηκαν από τους ίδιους το 2015 μετά την εξέγερση-πραξικόπημα του Μαϊντάν και λειτουργούσαν σχεδόν ανεξάρτητα από την ουκρανική κυβέρνηση– άρχισαν να συγκεντρώνουν στοιχεία για πρόσωπα του στενού κύκλου Ζελένσκι. Δεν χρειάστηκε να προσπαθήσουν και πολύ. Είναι κοινός τόπος ότι η χρόνια διαφθορά στην Ουκρανία έχει εκτοξευθεί στα χρόνια του πολέμου και μάλιστα με την ανοχή της αυταρχικής εξουσίας του προέδρου και του “αντ’ αυτού” Γέρμακ.

Ο Ζελένσκι διέγνωσε ότι μέσω αυτών των δύο ουκρανικών υπηρεσιών, οι Δυτικοί δρομολογούσαν την πολιτική αποδυνάμωση-εξουδετέρωσή του με σκοπό να τον αντικαταστήσουν. Πιθανότερος διάδοχος ο δημοφιλής στρατηγός Ζαλούζνι, που μετά την απομάκρυνσή του από την ηγεσία των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων υπηρετεί ως πρεσβευτής στο Λονδίνο. Ας σημειωθεί ότι ο Ζαλούζνι είχε διαπιστώσει ότι η Ουκρανία χάνει τον πόλεμο και το είχε υπονοήσει με δηλώσεις του, οι οποίες και ήταν η αφορμή για να τον “αποκεφαλίσει” η προεδρία.

Ο Ζελένσκι έχει συνείδηση ότι η Μόσχα δεν πρόκειται να του προσφέρει αποδεκτή από αυτόν ειρήνη. Ο Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει ότι η Ουκρανία οφείλει να αποδεχθεί όχι μόνο τις εδαφικές απώλειες των 4+1 επαρχιών της (Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορόζια, Χερσώνα και Κριμαία), αλλά και τη μετατροπή της σε κράτος-μαξιλάρι, χωρίς καμία σχέση με το ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό και ο Ουκρανός πρόεδρος επιδιώκει όσο το δυνατόν την παράταση του πολέμου, επειδή μόνο έτσι μπορεί να κρατηθεί στην εξουσία.

Το καταλυτικό ερώτημα στον Ζελένσκι

Εάν αποδεχόταν βασικούς ρωσικούς όρους θα βρισκόταν αυτομάτως αντιμέτωπος με το καταλυτικό ερώτημα: “αφού αποδεχόμαστε να μείνουμε μακριά από τη Δύση, προς τι ο πόλεμος, η απώλεια εδαφών, οι τρομακτικές ανθρώπινες απώλειες και οι εξίσου τρομακτικές καταστροφές υποδομών;” Για το δίδυμο Ζελένσκι-Γέρμακ, λοιπόν, είναι μονόδρομος να παραμένει στην αρχική μαξιμαλιστική ρητορική του, που πρακτικά σημαίνει παράταση του πολέμου και κατ’ επέκταση δικαιολόγηση του αυταρχικού καθεστώτος του και της μη πραγματοποίησης προεδρικών εκλογών.

Όταν, λοιπόν, είδε τις πρώτες ενδείξεις ότι οι Δυτικοί μεθοδεύουν την πολιτική εξουδετέρωση και απομάκρυνσή του από την προεδρία, με κύριο όχημα την καταπολέμηση της διαφθοράς, το δίδυμο Ζελένσκι-Γέρμακ έσπευσε να εξουδετερώσει τις δύο –ελεγχόμενες από τη Δύση– αρμόδιες ουκρανικές υπηρεσίες με την ψήφιση νόμου, που κατέλυσε την ανεξαρτησία τους, υπάγοντάς τες στον διορισμένο από τον πρόεδρο γενικό εισαγγελέα. Το πρόσχημα ήταν ο βολικός “δάκτυλος” της Μόσχας, ότι αυτές οι δύο υπηρεσίες είχαν διαβρωθεί από τους Ρώσους!

Η κίνηση Ζελένσκι –όπως έπρεπε να το περιμένει– προκάλεσε ένα μπαράζ επικριτικών δηλώσεων από Δυτικούς αξιωματούχους και ακόμα πιο επικριτικών δημοσιευμάτων από Δυτικά Μίντια που μέχρι τότε τον υποστήριζαν. Παραλλήλως, για πρώτη φορά εκδηλώθηκε και κοινωνική αντίδραση. Μπορεί να πρωτοστάτησαν οι ΜΚΟ και άλλοι που χρηματοδοτούνται από τη Δύση, αλλά σύντομα προστέθηκαν στους διαδηλωτές και πολίτες που είναι εναντίον της διαφθοράς, αλλά και που κατανοούν ότι η Ουκρανία θα πληρώσει ακριβά εάν ο πρόεδρός της στρέψει τους Δυτικούς εναντίον της.

Αντιμέτωπος με πρωτοφανή πίεση, ο Ζελένσκι επιχείρησε να διορθώσει κάπως τα πράγματα, προαναγγέλλοντας ένα νέο νόμο, αλλά η ζημιά έχει γίνει. Το τραύμα που προκλήθηκε δεν επουλώνεται. Όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτα άλλο από τα πρώτα επεισόδια του δράματος. Έπεται συνέχεια. Κι αυτή όλα δείχνουν πως δεν θα είναι καλή για τον Ουκρανό πρόεδρο…